Les 7. rekendidactiek - 4.4 - donderdag 25 maart

• Rekenen
• MBO
• Studiejaar 2

Les 7. Rekendidactiek - voorgezet rekenen deel 2

OA - jaar 2 - dida - rekenen

2020-2021

Leonie van Noorden

Deel een succesmomentje op stage

Wat is jouw eerste reactie?

1. Waar staat de h - t - e voor denk je?

2. Hoe noem je deze manier van rekenen?

1. Waar staat de h - t - e voor denk je?

 

2. Hoe noem je deze manier van rekenen?

1. Waar staat de h - t - e voor denk je?
2. Hoe noem je deze manier van rekenen?

Lessenserie

1. Rekenen in ontwikkeling (4.1)

2. Voorbereid rekenen (4.2)

3. Voorbereid rekenen (4.2)

4. Aanvankelijk rekenen (4.3)

5. Aanvankelijk rekenen (4.3)

6. Voortgezet rekenen (4.4)

7. Voortgezet rekenen (4.4)

8. Herhaling & oefenvragen

* onderdelen lastig? noteer het en geef aan

Programma

• Start
• Herhaling
• Theorie
• Opdracht 1
• Pauze
• Theorie
• Opdracht 2 in groepjes
• Afronding

Toets eind periode 7 (begin april)

H1: algemene didactiek (periode 6)

H3: taaldidactiek (periode 6) - zie pdfjes

H4: rekendidactiek (periode 7) - zie pdfjes

Toets dida: donderdag 8 april: 2e & 3e uur 

Doelen

Aan het eind van de les kun je uitleggen:

• hoe je de handeling-formule-koppeling ook kunt toepassen bij opgaven en/of oudere kinderen met rekenproblemen
• welke strategieën worden gebruikt bij  oudere kinderen en kun je verschillen noemen (en voordelen) noemen tussen de traditionele en realistische (functionele) manier                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  

Karim los de som '3x14' zo op: 3x10+3x4=30+12=42

Welke strategie v/h gevarieerd hoofdrekenen gebruikt hij?

1. wisseleigenschap
2. schakeleigenschap
3. verdeeleigenshap/splitseigenshap
4. termen veranderen

wisseleigenschap: bij + en x - som omdraaien 

-> Steek hand op als ik de rest nog even moet toelichten.

schakeleigenschap: + en x : mooie combinaties maken - eerst een handige som uitrekenen (12 + 15 + 8 - 12 + 8 bij elkaar)

Termen veranderen: 23 + 19 - 1 keer meer uitrekenen en dan 1 eraf halen

Modellen

Lijnmodel

Groepjesmodel

Combinatiemodel

Getallenlijn

Kralenketting

Liniaal

Turven

Geld

Zak snoepjes

Rekenrek

Honderveld

Eierdoos

Zet de 5 handelingen van Galperin in de goede volgorden.

gebruik de materialen bij je berekening

de handeling is verinnerlijk

oriënteer het probleem

uitvoeren zonder materialen waarbij de leerling het uit zijn hoofd moet doen

uitvoeren en handeling

Ik gebruik wel eens tekening tijdens mijn rekenuitleg

Ja, bijna dagelijks!

Heel af en toe

Nooit

Handeling-formule-koppeling

'Eerst tekenen en dan rekenen'

-> Van handelen naar formule

Handeling-formule koppeling (Galpering) - blz 160

1. De oriëntatie op het probleem
   
2. Het uitvoeren van de handeling
   
3. De materiele (deel)stappen en de hele handeling worden verbaal begeleid
   
4. Het uitvoeren van de handeling zonder materialen waarbij de leerling in zijn hoofd de handeling opzegt
   
5. De handeling is verinnerlijkt
   

Voorbeelden hoe verhaalsommen kunnen worden ondersteund

Bron: JSW  (Schmeier, 2021)

Verhaalsommen - sec een verhaal waarin een som is verwerkt. 

Contextopgaven - verhaalsom met een afbeelding die ondersteunend werkt. 

Zoals de theorie al aangeeft is het voor kinderen die rekenen lastig vinden (en niet alleen deze) belangrijk om het rekenonderdeel te visualiseren door het schematisch te tekenen en materiaal te gebruiken.  Zo'n tekening kan ondersteunen. Laat het de kinderen ook zelf doen in schrift of op een wisbordje. 

Een nadeel van een talige context bij rekenopgaven is het zogenoemde ‘suspension of sense-making’: een soort uitstellen van het gezond verstand. Leerlingen lezen niet wat er echt staat, maar zien de getallen in een verhaal en nemen aan dat ze daar wat mee moeten doen. Een beeldende representatie kan dichterbij de werkelijkheid liggen dan een verhaal in woorden. 

Opdracht 1

Lees 4.4: blz 160 (vanaf meer rekenstrategieën) t/m blz 163

Maak aantekeningen en geef antwoord op de volgende vragen.

1. Leg het verschil uit tussen cijferen en kolomrekenen bij +- sommen

2. Leg het verschil uit tussen cijferen en kolomrekenen bij x-sommen

3. Hoe reken jij grote deelsommen als '648: 16' uit? Volgens de traditionele 'staartdeling' of de 'hapmethode'?

Noem het verschil tussen cijferen en kolomrekenen

Cijferen en kolomsgewijs rekenen

Traditioneel - cijferen

• +- van rechts naar links
• + - x onder elkaar 
  
• verkorte manier
• 'trucje'

Realistisch - kolomsgewijs 

• +- E, T en H
• : - verdeeleigenschap
• meer inzicht

Welke methode zie je hier?

1. Staartdeling
2. Hapmethode

Hoe zou jij een som als 648:18 uitrekenen (zonder rekenmachine)?

Staartdeling

Hapmethode

Uhh rekenmachine: hoe anders?

Welke woorden of tekens komen er voor in een schattend rekensom?

Handig en schattend rekenen

Handig rekenen

• Stimuleer interactie
• Vraag naar oplossingen 
• Voor sommige kinderen 1 strategie handig
• Gebruik maken van een rekenfeit: weet de leerling het antwoord

Schattend rekenen

• denk aan rekentaal
• handig in veel praktijksituaties (boodschappen)
• handig om je som te controleren

Casussen verhaalsommen

Na wat opgaven uit het werkboek ontdek je dat een aantal kinderen verhaalsommen erg lastig vinden. 

Ze vinden het vooral moeilijk om vanuit een verhaal een som te halen. 

Voor hen is het belangrijk inzicht te krijgen in wat zij moeten berekenen en welke stappen zij zetten. 

Verzin een passende uitleg waarbij je het kind ondersteunt.  

Even opwarmen....


Hoe zou je dit uitleggen?
Welke stappen zou je nemen? Denk aan handeling-formule koppeling.

Opdracht 2 in break-out rooms

A. Voorbereiding (10 min)

• Je kiest 1 redactiesom vanaf gr 5 t/m gr 8
• Zoek op deze site evt. meer info over het onderdeel. 
• Je bereidt een uitleg voor aan de hand v/e tekening waarbij je de handeling-formule-koppeling (zie tabel 2 blz 159) inzet. Gebruik materialen.

B. Pitchen en feedback geven (10 min)

• Je pitcht in een paar minuten je uitleg met je 'uitlegtekening' digitaal of op papier
• Geef elkaar feedback. Gebruik deze vragen: In hoeverre was de uitleg duidelijk en op niveau van de groep? Is het een passende strategie die is gebruikt? In hoeverre is de tekening ondersteunend?

Na 20 minuten: terugkomst en tips/tops en tekening in LessonUp delen!

Welke tip en/of top heb je gekregen?

De rekentekening!

Hoe waardevol vond je deze les?
Geef aan in percentages!

0100

Wat zou je prettig vinden voor de laatste les?

Nog specifieke behoeftes: geef het aan in de chat!

Zelfstandig de stof leren (docent als vraagbaak)

Klassikaal belangrijkste stof herhalen

Oefenvragen maken

Begrippen oefenen

Anders

Afronding

Huiswerk

• Vat H4 voor jezelf samen
• Schrijf vragen/ onduidelijkheden op

Volgende les (8)

• Herhaling

Hierna nog extra uitleg over de 2 deelmethodes voor de liefhebber

Theorie 6

• Haakdeling 
• Steeds zo groot mogelijke happen 
• Opdelen 
• Hoe vaak past het er in?

Theorie 6

• Staartdeling
• Per getal - delen. Past het niet? 
• Streepje - 
• Volgende getal. 
• Boven (of ernaast) zet je steeds hoe  

vaak het getal er in past