H5 voorvoegsels en achtervoegsels en samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

Voorvoegsels en achtervoegsels

Woordenschat

Achtervoegsels

Belangrijke begrippen

• Voorvoegsel
• Achtervoegsel
• Grondwoorden (of: kernwoorden)

Voorvoegsel (1)

- een stukje voor het woord

- daardoor verandert het woord van betekenis

Bijvoorbeeld: 

on (=voorvoegsel) + rustig = onrustig

on = niet, dus je bent niet rustig. 

Voorvoegsel (2)

Bijvoorbeeld:

her= opnieuw en non = niet

her (= voorvoegsel) + gebruiken = hergebruiken 

mis + dragen = misdragen

non + fictie = nonfictie 

ex + vriend = exvriend

on + zeker = onzeker

Een (kern)woord met een voorvoegsel noemen we een afleiding.

Woorden 1.3 

Grondwoord

voorvoegsel - grondwoord - achtervoegsel

on - gebruik - (e)lijk

super-gehoor-zaam
her-bruik-baar

Achtervoegsels

Er zijn veel woorden die eindigen op -heid, -lijk, -ing, -ig, -er, -erd, -aar, -aard, -baar, -rik of -isch . 

Deze korte stukjes zijn achtervoegsels,

je schrijft ze altijd op dezelfde manier. 

Vrolijk

voor de toets alleen: loos en vol 
loos = zonder en vol met veel

achtervoegsels zet je altijd achter een woord, zoals het woord zelf al aangeeft: achtervoegsels. Het gaat dus om het laatste deel van een woord.

Achtervoegsels

Achtervoegsels zijn vaste stukjes aan het eind van een woord. 

Achtervoegsels zeggen iets over het woord waar ze achter staan. 

Vervangbaar, blijheid, kinderlijk

-baar: zegt wat je ermee kunt doen.

-heid: zegt iets over hoe iemand of iets is.

-lijk: zegt wat van of voor iemand of iets is.

grondwoord (of: kernwoord)

Een grondwoord is een woord waarbij je een voorvoegsel en achtervoegsel kunt schrijven.

ongebruik(e)lijk

Door te kijken naar een grondwoord, voorvoegsel en achtervoegsel kun je de betekenis van een woord achterhalen.

Wat is het grondwoord van: moeiteloos?

Wat is het grondwoord van:
waardevol

Wat is het voorvoegsel van:
hergebruiken?

Wat is het achtervoegsel van: smakeloos?