Wetenschappelijke Revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Wetenschappelijke Revolutie

tijdvak 6 Regenten en Vorsten

1600 - 1700

eerst wat herhaling van de vorige kenmerkende aspecten

Sleep de begrippen naar het juiste land

De 7 Nederlanden

Frankrijk in de 17e eeuw

Staten-Generaal 

De stadhouder en de raadspensionaris hebben veel gezag

Bijna alle adel woont bij de koning

Het goddelijk recht om te regeren

Republiek

Absolutisme

Grootsheid en Rijkdom

Gouden Eeuw

Welke handel lag aan de basis van de economische groei van het gewest Holland?

1. De overzeese handel in specerijen en peper
2. Graanhandel met het Oostzeegebied
3. Nijverheid en innovatie in de scheepvaart
4. Gecommercialiseerde landbouw

Sleep de begrippen naar de juiste vorm van handel

moedernegotie 

VOC

WIC

specerijen

graanhandel

kaapvaart

Oostzeegebied

Driehoekshandel

Indonesië

sleep de begrippen naar het juiste tijdvak

Tijdvak 5

Tijdvak 6

De wetenschappelijke revolutie

Het absolutisme

Een wereldeconomie

De Nederlandse Opstand

1600 - 1700

1500 - 1600

De Gouden Eeuw van Nederland

De Reformatie

De Europese expansie

De renaissance

Bekijk de bron. Deze bron illustreert enkele kenmerkende aspecten van de zeventiende eeuw.
Noem twee van die aspecten en leg per aspect uit
waardoor het schilderij hier een goede illustratie van is.

De Franse koning Lodewijk XIV (1643-1715) staat bekend als een absoluut vorst. Hij benoemde Jean-Baptiste Colbert (1619-1683), de zoon van een rijke lakenkoopman, tot minister. Dat was voor die tijd een bijzonder benoemingsbeleid, omdat Colbert niet van adel was.

Leg uit dat dit benoemingsbeleid paste bij een absoluut vorst uit die tijd

Gebruik bron 2
Een bewering: De Saint-Simon beschrijft hier het hof van een absoluut vorst die vanuit politieke motieven zijn adel verplicht zich te laten vermaken aan het hof in Versailles.
Ondersteun deze bewering door aan te geven:
- waarin het absolutisme van Lodewijk XIV in de bron naar voren komt en
- welk politiek motief de koning heeft om de adel aan zijn hof te binden.

Gebruik bron 2 nogmaals
Twee gegevens: 1) Voor zijn memoires baseert De Saint-Simon zich op zijn eigen dagboek en op de dagboeken van twee andere edelen die aan het hof verbleven.
2) De hertog De Saint-Simon beschrijft in zijn dagboeken zijn afkeer van het frivole gedrag aan het Franse hof in Versailles.
Gebruik beide gegevens om de betrouwbaarheid van deze bron bij een onderzoek naar het Franse hofleven in die tijd te bepalen.

Nu door met het nieuwe kenmerkende aspect:

De Wetenschappelijke revolutie 

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen dat de Wetenschappelijke Revolutie voortkwam uit het humanisme
  
• Je kunt met een voorbeeld duidelijk maken hoe de wetenschappelijke kennis werd uitgebreid
  
• Je kunt beschrijven hoe de overheid wetenschappelijk onderzoek bevorderde
  

Wetenschap?

Het vergaren van kennis op basis van experiment, waarneming en verstand (ratio)

Wetenschap 

bij de Oude Grieken

Bij oude Grieken ontstond wetenschappelijk denken

Zij vertrouwden daarbij op hun ratio en niet op mythische verklaringen. (dus zonder de Goden)

Wetenschap 

in de Renaissance (1500-1600) 

Bijbel niet langer bron van alle kennis. 

Kennis komt voort uit waarneming. 

Er ontstond een kritische denkhouding bij bovenlaag van bevolking, mensen werden nieuwsgierig. 

Humanisten stelden individu centraal en benadrukten belang van ratio. 

Wetenschap 

in de Renaissance

Kerk had grote moeite met ontwikkeling van wetenschap. Kerk wilde Bijbel als basis van alle kennis. 

Wetenschappers werden vervolgd zoals Italiaanse wetenschapper Giordano Bruno. Zijn ideeën over heelal en rol van God in wereld werden door de Kerk afgewezen en Bruno belandde op brandstapel. 

Andere wetenschappers die ook vonden dat aarde om zon draaide, werden ook vervolgd door Kerk. 

Door deze houding belemmerde Kerk ontwikkeling van wetenschap

nu volgt een video over de kennis van het heelal

0

Copernicus (1473-1543)

Sterrenkundige die ontdekte dat aarde om zon draait =  heliocentrisch wereldbeeld. 

Hij durfde zijn ontdekkingen echter niet te publiceren, uit angst voor Kerk. Voor de Kerk stond namelijk vast dat aarde het middelpunt is van het heelal, het geocentrisch wereldbeeld. 

Weinig mensen geloofden Copernicus en met degenen die zijn ideeën openlijk verdedigden, liep het niet altijd goed af (Bruno!)

geocentrisch wereldbeeld: de aarde is het middelpunt van het heelal. De zon en de andere planeten draaien om de aarde

heliocentrisch wereldbeeld: de zon vormt het middelpunt van het heelal en de aarde draait om de zon

Wetenschappelijke revolutie 

17e eeuw

Langzaam ontstond moderne natuurwetenschap 

Wetenschap werd gebruikt om te laten zien hoe mooi God wereld heeft gemaakt. 

Wetenschappers kwamen tot waarheid door observeren, systematisch experimenteren en logisch redeneren. 

Wetenschappelijke revolutie 

17e eeuw

Er werden instrumenten ontwikkeld om experimenten goed uit te kunnen voeren.  

Lenzen van telescopen werden verbeterd, zodat onderzoek naar heelal kon worden verbeterd. 

Lenzen werden ook toegepast in microscopen waarmee ook insecten en zelf bacteriën konden worden onderzocht.

Galileo Galilei (1564-1642)

Galilei ontwikkelde de telescoop, zodat hij nog beter onderzoek kon doen naar het heelal. Hierdoor kon hij bewijzen dat aarde om zon draait. 

Kerk veroordeelde ook Galilei, niet tot brandstapel maar tot huisarrest

Leg uit waarom de katholieke kerk de ideeën van Galilei gevaarlijk vond

De Wetenschappelijke Revolutie was

1. Een tijd waarin vrouwen meer wetenschap gingen beoefenen.
2. Een tijd waarin wetenschap binnen 10 jaar heel erg veranderde.
3. Een tijd waarin wetenschap veranderde.
4. Een tijd waarin smartphones belangrijk werden.

Leg uit waarom zonder de wetenschappelijke revolutie Lodewijk de XIV zich geen zonnekoning genoemd zou hebben.

Ontwikkeling van de wetenschap

De wetenschap werd bevorderd door:

• oprichting van Académies (in Frankrijk!) en  wetenschappelijke verenigingen waar wetenschappers gezamenlijk werkten. Overheid stimuleerde de wetenschap, want kennis is macht
• ontwikkeling van instrumenten waardoor nieuwe kennis werd ontsloten

In 1615 schreef de sterrenkundige Galilei nadat hij kritiek had gekregen op zijn theorie over het heelal: "Ik geloof niet dat dezelfde God die ons zintuigen, verstand en intellect heeft gegeven, bedoelde dat we daar geen gebruik van zouden maken."

Leg uit welke wetenschappelijke methode, die past bij de zeventiende eeuw, Galilei ondersteunde met deze uitspraak.

Gebruik bron 1.
leg uit dat de ideeën van Robert Hooke bij dragen aan
het ontstaan van de wetenschappelijke revolutie van de
17e eeuw .

Gebruik bron 2.
Geef uit de tekst drie redenen hoe instellingen als het theatrum anatonicum bijdragen aan de
wetenschappelijke revolutie.

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen dat de Wetenschappelijke Revolutie voortkwam uit het humanisme
  
• Je kunt met een voorbeeld duidelijk maken hoe de wetenschappelijke kennis werd uitgebreid
  
• Je kunt beschrijven hoe de overheid wetenschappelijk onderzoek bevorderde
  

werk zelfstandig verder

Beantwoord de leerdoelen

Maak §6.3 opdracht 1

wetenschap in de 17e eeuw is ...

1. kennis opdoen door veel verschillende bronnen te gebruiken
2. kritisch nadenken
3. nieuwe kennis opdoen door experimenteren, observeren en logisch nadenken

In de 17e eeuw verandert de manier waarop wetenschappers naar de wereld kijken. Welke zin is onjuist?

1. Ze geloven niet alles wat in de Bijbel en andere oude teksten staat
2. Wetenschappers leggen zich neer bij het oordeel van de kerk
3. Voortaan betekent wetenschap goed naar dingen kijken, veel uitproberen en logisch nadenken

Wat is niet van toepassing op de wetenschappelijke revolutie

1. Er komen meer universiteiten
2. De geschriften van de Grieken en Romeinen zijn doorslaggevend
3. wetenschappers worden soms door de overheid geholpen
4. Kritisch nadenken over beta-wetenschappen is belangrijk

Waarom zou de kerk wetenschap zo lang tegen hebben gehouden?

1. Veel wetenschap ging tegen de bijbel in
2. Het koste veel geld
3. De Paus was tegen het wetenschappelijk onderzoek
4. De kerk deed dit niet

Een van de bekendste wetenschappers uit de tijd van 'Regenten & Vorsten' was Newton (zie plaatje). Welke uitspraak past bij de werkwijze van de wetenschappers in de tijd van de wetenschappelijke revolutie? De wetenschappers:

1. kwamen voornamelijk uit de Republiek.
2. twijfelden niet aan de juistheid van de Bijbel.
3. vertrouwden steeds meer op hun eigen waarnemingen en logica.
4. vonden dat de filosofen uit de Oudheid per definitie gelijk hadden.

Toen Willem van der Straaten in 1636 hoogleraar werd aan de universiteit van Utrecht, behield hij zijn baan als stadsarts. Hij verplichtte zijn studenten mee te lopen tijdens zijn rondes langs de zieken in het Catharijne-gasthuis. Volgens Van der Straaten kon hij daardoor zijn onderwijs beter laten aansluiten op een nieuwe eis die in de zeventiende eeuw aan wetenschap werd gesteld

Leg uit op welke nieuwe eis aan de wetenschap Van der Straaten zijn onderwijs wilde laten aansluiten door zijn studenten te verplichten mee te lopen tijdens zijn rondes in het Catharijne-gasthuis.

In 1598 werd in Frankrijk het Edict van Nantes uitgevaardigd. Dit maakte een einde aan de burgeroorlog tussen katholieken en protestanten. In 1685 trok koning Lodewijk XIV (1638-1715) het edict weer in, omdat hij één godsdienst in zijn land wilde. Veel Franse protestanten vluchtten toen naar de Nederlandse Republiek.
- Noem twee redenen waarom veel Franse protestanten juist naar de Republiek vluchtten en
leg uit dat het beleid van Lodewijk XIV paste bij het absolutisme van veel vorsten in de zeventiende eeuw.