Samenstelling van het bloed

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Samenstelling van het bloed

Leerdoelen

Na deze les heb je kennis opgedaan over:

- de samenstelling van het bloed, 

- de functie van rode, witte bloedcellen en bloedplaatjes

En na de les kan je zelf bedenken welke ziektebeelden passen bij/of te maken hebben met het bloed.

wat is de functie van bloed?

Bloed = transport

voedingsstoffen, zuurstof en afvalstoffen, warmte

Wat is de samenstelling van bloed?

Samenstelling

• Bloedcellen:
  - Rode bloedcellen
  - Witte bloedcellen
  - Bloedplaatjes
• Bloedplasma (=serum)
  - Plasma-eiwitten
  - Water
  - Opgeloste stoffen  (voedingsstoffen en afvalstoffen)

functie bloedcellen

Bloedcellen

• Rode bloedcellen - vervoeren zuurstof
• Witte bloedcellen - belangrijk bij de afweer
• Bloedplaatjes - bloedstolling 

Aanmaak bloedcellen

In rode beenmerg en het lymfatische weefsel. 

Het rode beenmerg zit in de platte beenderen en in de koppen van de pijpbeenderen. 

Lymfatisch weefsel vind je in de lymfoïde organen.

  

Bloedcellen ontstaan uit stamcellen. 

Witte bloedcellen

• Bestrijden ziekteverwekkers
• Witte bloedcellen type 1: Eten de ziekteverwekkers op
• Witte bloedcellen type 2: Maken afweerstoffen (antistoffen)
• ENIGE BLOEDCEL MET EEN KERN !!

Witte bloedcellen

• 
  

0

Rode bloedcellen

Functie:  vervoert zuurstof!!

Let op: geen KERN!!

Rode bloedcellen

• Vervoeren zuurstof door je lichaam
• Zuurstof hecht vast aan hemoglobine
• Hemoglobine is een rode kleurstof in de rode bloedcellen

Aanmaak van rode bloedcellen

Nieren hebben invloed op de aanmaak van de rode bloedcellen en daarmee op het zuurstofgehalte van het bloed.

Ze zijn in staat veranderingen in het zuurstofgehalte te registreren.

Bij te weinig zuurstof in het bloed geeft het nierweefsel meer erytropoëtine (EPO) aan het bloed af.

Dit hormoon stimuleert de aanmaak van rode bloedcellen in het rode beenmerg.

Hierdoor kan het bloed meer zuurstof binden en stijgt het zuurstofgehalte van het bloed.

rode bloedcellen 

Hebben een levensduur van ongeveer 120 dagen. Nieuwe aanmaken vooral in rode beenmerg, de dode bloedcellen worden in de lever afgebroken en het ijzer wat daarbij vrijkomt wordt weer gebruikt voor de aanmaak van nieuwe rode bloedcellen. Bij de afbraak komt een giftige stof vrij, bilirubine, wordt via darmstelsel uitgescheiden.

Antigenen op de bloedcellen

Op je rode bloedcellen zitten antigenen, die noem je ook wel bloedfactoren.

Afhankelijk van welke antigenen er op je rode bloedcellen zitten heb je een bepaalde bloedgroep.

Bloedplaatjes

Functie: 

zorgt voor bloedstolling

vorm: 

geen vaste vorm

kern?

geen celkern

Bloedplaatjes

• Zorgen dat wondjes dichtgaan

Hoe dan?

1. Bloedplaatjes gaan stuk (au!)

2. Er komt een stof uit de bloedplaatjes (fibrine) 

3. Fibrinogeen (plasma eiwit) verandert in fibrinedraden.

4. Er ontstaat een netwerk van fibrinedraden

5. Rode bloedcellen blijven vastzitten en verstoppen de wond.

Bloedplaatjes

• Belangrijk voor bloedstolling
• Leven 8-10 dagen
• Worden afgebroken in milt en lever
• In milt liggen bloedplaatjes opgeslagen als nood bij grote bloeding

Bloedplasma

• Water
  
• Zouten
  
• Plasma eiwitten
  
• Albuminen
  
• Globuline
  
• Stollingsfactoren
  
• Zuurgraad
  
• Bloedgassen
  
• Tijdelijke stoffen 
  

Waaruit bestaat bloed

Wat vervoert het bloedplasma

welke bloedcel bevat geen celkern

1. witte bloedcel
2. rode bloedcel
3. bloedplaatje
4. iedere cel bevat een celkern

Wat is waar over het bloed?

1. Het bloed vervoert voedingsstoffen.
2. Het bloed vervoert afvalstoffen.
3. Het bloed vervoert zuurstof.
4. A,B en C zijn waar.

Hoe heet de bloedcel bij 4 (enkelvoud)

Hoe heet de bloedcel bij 1
(enkelvoud)

Bloedplasma

Bloedcellen

water

Rode bloedcel

Witte bloedcel

Glucose

Warmte

Bloedplaatje

Afvalstoffen

voedingsstoffen

Sommige soorten slangengif kunnen stolling van bloed in de bloedvaten veroorzaken. Welke bloeddeeltjes hebben te maken met bloedstolling?

1. Witte bloedcellen
2. rode bloedcellen
3. bloedplaatjes

Er zijn mensen die extra vitaminen slikken om een betere afweer tegen ziekteverwekkers te krijgen. Welke bloeddeeltjes hebben te maken met afweer?

1. Witte bloedcellen
2. rode bloedcellen
3. bloedplaatjes

wat is de functie van eiwitten in je bloed?

wat is de functie van ijzer in je bloed?

hoe werkt zuurstof 02 in je bloed?

hoe werkt bloedcirculatie?

Ader

Slagader

Haarvat

Dikke, stevige, elastische wand.

Bevat kleppen

Bevat (bijna) geen kleppen

Dunne minder elastiche wand.

Hierin stroomt bloed van het orgaan naar het hart.

Hierin stroomt bloed van het hart naar het orgaan.

Bloeddruk is hoog.

Bloeddruk is laag.

Liggen minder diep in het lichaam.

Liggen dieper in het lichaam.

Wand is 1 cel laag dik.

Sterk afnemende bloeddruk.

Vormen in een orgaan een haarvatennet.

werk in een drietal een ziektebeeld uit die te maken heeft met bloed.

30 min

oorzaak, behandeling, leefstijl 

presenteren in 5 min 

wat is het belangrijkste wat je hebt geleerd van deze les?