1V 3.1 ordenen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Krimp & ordening

Nodig: 

Je antwoorden op de opdracht Bioaktueel: Kun je voorkomen dat je krimpt met het
ouder worden?

Ik kan alles zien...

Ook dat jullie vorige les 

goed mee hebben gedaan

Planning

Bespreken Bioaktueel opdracht

Welk organisme, welk rijk?

Dit organisme, deze kenmerken, dit rijk.

Welk organisme, welke kenmerken, welk rijk?

Kun je voorkomen dat je krimpt?

We gaan de vragen bespreken. Pak je antwoorden erbij

Voor elke goede vraag krijg je 1 punt. Schrijf je punten op!

1a: Noem de drie oorzaken van het korter worden naarmate we ouder worden die genoemd zijn in het artikel.

1. Tussenwervelschrijven worden platter
2. Mensen gaan kromlopen
3. Spieren worden zwakker
4. Verlies van kalk uit de botten

1b

Welke van de drie heeft waarschijnlijk het meeste effect op onze lengte. Licht je antwoord toe.

2a: Wat gebeurt er precies met de tussenwervelschijven bij het krimpen?

1. Ze slijten weg
2. Het immuunsysteem breekt ze af
3. Ze drogen uit

2b: Hoe hef je dit effect tijdelijk een beetje op door te slapen (liggen)?

1. Je bovenlichaam drukt dan niet meer op je rug
2. Tussenwervelschrijven worden verlost van de zwaartekracht
3. Je spieren ontspannen zich, waardoor er minder aan getrokken wordt

2c

Hoe hef je dit effect tijdelijk een beetje op met hangen aan een rekstok of deurpost?

2d: Leg uit dat het effect van beide methoden slechts tijdelijk is.

1. Je voorkomt er niet mee dat tussenwervelschrijven platter worden
2. De zwaartekracht komt weer terug zodra je opstaat/loslaat
3. Omdat je wakker wordt/de rekstok loslaat

3a

Wat is de functie van je ruggengraat?

3b: Welke andere onderdelen vormen samen met de tussenwervelschijven je ruggengraat?

1. Spieren
2. Wervels
3. Vloeistof

3c: Wat is de functie van de tussenwervelschijven? (meerdere antwoorden)

1. Schokdemper
2. Geeft stevigheid
3. Aanmaak van bloedcellen
4. Maken beweging mogelijk

4a: Uit welke drie hoofdbestanddelen bestaan botten?

1. Kraakbeen
2. Kalkzouten
3. Vezelvormige eiwitten
4. Beencellen

4b: Wat is de functie van kalkzout en vezelvormige eiwitten, waardoor ze samen een functioneel geheel vormen? (meerdere)

1. Sterk
2. Stevig
3. Beetje buigzaam
4. Rekbaar

4c

Leg uit wat botontkalking is.

4d

Hoe kun je korter worden door botontkalking? Leg dat uit.

4e: Hoe kun je botontkalking enigszins voorkomen? Noem twee manieren.

1. Zuivelproducten eten
2. Rustig aan doen, zodat je geen bot breekt
3. Jong zijn
4. Sporten zodat de botten belast worden

4f

Leg bij beide manieren, genoemd in antwoord 4e, uit hoe het werkt.

Zuivelproducten eten:

Sporten:

(Vitamine D binnenkrijgen):

5: Aan de rekstok hangen tegen krimpen heeft geen zin.
Toch beveelt David van Bodegom (verouderingswetenschapper) aan om lekker aan de deurstijl te gaan hangen af en toe. Wat is daarvan een voordeel?

1. Je wordt er langer van
2. Goed voor je armspieren
3. Word je lenig van
4. Gezonder dan een uur hardlopen

Hoeveel punten heb je gehaald?

016

Lesdoel

Je kent de 4 rijken

Je kent de cel kenmerken

Je kunt een organisme in een rijk plaatsen met je kennis van kenmerken

Dier

Schimmel

Plant

Bacterie

Dier

Schimmel

Plant

Bacterie

Determineren van organismen is al oud

Aristoteles verdeelde levende dingen 2500 jaar geleden al in twee rijken: planten en dieren.

10 tot 200 miljoen soorten,

door evolutie.

Dieren

Planten

Schimmel

Bacterie

Virus

Planten en diercellen hebben celkernen, schimmel en bacteriecellen niet.

1. Waar
2. Niet waar

Planten zijn heterotroof

1. Waar
2. Niet waar

Dieren kunnen bewegen omdat ze geen celwand hebben.

1. Waar
2. Niet waar

Schimmels kunnen met water en koolstofdioxide suiker maken

1. Waar
2. Niet waar

Als je een plant een tijdje geen water geeft, gaat hij slap hangen omdat de ... geen stevigheid geeft.

1. Cytoplasma
2. Celwand
3. Vacuole
4. Celkern

Deze zeeslak eet de bladgroenkorrels
van algen op en gebruikt ze om voeding
te maken.
Is de zeeslag autotroof of heterotroof?

1. Autotroof
2. Heterotroof

Kan je deze vragen beantwoorden?

In breakout rooms, beantwoord deze vragen om de beurt:

Kan je deze vragen beantwoorden?

In breakout rooms, beantwoord deze vragen om de beurt:

- Hoe ziet de cel van een dier er uit?

- Hoe ziet de cel van een plant er uit?

- Hoe ziet de cel van een schimmel er uit?

- Hoe ziet de cel van een bacterie er uit?

- Welke rijken zijn heterotroof?

- Waar kan je een autotroof organisme aan herkennen? 

Volgende les

Volgende week 

zelfde tijd, zelfde plek

Over bacteriën