8.5 Duurzaamheid

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H8 Ecosystemen en evenwicht

Wat staat je te wachten?

4Hbiol2

4Hbiol3

Wat verandert bij successie?

1. individu
2. populatie
3. leefgemeenschap
4. ecosysteem

Wat kan een voorbeeld zijn van successie? Welke opeenvolging past bij successie?

1. heide -> zand -> bos
2. bos -> moeras -> plas
3. strand -> duinen -> bos
4. steppe -> kale grond -> regenwoud

Populatiegroottes

1. Geboorte/sterfte/migratie
2. Intraspecifieke competitie - binnen één soort

Neemt hoeveelheid voedsel onderaan de voedselpiramide toe, dan de hoeveelheid organismen hoger in de piramide ook

Bepalen populatiegrootte

De grootte van een populatie wordt weergegeven als populatiedichtheid (= het gemiddelde aantal individuen per oppervlakte-eenheid of volume-eenheid)

Manieren om de populatiegrootte te bepalen:

• Steekproef: tellen van aantallen in een 1m2 en dan omrekenen voor het gehele gebied
• Vangen, merken en terugzetten

Vangen, merken en terugzetten

N = populatiegrootte

M = aantal 1ste vangst

Nv = aantal 2de vangst 

Mv = aantal gemerkte bij 2de vangst

N = (Nv / Mv) * M

William wil het aantal egels in een groot stadspark gaan bepalen. Hij gebruikt daarvoor de methode van merken, vangen en weer terugvangen. Met zijn 5 egelvallen vangt hij de eerste keer in totaal 4 egels, die hij markeert met een rode stip. De egels worden weer losgelaten en drie dagen later vangt William weer egels. Hij vangt er nu 6 waarvan 2 egels een stip hebben.

Hoe groot is de populatie egels in het park?

Mario vangt in de visvijver de eerste keer 37 stekelbaarsjes, die hij allemaal markeert met een groene stip. Vervolgens laat hij de dieren vrij.
Een week later vangt hij 44 vissen, waarvan er 2 een stip hebben.

Hoe groot is de populatie stekelbaarsjes in de vijver?

Stekelbaarsjes met een groene stip vallen echter eerder op voor hun roofdier (de snoek), waardoor ze sneller opgegeten worden.

In de vorige vraag was een populatie berekend van 814 stekelbaarsjes. (37 eerste keer met stip, tweede vangst 2 van de 44 een stip).

Zal de werkelijke populatie stekelbaarsjes groter, gelijk aan of kleiner zijn dan 814 stekelbaarsjes?

8.5 Duurzaamheid

Leerdoelen

Je leert welke kennis nodig is om maatregelen te kunnen nemen om ecosystemen stabiel te houden

Wat is duurzaamheid?

Duurzaamheid

'De leefwijze van de huidige generatie dient ervoor te zorgen dat de wereld voor toekomstige generaties net zo leefbaar blijft als nu'

Fossiele brandstoffen > duurzame energie

Plastic tasjes, waterverbruik, afval scheiden, etc

Ecologisch evenwicht

• Wat is het?
  
• Waarom duurzaam?

Accumulatie

Toppredatoren hebben door accumulatie het grootste percentage persistente gifstoffen in hun lichaam.

Leg uit hoe dat gebeurt.

Toppredatoren sterven aan de hoge concentraties persistente gifstoffen.

Welke gevolgen heeft dat voor ecosystemen?

Ook in mensen komen persistente gifstoffen terecht. Geef een voorbeeld van een voedselketen waarin dat gebeurt.

Richting toetsweek

Opdracht 3, 4, 8, 9 en 10 van 8.5 

Samenvatten en oefenen via biologiepagina.nl