H 2.1: Werk over en tekort

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Werk over en tekort

Klas 4

Economie

Intro en Paragraaf 2.1

Lesdoel:

• Ik kan uitleggen hoe de werking is van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt.

Introductie

Veel mensen tussen de 15 en 75 jaar hebben een baan of zijn op zoek naar werk. Zij vormen het aanbod van arbeid. Aan de andere kant zijn er werkgevers of opdrachtgevers die op zoek zijn naar personeel. In deze paragraaf leer je over de vraag naar arbeid en het aanbod van arbeid.

Werklozen

Beroepsbevolking

Iedereen tussen 15 en 75 jaar die betaald werk doet of ernaar op zoek is.

(= aanbod van arbeid)

Werkzame   beroepsbevolking:

Het werkzame deel van de beroepsbevolking

Aanbod van arbeid = Beroepsbevolking

beroepsbevolking = aanbod van arbeid

Beroepsbevolking zijn alle inwoners van Nederland van 15 tot 67 (dit wordt steeds ouder) die werken of werk zoeken voor ten minste 12 uur in de week.

www.cbs.nl

Werkloosheid & Arbeid

Arbeidsmarkt

Mensen die bij de beroepsbevolking horen hebben een betaalde baan of zijn op zoek naar een betaalde baan.  Deze mensen bieden hun arbeid aan. De beroepsbevolking is dus het aanbod van arbeid.

Arbeidsmarkt is het totaal van vraag en aanbod naar arbeid. 

Als de vraag naar arbeid groot is en het aanbod klein: er is een krappe arbeidsmarkt en weinig werkloosheid. 

Als de vraag naar arbeid klein is en het aanbod groot: er is een ruime arbeidsmarkt en veel werkloosheid.  

Bedrijven & overheid zijn op zoek naar personeel. Zij vragen arbeid.

Arbeidsmarkt

• het geheel van vraag naar en aanbod van arbeid

Vraag naar arbeid = Werkgelegenheid 

Werkgelegenheid = Vraag naar arbeid 

Overheid en bedrijven:

-Banen die vervuld worden

-Vacatures 

Werkgelegenheid

• Het wordt gemeten in arbeidsjaren (arbeidsvolume) of in aantallen personen

--> arbeidsjaar: fulltime baan op jaarbasis 

Vraag naar werk (werkgevers) berekenen in arbeidsjaren

Krappe arbeidsmarkt

Krappe arbeidsmarkt (tekort) = meer vraag dan aanbod

• hebben werkgevers tekort aan personeel
• hebben werkzoekenden een grote kans op een baan
• is de kans groot dat de arbeidsomstandigheden verbeteren

Ruime arbeidsmarkt

Ruime arbeidsmarkt (overschot) = meer aanbod dan vraag

• werkeloosheid hoog
• werkzoekenden weinig kans op een baan
• kans groot dat arbeidsomstandigheden verslechteren.
• veel mensen zonder baan zich niet nuttig
• worden kansen op een carrière minder

Samenvattend

Krappe arbeidsmarkt

(veel werk - weinig aanbod)

Ruime arbeidsmarkt

Weinig werk - veel aanbod)

Maks is 15 jaar en is vakkenvuller.
Hoort hij bij de beroepsbevolking?

1. Ja
2. Nee

Waar komt het aanbod van arbeid vandaan?

1. werkgevers
2. arbeidsverdeling
3. beroepsbevolking
4. arbeidsmarkt

Vraag naar arbeid

Aanbod van arbeid

De JUMBO is op zoek naar vakkenvullers.

Rico wil graag als postbezorger aan de slag.

Bij een tekort op de arbeidsmarkt zijn er te veel ....

1. banen
2. werknemers
3. werkzoekenden
4. werklozen

Als je aan het werk gaat voor een werkgever, sluit je een......

1. verzekering
2. arbeidsovereenkomst
3. CAO
4. Arbowet

Wanneer is er sprake van een ruime arbeidsmarkt?

1. Veel vacatures, veel werknemers
2. Veel vacatures, weinig werknemers
3. Weinig vacatures, veel werknemers
4. Weinig vacatures, weinig werknemers

Maken

2.1: 1 t/m 6

2.2: 1, 2, 7, 9, 10

2.3: 1 t/m 5, 10

2.4: 5 en 6

2.5: 1 t/m 5

2.6: 6 t/m 8

2.7: 6 en 7

Zo nog wat examenvragen!

Nog wat examenvragen:

Mede door de economische crisis en de bezuinigingen die de regering doorvoert, is er op de arbeidsmarkt
sprake van relatief veel aanbod van arbeid.

Wie zijn de aanbieders van arbeid?

1. bedrijven
2. bedrijven en overheid
3. werkzoekenden
4. werkzoekenden en werkenden

In Nederland worden maatregelen genomen om meer vrouwen aan het werk te krijgen én vrouwen meer uren te laten werken. Eén ervan is een goede kinderopvangregeling. Welke andere maatregelen kan de overheid nemen om de arbeidsdeelname van vrouwen te bevorderen?

Noem een financiële maatregel en een niet-financiële maatregel.

Leg uit hoe een betere arbeidsverdeling de arbeidsproductiviteit kan verhogen.

Ronald doet alles alleen op de boerderij. De koeien worden twee keer per dag gemolken en dat kost steeds drie uur. Ze worden gemolken door middel van een melkmachine. De koeien moeten ook nog gevoerd worden en er zijn nog heel veel andere werkzaamheden die uitgevoerd moeten worden. Ronald zou graag de arbeidsproductiviteit willen verhogen.

Deze arbeidsproductiviteit wordt gemeten in liters melk per gewerkt uur.
Welke aanpassing zal de arbeidsproductiviteit per gewerkt uur doen stijgen?

1. een snellere melkmachine gebruiken
2. extra personeel aannemen
3. het personeel langer laten werken
4. minder koeien gaan houden

Gedurende de economische crisis in 2008 vertrokken veel werknemers uit de bouwsector, omdat er
onvoldoende werk was. In 2016 is de situatie totaal veranderd. Er is een groot tekort aan vakmensen:
loodgieters, stratenmakers, timmerlieden en elektriciens. De vraag naar deze vakmensen is enorm toegenomen, vooral door de groeiende productie van nieuwbouwwoningen en bedrijfsgebouwen.

Is de arbeidsmarkt voor vakmensen in de bouw ruimer of krapper geworden in 2016, ten opzichte van 2008? Leg je antwoord uit.

maken par 2.1 de toepassingsvragen