Cellen Les 6: Osmose en diffusie verdieping

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo lwoo, havo
• Leerjaar 4

Cellen Les 6: Osmose en diffusie verdieping

Wat weet je al?

Eens is staan, oneens blijven zitten.

Wat weet je al?

Water kan altijd door de celmembraan heen.

Eens is staan, oneens blijven zitten.

Wat weet je al?

Diffusie vindt alleen plaats bij stoffen die opgelost zijn in een vloeistof.

Wat weet je al?

Osmose is diffusie van water.

Wat weet je al?

Diffusie en osmose kosten beide geen energie.

Wat weet je al?

Een semipermeabelmembraan laat kleine stoffen wel door, grote stoffen niet.

Wat weet je al?

Bij gefaciliteerd transport vindt er diffusie plaats.

Wat weet je al?

Als een oplossing hypertonisch is, zitten er weinig opgeloste stoffen in.

Wat weet je al?

Osmose

Er is een netto verplaatsing van water van een plek met een hoge osmotische waarden naar een plek met een lage osmotische waarde.

Wat weet je al?

Een cel kan hypertonisch zijn of hypotonisch, dit is afhankelijk van de omgeving.

Voorkennis

Bepaal hoeveel je goed hebt. 

Dit zegt iets over je voorkennis. 

Zijn er vragen die nu in je opkomen?

3 vragen

1. Als ik twee bakken heb waar een semipermeabel membraan tussen zit, wat gebeurt er in deze situatie?

Welke stof verplaatst? Waarom? Eindresultaat?

3 vragen

2. Een dierlijke cel bevindt zich in een vloeistof met een onbekende osmotische waarde. Na verloop van tijd krimpt de cel. Heeft de vloeistof een hogere of lagere osmotische waarde dan cel? Leg uit hoe je dit weet.

3 vragen

3. Een plantaardige cel wordt in een vloeistof met een lage osmotische waarde gestopt. Wat gebeurt er met de cel en waarom? 

Geef in je uitleg aan: 

- of de vloeistof hyper-, iso- of hypotoon is tov de cel, 

- hoe we deze situatie waarin de cel zich uiteindelijk in bevindt noemen (turgor, grensplasmolyse of plasmolyse).

Kennis lesstof

Bepaal hoeveel je goed hebt. 

Dit zegt iets over hoe je de lesstof beheerst.

Kennis lesstof

Heb je geen of 1 vraag goed?

Je krijgt uitleg over het onderwerp en we oefenen met vragen.

Heb je 2 vragen goed?

Doe mee met de uitleg, ga daarna aan de slag met de  uitgedeelde situaties.

Heb je 3 vragen goed?

Ga gelijk aan de slag met de situaties. Probeer er zoveel mogelijk op te lossen. Volgorde maakt niet uit.

Verdelen

Iedereen heeft een kleur 

post-it gekregen.

Verdeel deze post-it eerlijk over de twee tafels.

Diffusie

Iedereen heeft een kleur 

post-it gekregen (6).

1. Verdeel deze post-it eerlijk over de twee tafels.

Dit is diffusie: proces waarbij moleculen zich willekeurig verplaatsen. Resultaat: netto verplaatsing hoog > laag

Eerlijke verdeling?

De situatie verandert nu als volgt:

Per twee tafels krijg je 4 nieuwe post-its. 3 op de ene tafel, 1 op de andere.

!! Tussen jullie tafels zit een barrière die de grote post-it niet kan passeren.

Maak een eerlijke verdeling. 

Maak er een foto van en stuur die in.

Osmose

Bij osmose kunnen niet alle moleculen (post-its) zich verplaatsen. 

Plek met meer opgeloste stoffen: hoge osmotische waarde.

Plek met minder opgeloste stoffen: lage osmotische waarde.

Water verplaatst bij osmose van lage osmotische naar hoge osmotische waarde.