3e jaar h/v - 2.4 Heeft de overheid invloed?

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom 3 havo

H.2. Omgaan met geld

2.4 Heeft de overheid invloed?

Lesplanning

• Wat deden we in par. 2.1 + 2.2 + 2.3?
• Lesdoelen 
  
• Uitleg paragraaf 2.4 (dan alle stof behandeld)
• Oefenen
• Samenvatten en afsluiten

Algemeen

• Rekentoets gaan we nog bespreken 
• Lever je huiswerk in via It's Learning
• toetsweek  = H1 + H2 (telt 3x mee) --> 20 december
• Begin op tijd met doornemen! Lees bijv. iedere week een paragraaf. - Niet 1 of 2 dagen van te voren beginnen
• Stel vragen!!!!

Wat deden we in 2.1, 2.2, 2.3

• even samen door boek
• afgelopen vrijdag geoefend met rekenvragen Verzekeren.

Lesdoelen vandaag

• Je kunt de belangrijkste inkomsten van de overheid noemen
• Je kunt het verschil tussen directe en indirecte belastingen uitleggen
• Je kunt berekeningen maken met het bruto- en netto-inkomen
• Je kunt berekeningen maken met BTW

Inkomsten van de overheid

• Belastingen

       - direct belastingen

       - indirecte belastingen

• Sociale premies

       - werknemersverzekeringen

       - volksverzekeringen

• Niet-belasting ontvangsten

       - aardgasbaten

       - staatsdeelnemingen

    

Belastingen

De belastingen zijn onder te verdelen in:

• directe belastingen 🡪 belasting op inkomen die je rechtstreeks aan de overheid betaalt zoals loon-, inkomsten- en vennootschapsbelasting
• indirecte belastingen 🡪 kostprijsverhogende belastingen die je via een leverancier betaalt zoals BTW en accijns

Wie heeft er een baantje?

• stel iemand zegt: ik verdien Eur 50.000,- per jaar.
• welke vraag zou je dan moeten stellen?
• waarom?

Van bruto naar netto loon

Als je in loondienst werkt ontvang je loon. Op het brutoloon houdt de werkgever loonheffing (loonbelasting en sociale premies) in. Dan blijft het nettoloon over.

Voorbeeld:

Je bruto loon is € 1.886. Daarop wordt € 175 aan loonbelasting ingehouden en € 112 aan sociale premies. Hoeveel is je netto loon?

• je nettoloon = € 1.886 – (€ 175 + € 112) = € 1.599

Belasting Toegevoegde Waarde (BTW)

De BTW (Belasting Toegevoegde Waarde) wordt opgeteld bij de verkoopprijs. De leverancier draagt de BTW (of omzetbelasting) af aan de belastingdienst.

Er zijn 3 BTW-tarieven:

• hoog-tarief 🡪 21% voor secundaire behoeften
  
• laag-tarief 🡪 9% voor basisbehoeften die de overheid wil stimuleren
  
• nul-tarief 🡪 0% zoals onderwijs

De overheid hanteert accijns en milieuheffingen om het gebruik van bepaalde producten (zoals brandstoffen, energie, alcohol, frisdranken en tabak) te ontmoedigen.

Inclusief BTW berekenen

De prijs inclusief BTW bereken je als volgt:

Voorbeeld:

De prijs van een fiets exclusief BTW is € 200. Het BTW-tarief in 21%.

• de BTW is 21% van € 200 = 21 / 100 x € 200 = € 42
• de prijs inclusief BTW = € 200 + € 42 = € 242
  
• of kort: € 200 × 1,21 = € 242

Exclusief BTW berekenen

De prijs exclusief BTW bereken je als volgt:

Voorbeeld:

De prijs van een brood is € 3,75 inclusief BTW. Het BTW-tarief is 9%.

• de prijs exclusief BTW is dan € 3,75 ÷ 109 × 100 = € 3,44

Lesdoelen vandaag

• Je kunt de belangrijkste inkomsten van de overheid noemen
• Je kunt het verschil tussen directe en indirecte belastingen uitleggen
• Je kunt berekeningen maken met het bruto- en netto-inkomen
• Je kunt berekeningen maken met BTW

Huiswerk

• maken vragen 54, 56, 59 t/m 63

Nu in de les 60 (BTW!!!!!) en 62 maken. Mag met buurman/buurvrouw.

Schrijf in Plenda, ik zet huiswerk en toets in It's Learning

Opgave 60 (BTW)

Vul de tabel verder in.

Opgave 60 (BTW)

Vul de tabel verder in.

• vleeswaren: btw: 0,09 × € 1,45 = € 0,13
•    prijs incl. btw: 1,09 × € 1,45 = € 1,58
• adapter: btw: 0,21 × € 15,99 = € 3,36
•    prijs incl. btw: 1,21 × € 15,99 = € 19,35
• mobiele telefoon: prijs excl. btw: € 23,94 ÷ 21 × 100 = € 114
•    prijs incl. btw: € 23,94 ÷ 21 × 121 = € 137,94
• kapper: prijs excl. btw: € 17,50 ÷ 109 × 100 = € 16,06
•    btw: € 17,50 ÷ 109 × 9 = € 1,44

Opgave 62 (benzineprijs)

Bekijk de afbeelding.

a. Hoeveel procent van de totale prijs bestaat uit belastingen?

b. Bewijs met een berekening dat het BTW percentage 21% is.

Opgave 62 (benzineprijs)

Bekijk de afbeelding.

a. Hoeveel procent van de totale prijs bestaat uit belastingen?

• totaalprijs: € 0,49 + € 0,19 + € 0,73 + € 0,29 = € 1,70
• belastingen: € 0,73 + € 0,29 = € 1,02
• percentage belastingen: € 1,02 ÷ € 1,70 × 100% = 60%

b. Bewijs met een berekening dat het BTW percentage 21% is.

• totaalprijs: € 1,70 (inclusief BTW)
• de BTW bedraagt € 1,70 ÷ 121 × 21 = € 0,30 (afgerond)