Basiszorg :voeding en vocht deel 2

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Consistentie

Het is een ander woord voor vastheid of stevigheid, bijvoorbeeld:

- Water heeft een lage consistentie en is helder vloeibaar

- Melk of yoghurt is dun vloeibaar.

- Kwark of vla heeft een hogere consistentie
en is dik glad vloeibaar.

Bij mensen met slikproblemen kan men vloeistoffen indikken, door middel van verdikkingsmiddel; zodat de patiënt minder gauw verslikt. 

> Aspiratiepneumonie voorkomen

 Basiszorg: Voeding en vocht

Leerdoel

Aan het einde van deze les kun je:

• Benoemen wat ondervoeding is en hoe je dit kunt signaleren
• Benoemen hoe je vochtinname kunt bevorderen
• Een vochtbalans bijhouden
• Slikklachten herkennen en  beperken.

Voeding 

Een bouwstof

6 verschillende voedingsstoffen:

Koolhydraten Vetten Eiwitten Vitaminen Mineralen Water

De behoefte aan energie is afhankelijk van:

1. Leeftijd en geslacht
2. Klimaat
3. Lichaamslengte en gewicht
4. Alle antwoorden kloppen

risicogroepen ondervoeding

• kwetsbare ouderen die meerdere ziekten hebben, chronisch ziek zijn of veel medicatie gebruiken
• patiënten met lichamelijke beperkingen
  
• patiënten met een niet passende gebitsprothese, kauw- of slikproblemen
• patiënten met psychosociale problemen en verwaarlozing
• patiënten met alcohol- of drugsmisbruik

Functies van vocht

Bouwstof

Oplosmiddel en transportmiddel

reguleert warmte van het lichaam

genoeg, te weinig, te veel

• Hydratie 
• Dehydratie 
• Water intoxicatie

Vochtbeperking

Door verminderde werking van hart of nieren mogen mensen soms niet te veel vocht innemen.

Vochtbalans

Bijhouden van inname en verlies van vocht. 

Negatieve vochtbalans: er gaat te veel vocht uit

Positieve vochtbalans: er blijft te veel vocht achter 

Koffie telt niet mee bij het drinkvocht omdat je door de cafeïne vaker moet plassen

1. waar
2. niet waar

Bij een positieve vochtbalans houdt iemand vocht vast

1. waar
2. niet waar

Verslikken

Wanneer een cliënt zich verslikt, komt eten of drinken in de luchtpijp terecht. In de meeste gevallen zal de cliënt die zich verslikt een hoestbui krijgen.

Symptomen slikklachten

• Hoesten en kuchen tijdens eten
• voedsel of drinken loopt uit de mond
• moeite met bewegen van de tong of inzetten slikbeweging
• slechte coördinatie ademhalen en slikken
• Langzaam eten of snel moe worden met het  eten
• Borrelige stem na het eten
• Gevoel dat eten blijft steken en/of slikken is pijnlijk.

Een goede slikhouding is : Rechtop zittend met het hoofd recht en bij voorkeur iets naar voren of opzij.

1. waar
2. niet waar

Praktische tips

• Laat cliënt bij voorkeur niet alleen eten
• kleine hoeveelheden aanbieden
• Niet eten en drinken tegelijk
• Rustige ruimte
• Niet te snel willen eten
• Voedsel in mondhoek wegwrijven met servet, niet met lepel
• Zorg voor een goed vastzittend/passend gebit

           Verdikkingsmiddelen                    bij slikproblemen

Gemalen voedsel

Voedingsmiddelen die dikker zijn dan dik vloeibaar zijn, onderscheiden we:

- Gemalen

- Zacht (kauwfunctie moet nog aanwezig zijn)

Andere discliplines inschakelen

Diëtiste: kan advies geven over gezonde voeding, diëten (in overleg met arts). Ook hulp bij eetproblemen, zoals bijv. verslikken.

Logopedist: kan helpen bij verbeteren van slikfunctie, bijv. als iemand zich vaak verslikt.

Ergotherapeut: kan advies geven over aangepast bestek, borden, houdingstips enz. 

Hulpmiddelen

Vragen