1.1 Het leven van een jager-verzamelaar

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

      Periode 2 

Week 1 & 2: H1: Jagers & Verzamelaars

Week 3: SO H1

Week 4,5,6,7,8: H2 Mens & Aarde

Week 9: Toets H2

Week 10: portfolioweek 

      Welkom! 

Pak je laptop en je boek (blz. 12)

1. Zitten volgens plattegrond
2. Start lesson-up op 

(lesson-up.app)

       Paragraaf 1.1  

0 -    5   Boeken pakken

5 -   10  Terugblik vorige les 

10 - 50  Uitleg en werken

50 - 55  Afsluiting

Aan het eind van de les:

Weet je hoe de jager-verzamelaars leefden

      Aan het eind van de les

• begrijp je hoe jager-verzamelaars leefden en kun je voorbeelden geven

van hun middelen van bestaan;

• weet je wat zelfvoorzienend betekent en kun je voorbeelden geven van

werktuigen van jager-verzamelaars;

• weet je wat een samenleving is;

• weet je wat een archeoloog is en kun je uitleggen wat een archeoloog doet.

De 10 tijdvakken

Bij elke grote verandering begint er een nieuw tijdvak 

Wat weet je al van
jagers- verzamelaars

Jager-verzamelaars

• Leven van de natuur

• Mannen: jagen en vissen

• Vrouwen: verzamelen van bessen, noten, zaden, planten en paddenstoelen

Jager-verzamelaars

• Leven in kleine groepen 
• Geen vaste woonplaats: nomaden
• Trekken achter hun eten aan
• Wonen in hutten, tenten of grotten
• Weinig bezittingen

Wat is geen kenmerk van de jagers en verzamelaars?

1. Nomadisch bestaan
2. Gebruik van vuur
3. Gebruik van steen
4. Gebruik van schrift

Wat is het middel van bestaan van jagers en verzamelaars?

1. Handelen
2. Jagen en verzamelen
3. Alleen jagen
4. De landbouw

Jagers-verzamelaars
hebben geen:

1. Dieren
2. Kinderen
3. Vaste woonplaats
4. tenten

Wat hoort er niet bij de jagers en verzamelaars?

1. Rondzwerven op zoek naar eten
2. Graan verbouwen
3. Op wilde dieren jagen
4. kleren van huiden maken

Waarom leefden jager-verzamelaars niet op één plek?

Zij waren ook zelfvoorzienend

Jager-verzamelaars maakten alle werktuigen zelf om bv te jagen.

• Stenen messen en krabbers
• Naalden van botten
• Draad van spieren
• Handvatten van hout
• Manden van jonge wilgentakken  

Zij konden hierdoor voor zichzelf zorgen en waren van niemand afhankelijk = zelfvoorzienend

Je bent zelfvoorzienend als je...

1. Geen vaste woonplek hebt
2. Aan landbouw doet
3. Voor jezelf kan zorgen
4. Wapens van hout maakt

      Aan het werk 1.1

1. Paragraaf 1.1 (blz. 12 t/m 17)
2. Nakijken 1.1
3. Verdieping blz. 19

      Leerdoelen check

• begrijp je hoe jager-verzamelaars leefden en kun je voorbeelden geven

van hun middelen van bestaan;

• weet je wat zelfvoorzienend betekent en kun je voorbeelden geven van

werktuigen van jager-verzamelaars;

      Welkom! 

Pak je laptop en je boek (blz. 12)

1. Zitten volgens plattegrond
2. Start lesson-up op 

(lesson-up.app)

       Paragraaf 1.1  

0 -    5   Boeken pakken

5 -   10  Terugblik vorige les 

10 - 50  Uitleg en werken

50 - 55  Afsluiting

Aan het eind van de les:

Weet je hoe de jager-verzamelaars leefden

Controle huiswerk

Nakijken 1.1 

Klaar? 

Maken blz. 18 en 19

      Aan het eind van de les

• begrijp je hoe jager-verzamelaars leefden en kun je voorbeelden geven

van hun middelen van bestaan;

• weet je wat zelfvoorzienend betekent en kun je voorbeelden geven van

werktuigen van jager-verzamelaars;

• weet je wat een samenleving is;

• weet je wat een archeoloog is en kun je uitleggen wat een archeoloog doet.

De 10 tijdvakken

Bij elke grote verandering begint er een nieuw tijdvak 

Tijdvak: Jagers en boeren

Tot wanneer duurde het tijdvak van de jagers en boeren?

1. tot 1000 jaar v. Ch
2. tot 2000 jaar v.ch
3. tot 3000 jaar v.Ch
4. tot 4000 jaar v.ch

Wat weet je nog
van de vorige les?

Wat is een nomade?

1. Een soort jager
2. Iemand zonder vaste woonplaats
3. Mensen die veel werken
4. Iemand met veel bezit

Wat is geen kenmerk van de jagers en verzamelaars?

1. Nomadisch bestaan
2. Gebruik van vuur
3. Gebruik van steen
4. Gebruik van schrift

Je bent zelfvoorzienend als je...

1. Geen vaste woonplek hebt
2. Aan landbouw doet
3. Voor jezelf kan zorgen
4. Wapens van hout maakt

Video tot 4:47

Waarom leefden er eerder dan 15.000 jaar

geleden geen mensen in Nederland?

 Welk land zat voor de zeespiegelstijging nog aan

Nederland vast?

Lees het blauwe stukje op blz. 15

Wat is een samenleving?

1. Een grote groep mensen die samenleven
2. Groep mensen die hetzelfde werk doen

Wat hoort bij de samenleving van de jager-verzamelaars

1. Nomaden
2. Stevig huis
3. Veel bezit
4. Weinig geld

Lees het blauwe stukje op blz. 16

Bronnen van onze kennis

Hoe kom je er achter hoe mensen vroeger leefden?

1. Geschreven bronnen. Bijvoorbeeld (dagboeken en kranten).
2. Ongeschreven bronnen. Bijvoorbeeld (werktuigen en grotschilderingen)

Hoe noem je de tijd waaruit we geen geschreven bronnen hebben?

• Prehistorie (voor de uitvinding van het schrift).

Maar wie zijn deze mensen die ongeschreven bronnen vinden, opgraven en bestuderen?

• Archeoloog.
• Dat zijn dus wetenschappers die opgravingen doen en deze bestuderen.

Bronnen van onze kennis

• Hoe kom je er achter hoe mensen vroeger leefden?
  

1. Geschreven bronnen. Bijvoorbeeld (dagboeken en kranten).
2. Ongeschreven bronnen. Bijvoorbeeld (werktuigen en grotschilderingen)

geschreven bronnen

ongeschreven bronnen

Bronnen

• Prehistorie: Periode van ongeschreven bronnen
  

• Historie: Periode waarin er ook geschreven bronnen zijn 

Een archeoloog onderzoekt...

1. Mensen uit onze tijd
2. Jager-verzamelaars in onze tijd
3. Bronnen uit het verleden
4. Mensen die het verleden naspelen

Historie

Pre-historie

      Aan het werk 1.1

1. Paragraaf 1.1 (blz. 12 t/m 17)
2. Nakijken 1.1
3. Verdieping blz. 19

      Aan het eind van de les

• begrijp je hoe jager-verzamelaars leefden en kun je voorbeelden geven

van hun middelen van bestaan;

• weet je wat zelfvoorzienend betekent en kun je voorbeelden geven van

werktuigen van jager-verzamelaars;

• weet je wat een samenleving is;

• weet je wat een archeoloog is en kun je uitleggen wat een archeoloog doet.