Slapen preventie EEHK

• Maatschappelijke zorg
• MBO
• Studiejaar 2

Slapen

Gezondheid en Ziekte

Thema: Vitaliteit

Leerjaar 2

Leerdoelen

• Je benoemt de functies van slapen 
• Je herkent de verschillende slaapfasen
• Je benoemt oorzaken en gevolgen van slecht slapen
• Je legt uit hoe je een client met slaapproblemen kan ondersteunen

Ieder mens heeft een eigen slaap-waakritme?

1. Waar
2. Niet waar

Hoeveel uur per nacht slaap jij gemiddeld?

Minder dan 5 uur per nacht

5-6 uur

7-8 uur

Meer dan 8 uur

Mensen slapen gemiddeld een derde van hun leven

1. Waar
2. Niet waar

Waarom kom je slechter in slaap met je smartphone op je nachtkastje?

1. Door het licht
2. Door de straling
3. Door het geluid
4. Omdat je nieuwsgierig bent naar je berichten

In de meeste gevallen gaan nachtmerries over...

1. School en examens
2. Achtervolgd worden
3. Vallen
4. Controle verliezen

1 op de 10 kinderen slaapwandelt

1. Waar
2. Niet waar

Een ander woord voor chronische slapeloosheid:

1. Slaapapneu
2. Insomnia
3. Narcolepsie
4. Vermoeidheidsyndroom

Hoeveel procent van de Nederlanders is ontevreden over eigen slaapkwaliteit?

1. 15%
2. 38%
3. 63%
4. 78%

Slaapmiddelen zijn verslavend:

1. Waar
2. Niet waar

Heb jij een slaapritueel?

Op welke manier lig jij het fijnst in je eigen bed. Welke eisen stel je aan je bed en omgeving?
(bv. temperatuur, soort deken)

Noemt tenminste 2 functies
van slapen

Functies van slapen

1. Belangrijk voor herstel en opbouw van je lichaam
   
2. Je hersenen spoelen als het ware schoon
   
3. Je verwerkt de emoties van de dag
   
4. Je onthoudt beter wat je de dag ervoor hebt geleerd

Het ‘afvoersysteem’ van het brein, dat schadelijk materiaal wegspoelt, is voornamelijk tijdens de slaap actief. 

de hersencellen krimpen tijdens de slaap tot wel zestig procent. Zodoende ontstaat meer ruimte tussen de hersencellen, waardoor het breinvocht gemakkelijker door het weefsel spoelt.

Het breinafval spoelt dan gemakkelijk weg omdat de breincellen wat inkrimpen.

Hoeveel slaapfasen zijn er?

1. 4
2. 5
3. 3
4. 6

Slaapfasen

NON-REM SLAAP:

1. De sluimerfase: moeite om je ogen op te houden, hersenactiviteit neemt af

2. De lichte slaap: slaap begint, maar nog heel licht

3. De diepere slaap (lichamelijk herstel, ademhaling en hartritme laagste niveau)

REM-SLAAP:

4. De droomslaap (geestelijk herstel, snelle oogbewegingen)

Elke fase duurt 90-120 min, 3-5 x per nacht slaapcyclus.

Slaapfasen

Slaapcyclus

Gevolgen van slecht slapen

Slecht slapen verhoogt risico op:

• Obesitas
• Kanker
• Dementie
• Depressie
• Vaataandoeningen en beroerte
• Bij jongeren: slechter cognitief functioneren en gedragsproblemen

Slapeloosheid (insomnia) komt vaak voor.
Bedenk een oorzaak waardoor een cliënt niet goed kan slapen

Oorzaken slecht slapen

• Zorgen en piekeren
• Lichamelijke ongemakken (bijv. pijn of door krampachtige houding)
• Eet- en drinkpatroon van de client
• Omgevingsfactoren zoals lawaai of temperatuur 

Slapeloosheid (insomnia) komt vaak voor.
Bedenk een oorzaak waardoor een client niet goed kan slapen

Zoek op wat is:
Slaap apneu

Zoek op wat is:
Narcolepsie

Zoek op:
Welke zaken kun je met een cliënt onderzoeken wanneer er sprake is van slapeloosheid?

In gesprek met je client

Wat zijn de wensen en gewoonten van de zorgvrager, als je kijkt naar slaaptijden, beddengoed, slaaprituelen?

Is de zorgvrager gewoonlijk na het ontwaken goed uitgerust en klaar voor de dag?

Heeft hij problemen met inslapen?

Maakt hij gebruik van hulpmiddelen?

Heeft hij last van dromen?

Heeft hij last van angst in donkere ruimtes?

Is hij (te) vroeg wakker?

Hanteert de zorgvrager regelmatige perioden voor rust en ontspanning?

Gebruikt de zorgvrager slaapmedicatie?

Wat is het dag-en-nachtritme van de zorgvrager?

Welke tips zou je iemand geven die slecht slaapt?

Wat zie je en wat kan je nog bedenken? Slaaphygiene?