1.1 Het leven van een jager-verzamelaar

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

      Welkom! 

Pak je laptop en je boek (blz. 12)

1. Telefoons weg in de krat 
2. Zitten volgens plattegrond
3. Start lesson-up op 

(lesson-up.app)

       Paragraaf 1.1  

0 -    5   Telefoon weg, boeken pakken

5 -   10  Terugblik vorige les 

10 - 50  Uitleg en werken

50 - 55  Afsluiting

Aan het eind van de les:

Weet je hoe de jager-verzamelaars leefden

      Aan het eind van de les

• begrijp je hoe jager-verzamelaars leefden en kun je voorbeelden geven

van hun middelen van bestaan;

• weet je wat zelfvoorzienend betekent en kun je voorbeelden geven van

werktuigen van jager-verzamelaars;

• weet je wat een samenleving is;

• weet je wat een archeoloog is en kun je uitleggen wat een archeoloog doet.

De 10 tijdvakken

Bij elke grote verandering begint er een nieuw tijdvak 

Tijdvak: Jagers en boeren tot 3000 v. Christus 

Wat weet je al van
jagers- verzamelaars

Lees het blauwe stukje op blz. 12

Jager-verzamelaars

• Leven van de natuur

• Mannen: jagen en vissen??

• Vrouwen: verzamelen van bessen, noten, zaden, planten en paddenstoelen

Jager-verzamelaars

• Leven in kleine groepen 
• Geen vaste woonplaats: nomaden
• Trekken achter hun eten aan
• Wonen in hutten, tenten of grotten
• Weinig bezittingen

Wat is geen kenmerk van de jagers en verzamelaars?

1. Nomadisch bestaan
2. Gebruik van vuur
3. Gebruik van steen
4. Gebruik van schrift

Wat is het middel van bestaan van jagers en verzamelaars?

1. Handelen
2. Jagen en verzamelen
3. Alleen jagen
4. De landbouw

Jagers-verzamelaars
hebben geen:

1. Dieren
2. Kinderen
3. Vaste woonplaats
4. tenten

Wat hoort er niet bij de jagers en verzamelaars?

1. Rondzwerven op zoek naar eten
2. Graan verbouwen
3. Op wilde dieren jagen
4. kleren van huiden maken

L

Lees het blauwe stukje op blz. 14

Waarom leefden jager-verzamelaars niet op één plek?

Was er in de tijd van jager-verzamelaar veel of weinig verschil tussen arm en rijk? leg je antwoord uit:

Zij waren ook zelfvoorzienend

Jager-verzamelaars maakten alle werktuigen zelf om bv te jagen.

• Stenen messen en krabbers
• Naalden van botten
• Draad van spieren
• Handvatten van hout
• Manden van jonge wilgentakken  

Zij konden hierdoor voor zichzelf zorgen en waren van niemand afhankelijk = zelfvoorzienend

Je bent zelfvoorzienend als je...

1. Geen vaste woonplek hebt
2. Aan landbouw doet
3. Voor jezelf kan zorgen
4. Wapens van hout maakt

Welke werktuigen zie je?

Welke werktuigen zie je hier?

      Aan het werk 1.1

1. Paragraaf 1.1 (blz. 12 t/m 17)
2. Nakijken 1.1
3. Verdieping blz. 19

      Leerdoelen check

• begrijp je hoe jager-verzamelaars leefden en kun je voorbeelden geven

van hun middelen van bestaan;

• weet je wat zelfvoorzienend betekent en kun je voorbeelden geven van

werktuigen van jager-verzamelaars;

      Welkom! 

Pak je laptop en je boek (blz. 12)

1. Telefoons weg in de krat 
2. Zitten volgens plattegrond
3. Start lesson-up op 

(lesson-up.app)

       Paragraaf 1.1  

0 -    5   Telefoon weg, boeken pakken

5 -   10  Terugblik vorige les 

10 - 50  Uitleg en werken

50 - 55  Afsluiting

Aan het eind van de les:

Weet je hoe de jager-verzamelaars leefden

      Aan het eind van de les

• begrijp je hoe jager-verzamelaars leefden en kun je voorbeelden geven

van hun middelen van bestaan;

• weet je wat zelfvoorzienend betekent en kun je voorbeelden geven van

werktuigen van jager-verzamelaars;

• weet je wat een samenleving is;

• weet je wat een archeoloog is en kun je uitleggen wat een archeoloog doet.

De 10 tijdvakken

Bij elke grote verandering begint er een nieuw tijdvak 

Welkom KMK toppers

Laptop "dicht" op tafel

Boek op tafel

Ga naar :

1. Magister berichten

2. Lessonup

3. Registreer als leerling

Tijdvak: Jagers en boeren

Tot wanneer duurde het tijdvak van de jagers en boeren?

1. tot 1000 jaar v. Ch
2. tot 2000 jaar v.ch
3. tot 3000 jaar v.Ch
4. tot 4000 jaar v.ch

Wat weet je nog
van de vorige les?

Wat is een nomade?

1. Een soort jager
2. Iemand zonder vaste woonplaats
3. Mensen die veel werken
4. Iemand met veel bezit

Wat is geen kenmerk van de jagers en verzamelaars?

1. Nomadisch bestaan
2. Gebruik van vuur
3. Gebruik van steen
4. Gebruik van schrift

Je bent zelfvoorzienend als je...

1. Geen vaste woonplek hebt
2. Aan landbouw doet
3. Voor jezelf kan zorgen
4. Wapens van hout maakt

Video tot 4:47

Waarom leefden er eerder dan 15.000 jaar
geleden geen mensen in Nederland?

Welk land zat voor de zeespiegelstijging nog aan
Nederland vast?

Lees het blauwe stukje op blz. 16

Bronnen van onze kennis

Hoe kom je er achter hoe mensen vroeger leefden?

1. Geschreven bronnen. Bijvoorbeeld (dagboeken en kranten).
2. Ongeschreven bronnen. Bijvoorbeeld (werktuigen en grotschilderingen)

Hoe noem je de tijd waaruit we geen geschreven bronnen hebben?

• Prehistorie (voor de uitvinding van het schrift).

Maar wie zijn deze mensen die ongeschreven bronnen vinden, opgraven en bestuderen?

• Archeoloog.
• Dat zijn dus wetenschappers die opgravingen doen en deze bestuderen.

Bronnen van onze kennis

• Hoe kom je er achter hoe mensen vroeger leefden?
  

1. Geschreven bronnen. Bijvoorbeeld (dagboeken en kranten).
2. Ongeschreven bronnen. Bijvoorbeeld (werktuigen en grotschilderingen)

geschreven bronnen

ongeschreven bronnen

Bronnen

• Prehistorie: Periode van ongeschreven bronnen
  

• Historie: Periode waarin er ook geschreven bronnen zijn 

Een archeoloog onderzoekt...

1. Boeren in onze tijd
2. Jager-verzamelaars in onze tijd
3. Bronnen uit het verleden
4. Mensen die het verleden naspelen

Historie

Pre-historie

      Aan het werk 1.1

1. Paragraaf 1.1 (blz. 12 t/m 17)
2. Nakijken 1.1
3. Verdieping blz. 19

      Aan het eind van de les

• begrijp je hoe jager-verzamelaars leefden en kun je voorbeelden geven

van hun middelen van bestaan;

• weet je wat zelfvoorzienend betekent en kun je voorbeelden geven van

werktuigen van jager-verzamelaars;

• weet je wat een samenleving is;

• weet je wat een archeoloog is en kun je uitleggen wat een archeoloog doet.