31 - 1HVD - Grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

:)

Planning van dit uur:

• Grammatica zinsdelen: werkwoordelijk gezegde, lijdend voorwerp

Planning van volgende uur: 

• Grammatica zinsdelen en werken aan het boekverslag 

Aan het einde van deze les: 

• weet je hoe je het lijdend voorwerp van de zin vindt 

WELKOM 1D :)

Even opfrissen

• het werkwoordelijk gezegde
• het onderwerp van de zin

Werkwoordelijk gezegde

Alle werkwoorden in de zin + 

• Splitsbare werkwoorden (omspoelen - ik spoel het glas om)
• 'Aan het' (ik ben aan het fietsen) 
• 'Te' (ik zit te gamen) 

Tijdens de koude winterstorm was de grijze man ontzettend veel oude postzegels aan het inplakken in zijn verouderde verzamelboek.

Wat is het werkwoordelijk gezegde in deze zin?

1. was
2. was verouderde
3. was aan het inplakken
4. tijdens was aan het inplakken verouderde

Hoe vind je het onderwerp?

1. Onderwerpsproef - verander de persoonsvorm van enkelvoud naar meervoud. Welk woord verandert er mee? 

De olifant rent --> De olifanten rennen

2. Vraagzin maken - wie/wat + gezegde?

De olifant rent --> Wie rent? De olifant. 

Dit was de herhaling.

Nu de nieuwe stof! 

Het onderwerp is de 'hoofdrolspeler' van de zin. Het onderwerp 'doet' of 'is' iets.

   

De olifant loopt. De man koopt een boek. Het boek ligt op tafel. In Afrika staat de boerderij. De vrouw is oud. De leerling snapt dit. Op de bank ligt de hond lekker te slapen. Het weer is goed. 

Tijdens de koude winterstorm was de grijze man ontzettend veel oude postzegels aan het inplakken in zijn verouderde verzamelboek.

Wat is het onderwerp in deze zin?

1. de koude winterstorm
2. de grijze man
3. oude postzegels
4. zijn verouderde verzamelboek

En dan nu: het lijdend voorwerp.

Niet de hoofdpersoon dus (dat is het onderwerp al). 

Maar wat dan wel? 

Wat is lijden?

Als je ergens onder lijdt, heb je daarover niks te zeggen. 

Je ondergaat het. 

Je hebt niks in te brengen.

Het lijdend voorwerp in de zin heeft ook niks in te brengen. 

Hij repareert zijn fiets.

Hij = onderwerp

zijn fiets = lijdend voorwerp

De fiets heeft niets in te brengen, die wordt gerepareerd, of hij dat nu wil of niet! 

Mijn ouders kopen een huis.

Mijn ouders = onderwerp

een huis = lijdend voorwerp

Het huis heeft niets in te brengen, die wordt gekocht, of hij dat nu wil of niet! 

Ik geef jou een compliment.

Ik = onderwerp

een compliment = lijdend voorwerp

Het compliment heeft niets in te brengen, die wordt gegeven, of hij dat nu wil of niet! 

Hoe vind je het lijdend voorwerp? 

Vraagzin maken. 

Wie/wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp? 

Het antwoord is het lijdend voorwerp. 

De jongen pakt de laptop.

Wie/wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp? 

De jongen pakt de laptop.

Wat is het onderwerp?

De jongen pakt de laptop.

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

De jongen pakt de laptop.

Wie/wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp? 

Wie/wat pakt de jongen? 

Wat pakt de jongen?

De jongen pakt de laptop.

Wie/wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp? 

Wie/wat pakt de jongen? 

Wat pakt de jongen?

De jongen pakt de laptop.

Na de koude nieuwjaarsduik pakte Ron gelijk zijn handdoek uit zijn tas. 

Wie/wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp? 

Na de koude nieuwjaarsduik pakte Ron gelijk zijn handdoek uit zijn tas. 

Wie/wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp? 

Wie/wat pakte Ron? 

Wat pakte Ron?

Na de koude nieuwjaarsduik pakte Ron gelijk zijn handdoek uit zijn tas. 

Wie/wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp? 

Wie/wat pakte Ron? 

Wat pakte Ron?

Ron pakte zijn handdoek.

En dan nog iets

Het lijdend voorwerp komt voor in zinnen met werkwoorden waar je 'iets' of 'iemand' voor kunt zetten: 

iemand feliciteren, iets zoeken

                   Individueel werken 

Wat	Maak opdracht 8 t/m 10 + 12 (online) van hoofdstuk 2.7 grammatica zinsdelen
Hoe	Individueel, in stilte
Hulp	Eerst vijf minuten zonder hulp, daarna loop ik rond om vragen te beantwoorden
Tijd	Ongeveer 20 minuten
Uitkomst	We bespreken straks de eerste opdrachten.
Klaar	Maak test jezelf 2.7 Grammatica zinsdelen. Maak opdracht 1 van hoofdstuk 2.8 grammatica woordsoorten.

Maak een zin waarbij 'het boek' het onderwerp is.

Maak een zin waarbij 'het boek' het lijdend voorwerp is.

Maak een zin met het werkwoord 'kopen' waar een lijdend voorwerp in staat.

                   Individueel werken 

Wat	Maak opdracht 8 t/m 10 + 12 (online) van hoofdstuk 2.7 grammatica zinsdelen OF werk aan je boekverslag
Hoe	Individueel, in stilte
Hulp	Eerst vijf minuten zonder hulp, daarna loop ik rond om vragen te beantwoorden
Tijd	Ongeveer 20 minuten
Uitkomst	We bespreken straks de eerste opdrachten.
Klaar	Maak opdracht 1 van hoofdstuk 2.8 grammatica woordsoorten.

Het boek wordt gelezen door Julia. 

Bedrijvend: onderwerp doet iets.

Lijdend: onderwerp ondergaat iets.

Samenvatting van de les

Jij kunt nu

• het lijdend voorwerp in de zin vinden 
• je boekverslag vrijdag inleveren 

Huiswerk 

Maak je boekverslag af zodat je hem vrijdag kunt afmaken en inleveren. 

Maak opdracht 8 t/m 10 + 12 (online) van hoofdstuk 2.7 grammatica. Maak opdracht 1 van hoofdstuk 2.8 Grammatica woordsoorten. Deze opdracht is om te kijken wat je al van de stof weet. Weet je het niet? Dan vul je dat in.