V4 | Taalkwesties

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Taalkwesties

            Taalgevoel      

            Taalnorm     

            Taalwerkelijkheid

       Taalgevoel

Wat ga je leren?

- Je weet dat alle sprekers een taalgevoel hebben waarmee ze taalkwesties kunnen beoordelen.

- Je kunt onder woorden brengen wat jouw taalgevoel zegt over een taalkwestie.

- Je weet dat jouw taalgevoel kan afwijken van dat van andere sprekers van het Nederlands.

Vervoeg het volgende, niet-bestaande werkwoord in de jij-vorm tt en de ik-vorm vt: klozen

Welke vorm is volgens jou goed?

1. Vorige week heeft Petra gezweefvliegd in de bergen
2. Vorige week heeft Petra zweefgevlogen in de bergen
3. Vorige week heeft Petra zweefgevliegd in de bergen
4. Vorige week heeft Petra gezweefvlogen in de bergen

Welke vorm is volgens jou beter?

1. Op vrijdag ben ik altijd vrij
2. Op vrijdag heb ik altijd vrij
3. Allebei even goed

Welke volgorde is volgens jou beter?

1. Ik vertrok pas toen ik een knuffel had gekregen
2. Ik vertrok pas toen ik een knuffel gekregen had
3. Allebei even goed

Wat heb je deze les geleerd? Probeer het in één zin te verwoorden.

Taalkwesties

            Taalgevoel      

            Taalnorm     

            Taalwerkelijkheid

       Taalnorm

Wat ga je leren?

- Je kunt verschillende autoriteiten opnoemen die taaladviezen geven.

- Je kunt in taaladviesboeken en op taaladvieswebsites informatie opzoeken over een taalkwestie.

- Je weet dat taaladviesautoriteiten verschillende adviezen kunnen geven.

Wat voor autoriteiten kun je raadplegen als je wil weten of iets volgens de norm goed of fout is?

Taaladviesdiensten

- OnzeTaal.nl

- Taaladvies.net

- De Algemene Nederlandse Spraakkunst (ANS)

- Je lesboek

- Het Groene Boekje

- De Schrijfwijzer

Opdracht

Online:

- Je bent in Teams in een kanaal ingedeeld

In de klas:

- Je wordt in twee groepjes verdeeld

Onderzoek wat de jouw toegewezen bron zegt over de volgende taalkwestie:

"De vriendin [met wie/waarmee] ik op vakantie ga is haar paspoort verloren"

Wat voor advies geeft jullie bron of wat zegt jullie bron over de kwestie? Laat één iemand een antwoord insturen.

Wat heb je deze les geleerd? Probeer het in één zin te verwoorden.

Taalkwesties

            Taalgevoel      

            Taalnorm     

            Taalwerkelijkheid

Bij welke taalkwesties wijkt de werkelijkheid volgens
jullie af van de norm?

       Taalwerkelijkheid

Wat ga je leren?

- Je kunt met een voorbeeld laten zien dat de taalwerkelijkheid af kan wijken van de taalnorm.

- Je kunt met behulp van datasets met taalgebruik inzicht verkrijgen over taalkwesties in de werkelijkheid.

- Je weet dat er binnen de taalwerkelijkheid verschil kan zijn in taalgebruik tussen groepen mensen en situaties.

De taalwerkelijkheid onderzoeken

- Taalcorpora (databank met taalgebruik)

    - Delpher (corpus met krantenteksten)

    - Corpus Gesproken Nederlands

    - SoNaR (corpus met geschreven taal)

- Twitter

- Whatsapp

Opdracht

Online:

- Je bent in Teams in een kanaal ingedeeld

In de klas:

- Je wordt in twee groepjes verdeeld

Onderzoek hoe mensen in de aan jouw toegewezen dataset met de volgende kwestie om gaan:

"[zij/hun] liepen vlak voor de regen begon nog naar huis"

Hoe komt de taalkwestie voor in jullie corpus? Hoe vaak 'zij' en hoe vaak 'hun'? Laat één iemand een antwoord insturen.

Wat heb je deze les geleerd? Probeer het in één zin te verwoorden.

Taalkwesties

            Taalgevoel      

            Taalnorm     

            Taalwerkelijkheid

Huiswerk

- Maak voor vrijdag 17 uur de opdracht die op SOM staat.

- Je bent ongeveer 30-60 min. bezig met de opdracht.

- In SOM zijn ook hulpbronnen beschikbaar.

- Je levert je opdracht in via SOM.

- Voor maandag lees je t/m bedrijf 4 van de Gijsbrecht.

- Drie vrijwilligers nodig: vrijstelling van inleveren