V3 Pargraaf 4.1 + 4.2

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3,4

4.1 + 4.2

Chemische reacties

Herhaling H3

• Bouw van een atoom
• Protonen en neutronen in de kern
• Elektronen in de schillen eromheen
• K-schil: 2 elektronen
• L-schil: 8 elektronen
• M-schil: 18 elektronen 

https:

4.1 Kenmerken van reacties

• H2: Mengen en scheiden van stoffen
• Stoffen blijven hetzelfde
• Fase-overgang: stoffen blijven ook hetzelfde, maar in andere fase
• Stoffen kunnen wel reageren

4.1 Kenmerken van reacties

• Beginstof(fen) -> reactieproduct(en)
• Beginstof verdwijnt
• Reactieproduct ontstaat
  
  
• Andere stoffeneigenschappen

4.1 Kenmerken van reacties

• Exotherme reactie: er komt energie vrij
• Endotherme reactie: er is energie nodig
• Bij elke chemische reactie is er zo'n energie-effect
• Wet van behoud van massa:
• De totale massa van de beginstoffen is gelijk aan de totale massa van de reactieproducten.

4.1 Kenmerken van reacties

• Reactietemperatuur: temperatuur die nodig is om de reactie te laten verlopen
• Papier is brandbaar, maar brandt niet bij kamertemperatuur

4.1 Kenmerken van reacties samengevat

• Beginstoffen veranderen in reactieproducten en de stofeigenschappen zijn veranderd
• Er is altijd een energie-effect
• Totale massa van beginstoffen is gelijk aan totale massa van reactieproducten
• Er is een bepaalde reactietemperatuur nodig om de reactie te laten verlopen

4.1 Reactiesnelheid

• Soort stof: stoffen reageren anders.
• Verdelingsgraad: Hoe fijner verdeeld, hoe sneller de reactie.
• Concentratie: Hoe groter de concentratie, hoe groter de reactiesnelheid.
• Temperatuur: Hoe hoger de temperatuur, hoe groter de reactiesnelheid.
• Katalysator: vergroot reactiesnelheid. Wordt gebruikt, maar niet verbruikt.

Is het stollen van kaarsvet een chemische reactie?

1. Ja
2. Nee

Is het bakken van een pannenkoek een chemische reactie?

1. Ja
2. Nee

4.2 Reactievergelijkingen

• Reactieschema: koolstof(s) + zuurstof (g) -> koolstofdioxide (g)
• Reactievergelijking: woorden vervangen door molecuulformules 
• Kloppend maken: voor en na de pijl evenveel atomen
• Een reactievergelijking is pas reactievergelijking als hij kloppend is!

4.2 Reactievergelijkingen

• Stap 1: Stel het reactieschema op
• Stap 2: Vervang nu elke stofnaam door bijbehorende formule
• Stap 3: Stel de kloppende reactievergelijking op
• Stap 4: Controleer of de reactievergelijking klopt

4.2 Reactievergelijkingen voorbeeld

• Voor de verbranding van methaan (CH4) is zuurstof (O2) nodig. De reactieproducten zijn koolstofdioxide (CO2) en water (H2O). 
• Stap 1: methaan (g) + zuurstof (g) -> koolstofdioxide (g) + water (l)
• Stap 2: CH4 (g) + O2 (g) -> CO2 (g) + H2O (l)
• Wet van behoud van massa klopt nu nog niet! Links en rechts van de pijl staan niet zelfde aantal atomen.
• Stap 3: 1 CH4 (g) + O2 (g) -> 1 CO2 (g) + H2O (l)
• Stap 3: 1 CH4 (g) + O2 (g) -> 1 CO2 (g) + 2 H2O (l)
• Stap 3: 1 CH4 (g) + 2 O2 (g) -> 1 CO2 (g) + 2 H2O (l)
  Staat er een 1, dan laat je die weg in de uiteindelijke reactievergelijking: 
• Stap 3: CH4 (g) + 2 O2 (g) -> CO2 (g) + 2 H2O (l)

Maak de volgende reactievergelijking kloppend:
... H2 + ... N2 -> ... NH3

4.2 Reactievergelijkingen

• Oefenen, oefenen, oefenen.
• Blad op Magister
• Applet op Magister: phet.colorado.edu

https: