8.4 Veranderingen in ecosystemen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

8.4 Veranderingen in ecosystemen

Leerdoelen

- Je legt de invloed uit van biotische en abiotische factoren op de populatiegrootte. 

- Je beschrijft de opeenvolgende veranderingen in een ecosysteem en je licht de rol van abiotische factoren en biotische factoren toe. 

Populatiegrootte varieert

- Oorzaken: geboorte, sterfte en migratie. 

- Abiotische en biotische factoren hebben hier invloed op.

Concurrentie

- Intraspecifieke concurrentie: Binnen een soort

- Interspecifieke concurrentie: Tussen verschillende soorten

Tellen en schatten

Bepalen van een populatie doen biologen verschillend:

1. Tellen (kleine aantallen)

2. Steekproef nemen

3. Schatten (op basis van poep, afdrukken of resten)

4. Vangen, merken en terugvangen. 

Vangen, merken en schatten

N= populatiegrootte

M= eerste keer vangen van de dieren en merken

Nv= tweede vangst van de dieren

Mv= gemerkte dieren van de tweede vangst

N= Nv/Mv x M

Voorbeeldopgave 1

Een bioloog wil het aantal konijnen in een bepaald afgeschermd natuurgebied gaan bepalen. Hiervoor gebruikt hij de methode van vangen, merken en terugvangen.

Bij de eerste vangst vangt de ecoloog in totaal 44 konijnen, die vervolgens een ring om de poten krijgen. Deze konijnen worden weer losgelaten. Een week later vangt hij opnieuw konijnen. Dit keer 34 stuks, waarvan er 4 een ring om de poten hebben.

Bereken de grootte van de konijnenpopulatie.

Antwoord vraag 1:

34: 4 x 44= 374

Voorbeeldopgave 2

Mario vangt in de visvijver de eerste keer 37 stekelbaarsjes, die hij allemaal markeert met een groene stip. Vervolgens laat hij de dieren vrij.

Een week later vangt hij 44 vissen, waarvan er 2 een stip hebben.

Hoe groot is de populatie stekelbaarsjes in de vijver?

Antwoord vraag 2

44: 2 x 37 = 814

Successie 

- Successie is de verandering van een gebied, doordat omstandigheden veranderen. 

- Primaire successie start op kale grond. 

- Pionierssoorten, de eerste
producenten in het ecosysteem,
vormen het begin. Die hebben
een grote tolerantie. 

Pioniersstadium

- Abiotische factoren wisselen sterk

- Weinig soorten, veel individuen per soort

Climaxstadium

- Het laatste ecosysteem in een successiereeks

- Soortenrijkdom is hoog, abiotische factoren (bijna) altijd gelijk.

- Na een verstoring, komt de secundaire successie op gang. 

Zelfstandig werken

Maak de opdrachten van 8.4

Klaar? Pak een werblad voorin de klas.

Leerdoelen behaald?

- Je legt de invloed uit van biotische en abiotische factoren op de populatiegrootte.

- Je beschrijft de opeenvolgende veranderingen in een ecosysteem en je licht de rol van abiotische factoren en biotische factoren toe. 

biologiepagina.nl