Werk en Werkloosheid H3

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welke begrippen heb je nodig onthouden van net?

Loonvorming

Arbeidsovereenkomst

                    Afspraak tussen werkgever en werknemer.
- Functie
- Proeftijd
- Loon
- Arbeidstijd
- Vakantie
- Vakantiegeld
- Proeftijd
- Opzegtermijn

Arbeidsvoorwaarden

CAO = Collectieve ArbeidsOvereenkomst

Een CAO is een contract tussen

       - een werknemersorganisaties ( = vakbonden) en

       - een werkgeversorganisaties.

Hierin staan de arbeidsvoorwaarden die gelden voor iedereen in een bepaalde bedrijfstak.

Vakbond

komt op voor de belangen van werknemers en onderhandelt met werkgevers over de CAO en voorwaarden.

Er zijn 2 soorten arbeidsvoorwaarden:

PRIMAIRE arbeidsvoorwaarden:

Dit zijn de hoofdzaken die je afspreekt:

 - loon (waaronder ook pensioen) en

 - werktijden (waaronder ook de

   vakantieregeling).

SECUNDAIRE arbeidsvoorwaarden:

De overige voorwaarden, bijv. studie-mogelijkheden, onkostenvergoeding, verlofregeling, auto van de zaak, ...

Twee beweringen over arbeidsvoorwaarden:
I. De loonsverhoging van alle werknemers in de bouw, is een primaire arbeidsvoorwaarde.
II. Of Sergio in de eerste twee weken van augustus vakantie kan nemen is geregeld in een CAO.
Welke bewering(en) is/zijn juist?

1. Beide zijn goed
2. I is goed en II is fout
3. I is fout en II is goed
4. Beide zijn fout

Reeël index cijfer

RIC = NIC / PIC x 100

NIC = Nominaal IndexCijfer

PIC = prijsindexcijfer (CPI)

RIC = Reele IndexCijfer

Het nettoloon van Henk stijgt in een jaar met 1%.
De prijzen stijgen in dat jaar gemiddeld met 2%.
Bereken de koopkrachtverandering van Henk.

1. 0,99
2. -0,92
3. 0,92
4. -0,99

Soorten loonstijging

Prijscompensatie: Een loonstijging die gelijk is aan de stijging van het algemeen prijspeil (de inflatie). De koopkracht van de werknemer blijft dan dus gelijk.

Initiele loonstijging: Wanneer de werknemers in een bedrijfstak een loonsverhoging krijgen bovenop de prijscompensatie (door bijv. gestegen Apt) --> de koopkracht van werknemers zal verbeteren.

Incidentele loonstijging: Een loonstijging per individu, door bijv promotie.

Prijscompensatie

Initiële loonstijging

Incidentele loonstijging

RIC = PIC

Promotie

RIC > PIC

Waardevast

Vakbond heeft veel macht (CAO)

Gelijk aan consumentenprijsindex

Koopkracht stijging

Nieuwe hogere functie

Arbeid: 1700 / 20 = 85 per werknemer

1800 / 21 = 86 werknemer

loonkosten per product = loonkosten per werknemer / arbeidsproductiviteit

105 / 117,6 x 100 = 89,3

Waarom verdient een persoon meer dan een ander?