4.2 Leren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

4.2 Leren

Welkom allemaal!

Korte terugblik

4,1 Prikkels en Gedrag

Wat is ook alweer gedrag?

Waar wordt gedrag door veroorzaakt.

Lesdoel:

• Jullie kunnen aan het einde van de les aan elkaar uitleggen hoe een dier kan leren.

• Jullie kunnen minimaal 2 manieren van leren aan elkaar omschrijven.
  

4.2 Leren

Je kunt op veel verschillende manieren leren. 

1. Gedrag nadoen = imiteren 
2. Herhalen van gedrag = oefenen
3. Leren door inzicht betekent dat je leert door na te denken

Hoe train je dieren?

Je traint dieren door te straffen en te belonen. 

Bij gewenst gedrag 

beloon je, want dat wil het dier dat gedrag vaker doen. 

Bij ongewenst

gedrag straf je of je negeert het, zodat het dier het minder vaak 

wil doen.

Hoe train je dieren?

Moet je alles leren?

Niet al het gedrag wat dieren vertonen moeten ze leren. Als dieren gedrag al vanaf hun geboorte kunnen, zonder dat ze dat hoeven te leren, noemen we dat aangeboren gedrag. 

Een voorbeeld van aangeboren gedrag is sperren. Dat doen jonge vogeltjes als ze hun bek wijd

open doen als hun ouders met voedsel aankomen. Dat hebben ze niet geleerd en doen ze al vanaf hun geboorte. Het is dus aangeboren gedrag.

Moet je alles leren?

Een ander soort gedrag wat niet aangeleerd hoeft te worden zijn reflexen.

Als op een bepaalde prikkel altijd hetzelfde gedrag volgt, is dat gedrag

een reflex. 

1. Een voorbeeld van een reflex is de zuigreflex. Als een baby iets

in de mond krijgt, zal het direct gaan zuigen. De prikkel is iets in de mond 

krijgen, bv een speen, het daaropvolgende gedrag, het zuigen, is de reflex.

2. Er bestaan ook beschermende reflexen. Als iemand een bal naar jouw 

hoofd gooit, duik je weg. En als een kat valt, draait hij zich altijd om zodat 

hij op zijn pootjes terecht komt. Door beschermende reflexen is de kans

dat je gewond raakt kleiner.

Inprenting

Inprenting: leren in een korte, gevoelige periode   Voorbeeld: Herkennen van moeder. (Zie filmpje).

Dus niet hetzelfde als aangeboren gedrag. Dit gedrag bestaat al en hoeft niet geleerd te worden.

De vormen van leren:

1. Imiteren (nadoen)
2. Oefenen
3. Inzicht (nadenken)
4. Inprenting (Bepaalde gevoelige periode alleen)
5. Belonen en straffen

Als je de volgende vragen goed kan beantwoorden, dan weet je dat je de paragraaf goed snapt.

Twijfel je nog of maak je nog veel fouten, maak dan de extra oefeningen in de studiewijzer of maak zelf samenvatten.

Let op! Je zult nooit de vraag letterlijk goed hebben, maar vergelijk jouw antwoord met het goede antwoord en kijk of het overeen komt.

Een aap kijkt hoe mensen een prullenbak open maken en probeert het daarna zelf ook. Welke vorm van leren is dit?

1. Imiteren
2. Oefenen
3. Inzicht

Een aap kijkt naar de prullenbak en komt er zelf, na een aantal keer proberen, achter hoe de prullenbak open moet.

1. Imiteren
2. Oefenen
3. Inzicht

Waarom hebben dieren en mensen reflexen?

Waarom is sperren aangeboren gedrag?