3Havo scheikunde 3.5 reservekopie

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom havo 3!

Leg klaar: je schrift, je rekenmachine en je device  (dicht)

Programma

Startvragen

Uitleg klassikaal (10 min)

Zelf werken aan 3.5 op LessonUp en in je schrift (35 min)

Leerdoelen

Je kan de massa van een molecuul berekenen

Je kent de wet van behoud van massa

Op t = 0 wordt stof A met stof B gemengd. Er treedt een chemische reactie op. Tijdens en na het mengen wordt de temperatuur gemeten.
De reactie van A met B is ...

1. endotherm
2. exotherm

Van welk type is de reactie
A + B -> C

1. vormingsreactie
2. ontledingsreactie

Experiment:

Twee oplossingen bij elkaar.

Wat gebeurt er met de massa tijdens een chemische reactie?

A de massa neemt toe

B de massa blijft gelijk

C de massa neemt toe

Wet van behoud van massa

= 'de wet van Lavoisier'

De massa van alle stoffen voor de reactie is samen net zo groot als de massa van alle reactieproducten bij elkaar .

Er kan geen massa verloren gaan!

Atoommassa

Atoom-

massa

1u=1,66⋅10​−27​​kg

Welk atoom is zwaarst? Een waterstofatoom, een magnesiumatoom of een zuurstofatoom.

1. waterstofatoom
2. magnesiumatoom
3. zuurstofatoom

Bereken de massa van een H2O molecuul (denk aan de eenheid en rond af op twee decimalen).

Bereken de massa van een zuurstofmolecuul.

 We gaan nu kijken naar de massa van de moleculen bij een chemische reactie. 

Voorbeeld 1:   koolstof (S) + zuurstof (g) -> koolstofdioxide (g)

             C(s)        +           O2 (g)    ->     CO2(g)

We berekenen van alledrie de moleculen de massa:

          C                              O2                           CO2 

                                                                    2 x 16,00                   1x 12,01 + 2 x 16,00 

                     12,01 u                       = 32,00 u                    = 44,01 u

Wat valt je op als je de massa van C en O2 vergelijkt met die van CO2?

Precies, de massa van C + O2 is gelijk aan de massa van CO2.

Dat is weer de wet van behoud van massa!

vervolg voorbeeld 1

koolstof (s) + zuurstof (g) -> koolstofdioxide (g)

C (s) + O2 (g) -> CO2 (g)

12,01 u     +    32,00 u      =   44,01 u

Conclusie:

Het aantal atomen links en rechts van de pijl is gelijk 

De massa links en rechts van de pijl is gelijk

We weten nu:
C (s) + O2 (g) -> CO2 (g)
12,01 u + 32,00 u = 44,01 u
Je kunt de massa's ook omzetten in een verhouding.
Welke massaverhouding voor C : O2 is juist?

1. 1,0 : 2,0
2. 1 : 1
3. 1,00 : 2,66

Uitleg van het antwoord op de vorige vraag

koolstof (s) + zuurstof (g) -> koolstofdioxide (g)

C (s)   +   O2 (g)   ->   CO2 (g)

12,01 u       32,00 u       44,01 u

Als we de massa van C en O2 delen door hetzelfde getal blijft de verhouding van de massa's hetzelfde. 

Als je beide massa's deelt door 12,01 is de massaverhouding

van C : O2   gelijk aan 1,00 : 2,66 

Practicum 9 (blz 65)

Noteer de massa van het rekje met de buisjes voor de reactie

Voer practicum 9 uit. 

Noteer de massa van het rekje met de buisjes na de reactie.

Maak vraag A t/m D in je schrift.

 voorbeeld 2: het roesten van ijzer 

Voorbeeld 1:   ijzer (s) + zuurstof (g) -> ijzerroest (s)

             Fe(s)        +          ... O2 (g)    ->    2 Fe2O3(g)

We berekenen van alledrie de moleculen de massa:

          Fe                             O2                           CO2 

                                                                    2 x 16,00                   1x 12,01 + 2 x 16,00 

                     12,01 u                       = 32,00 u                    = 44,01 u

Wat valt je op als je de massa van C en O2 vergelijkt met die van CO2?

Precies, de massa van C + O2 is gelijk aan de massa van CO2.

Dat is weer de wet van behoud van massa!

We gaan nu kijken naar de massa van de moleculen bij een chemische reactie. 

Voorbeeld 1:   waterstofchloride (g) + ammoniak (g) -> salmiak (s)

                                   HCl (g)            +           NH3 (g)       ->     NH4Cl (s)

We berekenen van alledrie de moleculen de massa:

HCl  (g)           +                      NH3  (g)           ->                         NH4Cl

            1 x 1,008 + 1 x 35,45 =          1 x 14,01 + 3 x 1,008           1 x 14,01 + 4 x 1,008 + 1 x 35,45 

                = 36,46 u                                  = 17,03u                                                = 53,49 u

Wat valt je op als je de massa van HCl en NH3 vergelijkt met die van NH4Cl?

Precies, de massa van HCl + NH3 is gelijk aan de massa van NH4Cl! 

Dat is weer de wet van behoud van massa

vervolg voorbeeld 1

waterstofchloride (g) + ammoniak (g) -> salmiak (s)

HCl (g) + NH3 (g) -> NH4Cl (s)

36,46 u     +    17,03 u      =   53,49 u

Conclusie:

Het aantal atomen links en rechts van de pijl is gelijk 

De massa links en rechts van de pijl is gelijk

Instructie

Wet van behoud van massa:

De massa voor de stoffen voor de reactie is gelijk aan de massa na de reactie

Er kan geen massa verloren gaan

Instructie

Reactievergelijkingen:

Aantal atomen voor de reactie is gelijk aan het aantal atomen na de reactie

Dus er gaan geen deeltjes verloren

Lezen 3.5

Leerdoelen:

- Je weet hoe je met de massaverhouding kan rekenen aan reacties

- Je weet wat een overmaat is

Instructie

Massa voor en na reactie gelijk

Deeltjes voor en na reactie gelijk

Deeltjes wegen iets, dus deeltjes zeggen iets over de massa

Instructie

Met deze theorie naar:

Rekenen met massaverhoudingen

Instructie

Stappen plan:

1. Stel de kloppende reactievergelijking op (RV)

2. Bereken de massa van de atomen, 

dit is de massaverhouding (MV)

3. Wat is gegeven (GG)?

4. Wat is gevraagd (GV)?

Instructie

RV

MV

GG

GV

Instructie

Hoeveel gram zuurstof is nodig voor de verbranding van 15.0 gram methaan waarbij koolstofdioxide en water ontstaan?

Instructie

RV:

Methaan (g) + Zuurstof (g) --> Koolstofdioxide (g) + Water (l)

CH₄ (g) + O₂ (g) --> CO₂ (g) + H₂O (l)

Kloppend maken:

CH₄ (g) + 2 O₂ (g) --> CO₂ (g) + 2 H₂O (l)

Instructie

RV: CH₄ (g) + 2 O₂ (g) --> CO₂ (g) + 2 H₂O (l)

MV: 

CH = 1 x C + 4 x H = 1 x 12.0 + 4 x 1.0 = 16.0

2 O₂ = 2 ( 2 x O) = 2 x (2 x 16.0) =  64.0

CO₂ = 1 x C + 2 x O = 1 x 12.0 + 2 x 16.0 = 44.0

2 H₂O = 2 x (2 x H + 1 x O) = 2 x (2 x 1.0 + 1 x 16.0) = 36.0

Instructie

RV:  CH₄ (g)  +  2 O₂ (g)  -->  CO₂ (g)  +  2 H₂O (l)

MV: 16.0      +      64.0     -->      44.0     +      36.0

Is de massa voor en na de reactie gelijk?

Instructie

RV:  CH₄ (g)  +  2 O₂ (g)  -->  CO₂ (g)  +  2 H₂O (l)

MV: 16.0      +      64.0     -->      44.0     +      36.0

Is de massa voor en na de reactie gelijk? 

Ja

Het is verhouding de eenheid voeg je later toe bij de berekening.

Instructie

RV:  CH₄ (g)  +  2 O₂ (g)  -->  CO₂ (g)  +  2 H₂O (l)

MV: 16.0      +      64.0     -->      44.0     +      36.0

GG:  15.0  gram                                                                         

Hoeveel gram zuurstof is nodig voor de verbranding van 15.0 gram methaan waarbij koolstofdioxide en water ontstaan?

Instructie

RV:  CH₄ (g)  +  2 O₂ (g)  -->  CO₂ (g)  +  2 H₂O (l)

MV: 16.0 gram +  64.0 gram --> 44.0 gram + 36.0 gram

GG:  15.0  gram                                                                                

Hoeveel gram zuurstof is nodig voor de verbranding van 15.0 gram methaan waarbij koolstofdioxide en water ontstaan?

Instructie

RV:  CH₄ (g)  +  2 O₂ (g)  -->  CO₂ (g)  +  2 H₂O (l)

MV: 16.0 gram +  64.0 gram --> 44.0 gram + 36.0 gram

GG:  15.0  gram                                                                                 

GV:                                    ? gram                                                       

Hoeveel gram zuurstof is nodig voor de verbranding van 15.0 gram methaan waarbij koolstofdioxide en water ontstaan?

Instructie

RV:  CH₄ (g)  +  2 O₂ (g)  -->  CO₂ (g)  +  2 H₂O (l)

MV: 16.0 gram +  64.0 gram --> 44.0 gram + 36.0 gram

GG:  15.0  gram                                                                                 

GV:                                    ? gram                                                       

Verhoudingstabel:           16.0  gram   |   64.0 gram

                                                ------------+-----------

                                                15.0 gram   |   ? gram    

Instructie

Verhoudingstabel:           16.0  gram   |   64.0 gram

                                                ------------+-----------

                                                15.0 gram   |   ? gram    

(15.0 * 64.0)                        

-------------- =  60 gram

16.0                           

Opdrachten

Maken opdracht 33 t/m 35

Huiswerk

Maken 33 t/m 35 maken

Na vakantie VT over H3 en H4

?