Lesw. 7-11 Samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Welkom bij Nederlands!

In deze les:

• Woord van de week
• Testvragen: synoniemen en homoniemen
• Uitleg: samenstellingen
• Maken:
  6. Taalgebruik
  6.2 Samenstellingen, woordenlijst
  B. Deel 1: Samenstellingen
  C.Deel 2: Taalspel en woordenlijst

• Terugkijken

Doelen van deze les:

1.  Je kunt uitleggen wat een samenstelling is.
2. Je kunt een samenstelling op de goede manier schrijven.

Welk woord is een homoniem?

1. bus
2. auto
3. vrachtwagen
4. graafmachine

Wat is een synoniem voor het woord mogelijkheid?

1. vertrouwen
2. kans
3. bezit
4. perspectief

Welk woord is een homoniem?

1. heks
2. monster
3. vampier
4. spook

Welk woord is een synoniem voor het woord vertrouwen?

1. hoop
2. vergiffenis
3. overtuiging
4. wens

Wat zijn samenstellingen?

Samenstellingen

Als je twee of meer woorden achter elkaar plakt, maak je een samenstelling. Een voorbeeld van een samenstelling is het woord ‘badkamer’. 

Welke samenstelling bestaat echt?

1. raambed
2. raamkozijn
3. raamvestje
4. raamriem

Samenstelling

Een samenstelling hoeft niet altijd uit alleen maar zelfstandige naamwoorden te bestaan. Er kan ook een bijvoeglijk naamwoord, een werkwoord of een voorzetsel in voorkomen:

Aan elkaar

Tussen de twee zelfstandige naamwoorden komt soms een ‘s’, ‘en’ of een koppelteken te staan. Zo kun je de samenstelling beter uitspreken:

Maak: 

6. Taalgebruik

6.2 Samenstellingen, woordenlijst

B. Deel 1: Samenstellingen

C.Deel 2: Taalspel en woordenlijst

Tegenwoordige tijd - ik

Is het werkwoord de persoonsvorm? En staat de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd? Dan gebruik je de ik-vorm als ‘ik’ voor of achter de persoonsvorm staat.

Tegenwoordige tijd - hij / zij of ze / het / u /

Bij alle andere persoonsvormen in het enkelvoud schrijf je de ik-vorm + t.

Tegenwoordige tijd - wij / zij / jullie (meervoud)

In het meervoud schrijf je de persoonsvorm zoals je het hele werkwoord schrijft.

Hoe zit het dan met de verleden tijd?

Verleden tijd bij zwakke werkwoorden

Gebruik het 't ex-kofschip als je niet weet of je -te(n) of -de(n) moet schrijven.

Maak: 

3. Spelling

3.1 Hoofdletters, werkwoordspelling tegenwoordige tijd en verleden tijd

C. Deel 2: Werkwoordspelling: Tegenwoordige tijd, verleden tijd

Wanneer schrijf je geen hoofdletter?

Namen van tijdperken schrijf je altijd met een hoofdletter.

1. waar
2. niet waar

Welke is juist gespeld?

1. Walid vroeg: 'heb je zin om bij mij te komen eten?'
2. walid vroeg: 'heb je zin om bij mij te komen eten?'
3. Walid vroeg: 'Heb je zin om bij mij te komen eten?'
4. Walid vroeg: 'heb Je zin om bij mij te komen eten?'

Gebiedende wijs

Hoe maak je de gebiedende wijs?

Hoe maak je de gebiedende wijs?

Welke gebiedende wijs is goed?

1. Blijft jij eens rustig!
2. Houdt u eens op!
3. Smult ervan!
4. Doet het raam dicht!

Je of jij achter de persoonsvorm?

Schrijf de ik-vorm!

Maak een zin waarbij je of jij achter de persoonsvorm staat.

Maak: 

3.1  B Hoofdletters

3.5 C Deel 2: Werkwoordspelling: Gebiedende wijs, jij / je achter persoonsvorm

johan van delden kocht gisteren een televisie van philips bij media markt

In deze les:

• Samen kijken: waarom kan lezen leuk zijn?
• Terugblik huiswerk: fictie en non-fictie, realistisch en onrealistisch, de leesautobiografie
• Uitleg: boeken kiezen en genres
• Doen: 1.2 Boeken uitzoeken, A t/m D
• Terugkijken

Doelen van deze les:

1.  Je kunt uitleggen hoe je een boek kunt kiezen dat bij je past;

2. Je kunt uitleggen welke niveaus jeugdboeken er zijn.

De stam

De basisvorm van een werkwoord is de stam. Je gebruikt de stam om de tegenwoordige tijd, de verleden tijd en het voltooid deelwoord te maken.

praten

praten

werkwoorden vervoegen