H5 - kunst als boodschap - beeldend, dans, drama en muziek

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Kunst als boodschap

Hst 5

Kunst als boodschap - Entartete kunst

• Entartete kunst = ontaarde kunst. Abstracte kunst en expressionisme wordt onder Hitler niet gewaardeerd en vertrouwd. Bevat mogelijk verstopte boodschap of kritiek  tegen het regime. Kunstenaars vluchten naar het buitenland.
• De nazi's zien mogelijkheden kunst in te zetten als propagandamiddel. "Echte" Duitse kunst is realistisch en verheerlijkt het eigen ras, landschap en de leider. Onderwerp vaak hardwerkende boeren of landschappen.

DADA

FUTURISME

SURREALISME

Protesteren tegen het verleden en alle gevestigde waarden en normen. Deze gevestigde orde belemmert de vooruitgang!

Protesteren tegen de maatschappij, de oorlog en de gevestigde kunstwereld van voor de oorlog. Maken antikunst om zich hiertegen te verzetten.

Protesteren tegen de normen van kunst. Volgens hen mag kunst een uiting zijn van gedachten, zonder morele of etnische bedoelingen. Je mag je fantasie gebruiken zonder je wat aan te trekken van de regels.

Futuristen: Protesteren tegen het verleden en alle gevestigde waarden en normen.

Deze gevestigde orde belemmert de vooruitgang!
 

Dada:  Protesteren tegen de maatschappij, de oorlog en de gevestigde kunstwereld van voor de oorlog. Maken antikunst om te choqueren! 
 

Surrealisme: Protesteren tegen de normen van kunst. Volgens hen mag kunst een uiting zijn van gedachten, zonder morele of etnische bedoelingen. Gebruiken hun fantasie zonder zich ook maar iets van de bestaande regels aan te trekken.

Erik Satie – Muziek als boodschap

Satie

• Satie experimenteert met muziek
• Hij vindt de stromingen uit zijn tijd (rond 1900) helemaal niks, zijn muziek is dan ook anti-romantisch en anti-impressionistisch. 
• Muziek moet volgens Satie ongecompliceerd, traag, geestig en actueel zijn.
• Zijn muziek is niet bedoeld om naar te luisteren, maar als achtergrondgeluid (bijv. tijdens pauze van een concert) of als onderdeel van een theaterstuk (zoals De Parade).
  
• Satie verzet zich met zijn muziek tegen:
  1. de strenge regels van het conservatorium (hier spot hij mee)
  2.de romantische en impressionistische muziek (in plaats daarvan geeft hij zijn muziek surrealistische titels)
  

Parade (ballet uit 1917)

Samenwerking met diverse kunstenaars (gesamtkunstwerk):
Diaghilev en Ballets Russes – Impressario 

Cocteau – Regisseur
Picasso – Kostuum en decors (kubistisch & surrealistisch)
Satie – Muziek

= typisch modern! De moderne kunstenaars willen vernieuwen
-> door met verschillende kunstdisciplines te experimenteren en samen te werken.

Satie experimenteert met gebruikt nieuwe ‘instrumenten’, zoals een ratel, typemachine, een revolver, etc.

Luister goed!

Welke geluiden hoor je terug?

De kostuums van de managers breken met de ballettraditie.
Leg uit waarin de opvatting over de kostumering duidelijk anders is bij Parade.

Antwoord

De opvattingen over de kostuums is bij Parade anders dan bij het traditionele ballet omdat:

• In het traditionele ballet heeft het kostuum ook de bedoeling de bewegingsvrijheid te vergroten. Dat is bij deze kostuums niet het geval.
  
• In het traditionele ballet worden de fysieke lichaamsvormen van de dansers geaccentueerd. De manager kostuums verbergen juist een groot deel van het lichaam.
  

De kostuums vertonen in hun vormgeving zowel kubistische als surrealistische kenmerken.
 

Geef van beiden twee kenmerken.

Episch theater

Bertold Brecht

vervreemdingseffecten

• Om de illusie te doorbreken/ verwachtingspatroon van de toeschouwer te verstoren hanteerde Brecht allerlei middelen, die vervreemdingseffecten werden genoemd. Brecht benadrukt hiermee dat het publiek naar acteurs kijkt.
• Door zijn gebruik van 'vervreemdingseffecten' probeerde hij tegen te gaan dat mensen zich te veel zouden kunnen 'inleven'.

bekijk het fragment!

Welke vervreemdingseffecten zie je?

Veel toegepaste vervreemdingseffecten

• acteurs richten zich rechtstreeks tot het publiek
  
• acteurs beginnen plotseling te zingen/ muziek te maken (soms expres met valse noten)
  
•  tijdens het spel verkleden acteurs zich en verwisselen ze decor
  
• acteurs lopen de zaal in
  
• onverwachte pauzes (plots stoppen tijdens het spel)
• verklaringen tussendoor (het publiek toespreken d.m.v. een verteller)
  
• decorwissel erg overdreven voor het oog van het publiek (of een halfhoog gordijn)
  

Kenmerken van het theater van Brecht

• De speler zal zich niet met zijn eigen rol identificeren
  
• De toeschouwer zal zich niet inleven met de spelers, maar een kritische medespeler worden.
  
• Niet het gespeelde maar wat je kunt leren is belangrijk
  
• De acteurs spreken het publiek direct aan (de regisseur maakt regelmatig gebruik van een verteller die tussen scènes door de situatie op het toneel beschouwt, verduidelijkt en vragen oproept)

wat is je het meest
bijgebleven van deze les?