BRUGKLAS - 4.2 De Romeinse samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Agenda

Studiewijzer

Hoofdstuk 4 De Romeinen

Dit hoofdstuk gaat over de opkomst en ondergang van het Romeinse rijk.

4.1 Van stad tot wereldrijk

4.2 De Romeinse samenleving

4.3 De cultuur van het rijk

4.5 Romeinen en Germanen

4.2 De Romeinse samenleving

'Welkom bij de Romeinen'

Terugblik vorige les

Wat was een een republiek?

Wie had de macht in handen in Rome voor de keizers?

Wat betekent 'Augustus'?

Wat was de naam van de geadopteerde zoon van Ceasar?

https:

Plinius: Boek VI. Brief 16.

Als de geschiedschrijver Tacitus in de jaren 106-109 bezig is met het schrijven van de 'Historiën' (waarin hij de Romeinse geschiedenis van 69 tot 96 behandelt), vraagt hij aan zijn vriend Plinius om informatie over de dood van diens oom, C. Plinius Secundus maior.  

Plinius logeerde op dat moment met zijn moeder bij zijn oom en maakte de gebeurtenissen van nabij mee.

Op 24 augustus om ongeveer één uur 's middags wijst mijn moeder hem er op, dat er een wolk met ongewone grootte en uiterlijk verscheen.

Er kwam een wolk op, onzeker voor mensen die van een afstand keken van welke berg (later is bekend geworden, dat het de Vesuvius was), waarvan de gelijkenis en de vorm geen andere boom dan de pijnboom meer zou kunnen uitdrukken.

Reeds viel de as op de schepen, hoe dichterbij zij kwamen, des te warmer en dikker, reeds (vielen) ook puimstenen en zwarte en geblakerde en door het vuur gebroken stenen, reeds (ontstond) een plotselinge ondiepte en door het instorten van de berg geblokkeerde stranden. 

Nadat hij even geaarzeld had, of hij rechtsomkeert zou maken, zei hij al gauw tegen de roerganger, die adviseerde om zo te doen: "Het geluk helpt de dapperen: op naar Pomponianus."

...

Intussen lichtten uit de berg de Vesuvius op meerdere plaatsen zeer brede vlammen en hoge branden op, waarvan de gloed en helderheid door het duister van de nacht werd geaccentueerd.

Ontdekking Pompeï

• Door de ontdekking van Pompeï weten we veel over de Romeinse landbouwstedelijke samenleving
• Er was veel productie in landbouw en nijverheid 
• Daarnaast veel handel tussen de delen van het rijk onderling en gebieden daar buiten

Wat was nijverheid?

De economie in het rijk

• De economie profiteerde van de Pax Romana, van de goede wegen en het Romeinse geld: munten zoals de sestertius en denarius
• Deze munten werden in het hele rijk gebruikt 
• Toch waren de rijkste mensen bezitters van landbouwgrond

Rijkdom en armoede bij de Romeinen

• Vanaf de 3e v.C. trokken arm geworden boeren naar de stad.
  

• Deze boeren bezaten niks meer, behalve hun kinderen (‘proles’ in het latijn). Deze mensen werden proletariërs genoemd (het proletariaat).

• Minstens een kwart van de bewoners van Rome kon niet in zijn eigen levensonderhoud voorzien.
  
• Geen of weinig werk.
  
• Lemen hutjes.

df

Brood en spelen

•  Regelmatig kreeg de bevolking gratis graan en vermaak
• Deze brood en spelen waren afkomstig van de autoriteiten
• Zij deden dit om het volk rustig te houden en om zelf populair te worden
• Allerlei gevechten en racen maar populairste waren gladiatoren

Slaven

• De Romeinen bezaten heel veel slaven (veroveringen, krijgsgevangenen
• De slaven verrichten veel werk, zoals werken op latifundia (grote landerijen), in de mijnen of aan het hof van rijke Romeinen
• De slaven waren van groot belang voor het functioneren van de Romeinse maatschappij

Test je kennis!

Hoe noem je de bezitloze klasse in de Romeinse samenleving?

1. Ekklesia
2. Aristocratie
3. Pax romana
4. Proletariaat

Waren de rijkste mensen handelaar of landbouwgrond bezitters

1. Handelaar
2. Landbouwgrond bezitters

Wat was een reden van de autoriteiten om de 'brood en spelen' te houden?

Welke show van de brood en spelen was het populairst?

Ok doei!

We zien elkaar in week 10