5.3 - Plantaardig en dierlijk voedsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 5 - Voeding en energie

5.2 - De energie in je voedsel

Herhaling

Welk molecuul bevat de meeste energie?

1. ATP
2. ADP
3. AMP

Wat levert meer ATP?

1. Anaerobe dissimilatie
2. Aerobe dissimilatie
3. Beide evenveel

Hoeveel ATP levert anaerobe dissimilatie?

Hoeveel ATP levert de aerobe dissimilatie van glucose?

Waar vindt de anaerobe dissimilatie plaats?

1. Grondplasma
2. Mitochondrium
3. Grondplasma en mitochondrium
4. Buiten de cel, in het grondplasma en mitochondrium

Energie kan uit eiwitten worden gehaald door middel van...

1. Anaerobe dissimilatie
2. Aerobe dissimilatie
3. Anaerobe en aerobe dissimilatie

Waar of niet waar?
Vetten kunnen direct worden omgezet in pyrodruivenzuur

1. Waar
2. Niet waar

5.3 - Plantaardig en dierlijk voedsel

bladzijde 173 - 178

BiNaS  

Heb je de tekst van tevoren gelezen en snap je het?

1. Ja ik heb het gelezen en ik snap het
2. Ja ik heb het gelezen en ik snapte het een beetje
3. Ja ik heb het gelezen en ik snapte het niet
4. Nee ik heb het niet gelezen

Doelen van deze les

Je kan uitleggen waarvoor je eiwitten nodig hebt en hoe je ze binnen kan krijgen

Je kan uitleggen waarvoor je vetten nodig hebt en hoe je ze binnen kan krijgen

Je weet welke typen vetten er zijn

Je kan aspecten noemen van plantaardige voeding

Je kan uitleggen welke factoren van invloed zijn op de voedingswaarde van plantaardig  voedsel

Eiwitten

• Bouwstof - in plantaardig en dierlijk voedsel
• Keten van aminozuren, type en hoeveelheid aminozuren bepaalt kwaliteit van het eiwit
• Lever kan aminozuren maken die tekortkomen (niet-essentiële aminozuren) - 11 (zie BiNaS)
• Essentiële aminozuren moet je met voeding binnen krijgen
• Geen aminozuur reserves in het lichaam

Eiwitten

• Variatie in eiwitrijk voedsel belangrijk
• Hierdoor krijg je alle essentiële aminozuren binnen

Opbouw complexe moleculen: assimilatie

Vetten

opgebouwd uit glycerol en vetzuren

Verzadigde vetzuren: roomboter, spek, kokosvet

Onverzadigde vetzuren: olie

Onverzadigd = goed (voorkomt aderverkalking)

Verzadigd = verkeerd 

Vis of margarine

Lever kan zelf vetzuren maken: niet-essentiële vetzuren

Andere groep: essentiële vetzuren

- omega-3 & omega-6

Vette vis, margarine, visolie capsules

Plantaardig voedsel

Koolhydraten (suikers en zetmeel) 

Water

Eiwitten (peulvruchten, noten)

Vetten (noten, olie)

Vitaminen (Vit.C in groente/fruit)

Mineralen 

Voedingsvezels

Plantaardig voedsel

Voedingsvezels: 

nemen water op -> stevige ontlasting

Stimuleren darmwerking

Geven verzadigd gevoel

Plantaardig voedsel

Niet alle planten(onderdelen) zijn eetbaar -> giftige stoffen

Omstandigheden (zon, water, temperatuur) bepalen voedingswaarde en smaak van plantaardig voedsel

Zaden en wortels leveren veel voedingsmiddelen (brood, pasta, olie)

Vragen over 5.3

Hoe heet de opbouw van complexe moleculen uit eenvoudige organische moleculen?

Waaruit is een eiwit opgebouwd?

Waar of niet waar? De lever kan aminozuren maken

1. Waar
2. Niet waar

De aminozuren die je lever maakt, noemen we de essentiële aminozuren

1. Waar
2. Niet waar

Hoeveel aminozuren kan de lever maken?

1. 5
2. 11
3. 20
4. 36

Waarom is het belangrijk om verschillende eiwitbronnen in je dieet te hebben?

Als je wilt afvallen is een dieet zonder vet een goed idee

1. Waar
2. Niet waar

Voedsel met welke vetzuren is het gezondst?

1. Verzadigde vetzuren
2. Onverzadigde vetzuren

Je lichaam kan zelf alle nodige vetzuren maken

1. Waar
2. Niet waar

Noem de twee typen essentiële vetzuren

Welke groepen voedingsstoffen kan je uit plantaardig voedsel halen?

1. Brandstoffen
2. Bouwstoffen
3. Beschermende stoffen
4. Alle antwoorden zijn goed

Waar of niet waar? Alle plantaardige producten hebben ongeveer dezelfde hoeveelheid energie

1. Waar
2. Niet waar

Aan het werk

Maak de opdrachten van 5.3

Maak een samenvatting

Maak een mindmap

STEL VRAGEN!

Examenoefening