4H 5.3 en 5.4 het zenuwstelsel, reflexen en het autonomezenuwstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

lesdoelen

5.3 les 1:

Je kunt de bouw en signaalverwerking van de verschillende zenuwcellen beschrijven

5.3 les 2:

Je kunt de bouw, functies en werking van het zenuwstelsel beschrijven

5.4:

Je kunt de functies van reflexen en een reflexboog beschrijven

Je kunt de werking van het autonome (of vegetatieve) zenuwstelsel beschrijven

5.3 les 1

je weet hoe je zenuwstelsel is opgebouwd

je kent de verschillende type zenuwcellen (neuronen)

je weet hoe impulsen ontstaan en hoe ze doorgegeven worden

je weet wat een synaps is

je weet wat een axon en een dendriet is

je weet welke type zenuwen er zijn

Grote hersenen

Hersenstam

Kleine hersenen 

Ruggenmerg

Zet de juiste namen bij de onderdelen van het centraal zenuwstelsel

Het zenuwstelsel bestaat uit

1. centraal zenuwstelsel, perifeer zenuwstelsel en lichaamszenuwen
2. centraal zenuwstelsel en perifeer zenuwstelsel
3. centraal zenuwstelsel en lichaamzenuwen
4. perifeer zenuwstelsel en lichaamszenuwen

Peristaltische bewegingen van je darmen worden aangestuurd door het

1. Animaal zenuwstelsel
2. Autonoom zenuwstelsel
3. Beide

Dit type neuron vervoert impulsen van zintuigen naar het centraal zenuwstelsel

1. motorisch neuron
2. sensorisch neuron
3. schakelcel

spieren en klieren noemen we:

1. effectoren
2. conductoren
3. receptoren

een dendriet vervoert impulsen:

1. van het cellichaam af
2. naar het cellichaam toe

de functie(s) van myelineschedes/cellen van schwann:

1. snelle impulsgeleiding
2. sprongsgewijze impuls- geleiding
3. isolatie

Deze les

Vragen 5.3 deel 1?

vragen huiswerk, 19, 20, 22, 23?

Theorie: (herhalen) synaps, hersenen, ruggenmerg

maken opgaven: 24 tm 27

5.3 deel 2

je weet wat een synaps is

je weet wat de functies van neurotransmitters zijn

je weet waaruit je ruggenmerg is opgebouwd

je weet hoe en waar zenuwceluitlopers in je ruggenmerg aankomen/je ruggenmerg verlateny

je kent de hersencentra

je weet waaruit je hersenen zijn opgebouwd

Wat is 4?

1. neurotransmitter
2. receptor
3. synaptische spleet

Waarvoor dienen de uitsteeksel aan de rugzijde van een wervel?

Een hernia is

1. zenuwen die klem komen te zitten
2. bloedvaten die klem komen te zitten
3. Spieren die klem komen te zitten
4. Wervels die kapot zijn

Waar zit het ademcentrum in de hersenen en wat is de belangrijkste prikkel voor het ademcentrum?

1. grote hersenen, concentratie O2 in bloed
2. grote hersenen, concentratie CO2 in bloed
3. hersenstam, concentratie O2 in bloed
4. hersenstam, concentratie CO2 in bloed

Verklaar waarom gezicht en handen zo'n groot oppervlakte in de hersenschors innemen

afronden les 2 van 5.3

zijn de leerdoelen bereikt?

huiswerk: 

maken 24 tm 27

doorlezen 5.4

Deze les

Bespreken opdrachten 5.3

Theorie 5.4 (reflexen, autonoom zenuwstelsel)

maken opdrachten 29, 30, 31, 34 (vind je het lastig, maak dan ook 32 en 33!)

leerdoelen!

je weet hoe een reflexboog werkt 

je weet waarom een reflex een snelle reactie is

je weet hoe het autonome zenuwstelsel is opgebouwd

je weet wanneer het orthosymatische/parasympatische zenuwstelsel actief is

Abdul loopt graag op blote voeten buiten. Op een ochtend trapt hij in een stukje
glas. In een reflex trekt hij zijn voet weg. Hij voelt de pijn. Zet de zinnen op de juiste volgorde

1

2

3

4

5

6

7

De bewegingszenuwcellen geleiden impulsen naar de spieren.

De impulsen gaan over op schakelcellen.

De impulsen gaan over van de schakelcellen naar de bewegingszenuwcellen.

De impulsen gaan via gevoelszenuwcellen naar het ruggenmerg.

De spieren trekken samen en de voet gaat omhoog

Er gaan impulsen naar de hersenen waardoor bewustwording optreedt. 

Het stappen in het glas veroorzaakt impulsen in zintuigcellen in de voet.

Bekijk de afbeelding.
Is dit een bewuste reactie
of een reflex?

1. Bewuste reactie
2. Reflex

Waarom gaat een reflex zo snel?

1. De impuls hoeft niet naar de hersenen
2. Een reflex krijgt voorrang in de hersenen
3. Een reflex zie je aankomen en daardoor ben je er al klaar voor
4. De afstand is vaak lekker kort

Je loopt van buiten naar binnen, je pupillen vergroten, hoe verloopt deze reflex?

1. impulsen gaan van je oog, naar het CZS (grote hersenen) en vervolgens naar de spiertjes rond je pupil
2. de impulsen gaan van je oog, naar het CZS (je hersenstam) en dan naar de spiertjes in rond je pupil
3. de impulsen gaan van je gevoelszenuwcellen in je oog, direct naar de bewegingszenuwcellen rond je pupil

Bewuste handelingen worden verzorgd door het...

1. animale zenuwstelsel
2. autonome zenuwstelsel

Het orthosympatische deel heeft deze invloed op de hartslag...(boek of binas!)

Afronding

vragen over 5.4?

huiswerk: 29, 30, 31, 34 (lastig? 32 en 33 ook heel nuttig!)

FIJN WEEKEND!!!!