H7.3

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Het collectief

Opbrengsten en regels

Rode kaart voor jezelf = €4,00

Rode kaart voor het collectief = €1,00 voor iedereen

Zwart levert niks op

Regels:

Tijdens het experiment mag niet overlegd worden

Niemand anders weet welke kaarten je inlevert

Collectieve goederen

Voorzieningen waar alle burgers gebruik van kunnen maken en die worden geleverd en betaald door de overheid.

Collectieve goederen

• De overheid zorgt voor collectieve goederen, omdat/want:
  
• voor sommige ervan kun je niet iedereen apart laten betalen (bijvoorbeeld dijken).
  
• de overheid de kwaliteit ervan zelf wil regelen.
  
• de overheid wil dat ze betaalbaar blijven voor iedereen.
  

Zijn het collectieve goederen, ja of nee?

Leg per item uit waarom het wel of niet zo is.

- Dijken 

- Speeltuin in een wijk

- Snelwegen

- Tuinpad

- Brandweer

- Straatverlichting

- Voetbalwedstrijd

Collectieve sector

• De overheid en de instellingen voor de sociale verzekeringen vormen samen de collectieve sector.
  
• Alle goederen en diensten die de collectieve sector levert, zijn voor iedereen bestemd.
  
• De collectieve sector streeft niet naar winst, maar ze moet wel uitkomen met haar geld. Daarom maken deze instellingen elk jaar een begroting.
  

Hoe komt een gemeente aan haar inkomsten?

Inkomsten van de gemeente

Om de uitgaven te kunnen betalen, heeft een gemeente inkomsten nodig.

De gemeente krijgt haar inkomsten van:

• het Rijk.
  
• de gemeentelijke belastingen (bijvoorbeeld de onroerendezaakbelasting).
  
• burgers die betalen voor de afvalstoffenheffing, rioolrechten en leges. 
• Leges zijn vergoedingen die je bijvoorbeeld voor je nieuwe ID-kaart betaalt.
  

Tekorten oplossen

Als een gemeente geld tekortkomt op haar begroting, zijn er drie mogelijke oplossingen:

• de inkomsten laten toenemen door de tarieven van belastingen en andere heffingen te verhogen
  
• bezuinigen op de uitgaven
  
• geld lenen
  

Particuliere sector

De particuliere sector bestaat uit bedrijven en burgers.

Bedrijven in de particuliere sector streven naar winst.

Particuliere sector

Deze sector heeft te maken met marktwerking: de aanbieders van producten concurreren met elkaar.

Ze moeten daarom:

• goede kwaliteit leveren.
  
• hun prijzen laag houden. Dat kan alleen als ze hun bedrijfskosten laag houden.
  

Privatiseren

Privatiseren is het uitbesteden van taken van de overheid aan bedrijven uit de particuliere sector.

De overheid doet dit, omdat ze denkt dat particuliere bedrijven dit goedkoper of beter kunnen doen dan de overheid zelf.

Aan de slag

Maken H7.3 

Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen

Klaar? Nakijken

Niet af? Huiswerk!

Tot 5 minuten voor tijd