§5.3

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5.3 - Plantaardig en dierlijk voedsel

bladzijde 173 - 178

BiNaS  

Wat levert meer ATP?

1. Anaerobe dissimilatie
2. Aerobe dissimilatie
3. Beide evenveel

Hoeveel ATP levert de aerobe dissimilatie van glucose in totaal?

Energie kan uit eiwitten worden gehaald door middel van...

1. Anaerobe dissimilatie
2. Aerobe dissimilatie
3. Anaerobe en aerobe dissimilatie

Doelen van deze les

• Uitleggen waarvoor je eiwitten nodig hebt en hoe je ze binnen kan krijgen
• Uitleggen waarvoor je vetten nodig hebt en hoe je ze binnen kan krijgen
• Weten welke typen vetten er zijn
• Aspecten benoemen van plantaardige voeding
• Uitleggen welke factoren van invloed zijn op de voedingswaarde van plantaardig  voedsel

Onderdelen van de paragraaf

• In welk voedsel zit welke voedingsstof?
• Eiwitten + (niet-)essentiële aminozuren
• Vetten + (niet-)essentiële vetzuren
• Voedingsvezels

Voedingstoffen in dierlijk voedsel

Vooral twee soorten voedingsstoffen:

• Vetten

• Eiwitten
  
  

Je gaat bezig met fitnesstraining. Je wil zo veel mogelijk arm- en beenspieren ontwikkelen. Welke van deze kan je het beste eten voorafgaand aan je training als dit je doel is?

1. Pannenkoeken met poedersuiker en stroop
2. Een stuk rollade met een bonensalade
3. Een salade met veel groenten (sla, komkommer en tomaat)

Voedingstoffen in plantaardig voedsel

• Koolhydraten (glucose + zetmeel)
• Vetten - plantaardige oliën

• Eiwitten in bijv. bonen/erwten
  
  
• Vitaminen
• Mineralen
• Water

Eiwitten

• Keten van aminozuren, type en hoeveelheid aminozuren bepaalt kwaliteit van het eiwit
• Lever kan aminozuren maken die tekortkomen (niet-essentiële aminozuren)
• Essentiële aminozuren moet je met voeding binnen krijgen en kan je lichaam zelf niet maken. 
• Belangrijk om variatie in eiwitrijk voedsel te hebben: geen aminozuurreserves in je lichaam.

Vetten

• Glycerol + 1 tot 3 vetzuren.
• Ook in vetten bestaan (niet-)essentiële vetzuren. Essentiële vetzuren moeten uit je voedsel komen.
• Je lever kan vetzuren ombouwen tot niet-essentiële vetzuren. 
• Verzadigd en onverzadigde vetzuren: 
  -Verzadigd heeft alleen enkele bindingen,
  -Onverzadigd heeft ook dubbele bindingen. 

In welke Binas-tabellen kan je de structuurformule van 1) aminozuren en 2) vetten vinden?

Voedingsvezels

• Stimuleren darmwerking
  
• Nemen water op -> stevigere ontlasting
• Geven verzadigd gevoel
  -> Cellulose (celwand)
  -> Lignine (buitenrand)
  -> Pectine (middenlamel)

Vragen over 5.3?

Volgende les §5.4, zorg dat je die alvast gelezen hebt!

Hoe heet de opbouw van complexe moleculen uit eenvoudige organische moleculen?

Waaruit is een eiwit opgebouwd?

Waar of niet waar? De lever kan aminozuren maken

1. Waar
2. Niet waar

De aminozuren die je lever maakt, noemen we de essentiële aminozuren

1. Waar
2. Niet waar

Hoeveel aminozuren kan de lever maken? (Gebruik eventueel de Binas)

1. 5
2. 11
3. 20
4. 36

Waarom is het belangrijk om verschillende eiwitbronnen in je dieet te hebben?

Als je wilt afvallen is een dieet zonder vet een goed idee

1. Waar
2. Niet waar

Voedsel met welke vetzuren is het gezondst?

1. Verzadigde vetzuren
2. Onverzadigde vetzuren

Je lichaam kan zelf alle nodige vetzuren maken

1. Waar
2. Niet waar

Noem de twee typen essentiële vetzuren

Welke groepen voedingsstoffen kan je uit plantaardig voedsel halen?

1. Brandstoffen
2. Bouwstoffen
3. Beschermende stoffen
4. Alle antwoorden zijn goed

Waar of niet waar? Alle plantaardige producten hebben ongeveer dezelfde hoeveelheid energie

1. Waar
2. Niet waar

Aan het werk

Maak de opdrachten van 5.3

Maak een samenvatting

Maak een mindmap

STEL VRAGEN!

Examenopgaven maken!