H4 voorvoegsels en achtervoegsels

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

Nederlands 7-2

Wat gaan we doen deze les?

1. Spullen op tafel en telefoons aan de zijkant
2. Planning periode 3
3. Theorie: Voorvoegsels en achtervoegsels
4. Zelfstandig werken

Periode 3

In deze periode gaan we bezig met 

1. Woordenschat H4,5,6
2. Lezen H4,5,6
3. Lever je het boekverslag in

Woordenschat H4,5,6

H4: (voorvoegsels en) achtervoegsels

H5: samenstellingen

H6: opzoeken in het woordenboek

Dinsdag 22 februari: SO Woordenschat H4,5,6

Belangrijke begrippen

• Voorvoegsel
• Achtervoegsel
• Grondwoorden (of: kernwoorden)

Voorvoegsel (1)

- een stukje voor het woord

- daardoor verandert het woord van betekenis

Bijvoorbeeld: 

on (=voorvoegsel) + rustig = onrustig

Voorvoegsel (2)

Bijvoorbeeld:

her (= voorvoegsel) + gebruiken = hergebruiken

mis + dragen = misdragen

non + fictie = nonfictie

ex + vriend = exvriend

on + zeker = onzeker

Een (kern)woord met een voorvoegsel noemen we een afleiding.

Voorvoegsels: ten slotte

Soms kun je een tegenstelling van een woord maken door er een voorvoegsel voor te zetten 

Bijvoorbeeld: religieus - areligieus

Bijvoorbeeld: opvallend - onopvallend

Achtervoegsels

Er zijn veel woorden die eindigen op -heid, -lijk, -ing, -ig, -er, -erd, -aar, -aard, -baar, -rik of -isch . 

Deze korte stukjes zijn achtervoegsels,
je schrijft ze altijd op dezelfde manier. 

Vrolijk

achtervoegsels zet je altijd achter een woord, zoals het woord zelf al aangeeft: achtervoegsels. Het gaat dus om het laatste deel van een woord.

Achtervoegsels

Achtervoegsels zijn vaste stukjes aan het eind van een woord. 

Achtervoegsels zeggen iets over het woord waar ze achter staan. 

Vervangbaar, blijheid, kinderlijk

-baar: zegt wat je ermee kunt doen.

-heid: zegt iets over hoe iemand of iets is.

-lijk: zegt wat van of voor iemand of iets is.

Voorbeelden van achtervoegsels:

-je, -tje, -pje, -kje : autootje, zomerkoninkje
-loos :geluidloos, achteloos
-ig : prachtig, doorzichtig
-achtig : zoethoutachtig, geelachtig
-schap : vriendschap, draagmoederschap
-heid : schoonheid, traagheid
-lijk : koninklijk, hoofdzakelijk

grondwoord (of: kernwoord)

Een grondwoord is een woord waarbij je een voorvoegsel en achtervoegsel kunt schrijven.

ongebruik(e)lijk

Door te kijken naar een grondwoord, voorvoegsel en achtervoegsel kun je de betekenis van een woord achterhalen.

Grondwoord

Grondwoord

voorvoegsel - grondwoord - achtervoegsel

on - gebruik - (e)lijk

super-gehoor-zaam
her-bruik-baar

Bedenk een woord met een voorvoegsel:

Bedenk een woord met een achtervoegsel:

Wat is het grondwoord van: onmenselijk

Wat is het grondwoord van: gevangenis

Wat is het voorvoegsel van: geblaf

Wat is het achtervoegsel van: beestachtig

Opdrachten maken

Je maakt de volgende opdrachten:

1 t/m 4 op blz.  108-111

Deze opdrachten zijn huiswerk voor morgen. 

De eerste tien minuten werken we in stilte. Heb je een vraag? Steek je hand op.