Neurale regulatie BS5

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Goedemorgen!

This is the place to   Bio

Herhalen vorige les

Basisstof 4: Reflexen en het autonome zenuwstelsel

1. Je kunt de functie van reflexen en een reflexboog beschrijven.
   
2. Je kunt de werking van het autonome (of vegetatieve) zenuwstelsel beschrijven. 

Het autonome zenuwstelsel regelt gewilde bewegingen.

1. Juist
2. Onjuist

Iemand schrijft een brief.
Is het animale of autonome zenuwstelsel actief?

1. Geen van beide
2. Animale
3. Autonome
4. Animaal en autonoom

Waar bevinden zich de meeste centra van het autonome zenuwstelsel?

1. in de kleine hersenen
2. in het ruggenmerg
3. in de hersenstam
4. in de grote hersenen

Een reflex is aangeboren

1. Juist
2. Onjuist

Een refleximpuls gaat niet via

1. het ruggemerg
2. de hersenstam
3. de hersenen
4. de hypofyse

Wat is een reflex?

1. Een vaste snelle reactie op een bepaald impuls
2. Een vaste snelle reactie op een bepaalde prikkel
3. Een afwisselende snelle reactie op een bepaalde prikkel
4. Een afwisselende trage reactie op een bepaalde impuls

Zenuwcellen kunnen een orgaan stimuleren of afremmen in zijn werking. Hoe beïnvloeden de zenuwcellen van het autonome zenuwstelsel de maag?

1. orthosymp. stimuleert parasymp. stimuleert
2. orthosymp. stimuleert parasymp. remt
3. orthosymp. remt parasymp. stimuleert
4. orthosymp. remt parasymp. remt

Wat is een onderverdeling van het autonome zenuwstelsel?

1. centraal en perifere zenuwstelsel
2. axon en dendriet
3. parasympatisch en orthosympatisch
4. motorische en sensorische zenuw

Reflexen
Hieronder staan vier beweringen over reflexbewegingen.
1 Impulsen voor reflexbewegingen verlopen altijd via het ruggenmerg.
2 Een bepaalde reflexbeweging komt meestal sneller tot stand dan dezelfde gewilde beweging.
3 Reflexbewegingen kunnen niet worden onderdrukt.
4 Reflexbewegingen komen tot stand voordat of zonder dat het individu zich van de prikkel bewust wordt.

Welke beweringen zijn juist?

1. Alleen de beweringen 1 en 3.
2. Alleen de beweringen 2 en 4.
3. Alleen de beweringen 1, 2 en 3.
4. Alleen de beweringen 2, 3 en 4.

Kan een terugtrek-reflex nog optreden als in de reflexboog de zenuwcellen R zijn uitgeschakeld?

1. Ja
2. Nee

Wat past bij het autonome zenuwstelsel?

1. Bewust
2. Onbewust
3. Willekeurig
4. Onwillekeurig

Je schrikt. Welk deel van je autonome zenuwstelsel is actief? En wat gebeurt er met je pupilgrootte?

1. orthosympatisch-groter
2. orthosympatisch-kleiner
3. parasympatisch-groter
4. parasympatisch-kleiner

Welk type spierweefsel werkt niet autonoom?

1. Dwarsgestreept spierweefsel
2. Glad spierweefsel
3. Hartspierweefsel

Een reflex verloopt automatisch.
Word je je bewust van een reflex?

1. Nee, want het gaat automatisch
2. Nee, nooit
3. Ja, direct
4. Ja, later

Basisstof 5: 

Neurale regulatie

Leerdoelen

1. Je kunt beschrijven hoe impulsgeleiding plaatsvindt.
2. Je kunt beschrijven hoe impulsoverdracht plaatsvindt.

Impulsgeleiding

Vindt plaats door ion-kanalen:

1. Natrium-kanaal 
2. Kalium-kanaal
3. Natrium-kalium pomp

Doordat ionen geladen zijn, ontstaat er een ladingsverschil

Rustpotentiaal 

 In rust is de membraanpotentiaal -70 mV 

Dat betekent dat er binnen de cel relatief minder positief geladen ionen bevinden dan buiten de cel

Natrium-kaliumpomp

De natrium-kaliumpomp creëert de rust-potentiaal door kalium de cel in te pompen en natrium uit uit te pompen.

3          naar buiten, 2        naar binnen per cyclus. Dit kost ATP.

BINAS 88D

Na​+​​

K​+​​

Depolarisatie (1)

Door een prikkel of neurotransmitters wordt de membraan minder negatief.

Als de membraanpotentiaal de drempelwaarde van  -50 mV (= prikkeldrempel) bereikt, ontstaat er een actiepotentiaal.

Depolarisatie (2)

De natriumkanalen openen zich en natrium stroomt de cel in.

Hierdoor stijgt de membraanpotentiaal tot +30 mV 

Repolarisatie

De natriumkanalen sluiten zich.

Nu openen de kaliumkanalen zich, waardoor          de cel uitstroomt. Hierdoor daalt de membraanpotentiaal

K​+​​

Hyperpolarisatie

De kaliumkanalen blijven iets langer open staan, waardoor de membraanpotentiaal tijdelijk onder de -70 mV uitkomt.

Refractaire periode

Een impuls kan  NIET terug.

Dat komt door de refractaire periode

Na-poorten zijn tijdelijk gesloten en geblokkeerd sinds repolarisatie.

Absoluut (volledig geblokkeerd)

Relatief (alleen reactie op sterke prikkel)

Rustpotentiaal

Uiteindelijk sluiten ook de kaliumkanalen weer en wordt de rustpotentiaal weer hersteld.

Dit gebeurt door de natrium-kalium-pomp.

Hoe kan je lichaam dan een sterke prikkel van een zwakke prikkel onderscheiden?

zwakke prikkel - 

lage impulsfrequentie

Sterke prikkel - 

hoge impulsfrequentie

impulsfrequentie = het aantal impulsen per tijdseenheid.

Impulsgeleiding

• Verloopt sprongsgewijs (saltatoire) dankzij de myelineschede.
  
  
• Verloopt op deze manier wel 50x zo snel.

Impulsoverdracht

De impulsoverdracht van zenuwcel naar zenuw-, spier- of kliercel gebeurt met neurotransmitters.

Deze neurotransmitters worden losgelaten in de synaptische spleet waarna zij zich binden aan receptoren van de doelwitcel en daar de Na+ kanalen open gaan.

Exciteren en inhiberen

EPSP

Exciterende

Post

Synaptische

Potentiaal

Stimulerende (exciterende) neurotransmitter:

Natrium kanalen gaan open: Na+ stroomt naar binnen 

Drempelwaarde bereikt? Impuls!

Remmende (inhiberende) neurotransmitter:

Natrium kanalen blokkeren: geen impuls.

IPSP

Inhiberend

Post

Synaptische

Potentiaal

Neurotransmitters

• Stoffen als genees-, genotmiddelen en drugs beïnvloeden de impulsoverdracht.
• De aanmaak of afgifte van neurotransmitters kan worden geremd of gestimuleerd.
• Sommige stoffen zorgen ervoor dat neurotransmitters langer aanwezig blijven.
• Sommige stoffen imiteren de neurotransmitter. 

Aan de slag

Maken

Opdrachten 39 t/m 46

Leerdoelen

1. Je kunt beschrijven hoe impulsgeleiding plaatsvindt.
2. Je kunt beschrijven hoe impulsoverdracht plaatsvindt.

Ik beheers de leerdoelen van deze les

😒🙁😐🙂😃

Waar zou je meer over willen leren?

Wat vind je lastig/moeilijk?