§28: Buitenlandse literatuur + herhaling

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

§28: Buitenlandse literatuur

De geest van de Verlichting was overwegend optimistisch, maar het is juist de pessimistische literatuur die wereldwijd beroemd is geworden.

Jonathan Swift

- Ierse priester
- Was begaan met de minder bedeelden in de wereld, de Ieren en uitgebuite arbeiders

- Gulliver's travel (1726)
- A modest proposal (1729)

Voltaire

- Franse schrijver en filosoof
- deïsme
- vooruitstrevend rationalist
- felle kritiek op kerk en onrecht
- boeken werden verboden
- diverse keren verbannen uit Frankrijk en enkele keren gevangen gezet
- Candide (1751)

Candide en Gulliver's travel waren zowel (episch-didactisch) imaginaire reisverhalen als satiren.

--> Verwant: Robinsonade

--> indien te ongeloofwaardig: epische leugenlectuur

Eerste romans

- Pamela or virtue rewarded (Samuel Richardson, 1741): brieven en dagboekfragmenten
--> begin psychologische roman


--> snel daarna: begin van de gothic novel (eind 18e / begin 19e eeuw)

H3: De 18e eeuw

Herhaling

Welke cultuurperiode kwam voor de Verlichting?

1. de Middeleeuwen
2. de Renaissance
3. de Romantiek
4. Het Fin de siècle

Welk begrip hoort er bij de volgende omschrijving: "Opvatting dat er een opperwezen bestaat, maar de verering ervan in de vorm van godsdienst is nutteloos."

Welke begrip hoort er bij de omschrijving: "De menselijke ratio is in staat alles op te lossen."

De mens is in wezen goed en verkeerd gedrag komt voort uit een gebrek van kennis van het goede.

1. Rationalisme
2. Empirisme
3. Optimisme
4. Deïsme

Welke beeldende kunststroming hoort bij de afbeelding?

De heersende beeldende kunststroming in de tweede helft van de achttiende eeuw was

1. Rococo
2. Neoclassicisme

In de literatuur werden poëzie en toneel vrijwel volledig beheerst door

1. de Verlichting
2. de Rococo
3. het Neoclassicisme
4. de Romantiek

Dennis Diderot

Justus van Effen

J.A. Schasz

Hiëronmys van Alphen

Weduwnaar, 

schatkist-

bewaarder

Pseudoniem

schreef het grootste didactische werk van de Verlichting

propageerde het schrijven in de moedertaal, Nederlands

Didactische en episch-didactische literatuur is hetzelfde

1. Waar
2. Niet waar

Welke genre valt niet toe te passen op Gulliver's travel?

1. Imaginair reisverhaal
2. Robinsonade
3. Satire
4. Utopie

De roman komt uit de 18e eeuw. Waarom was dit iets 'nieuws'?

1. Grote aantal pagina's
2. karakters kregen psychologische diepte
3. Tijd en ruimte treden naar de achtergrond
4. Liefdesverhalen werden nooit opgeschreven

De bekendste robinsonade is geschreven door:

1. Swift
2. Defoe
3. Schasz
4. van Effen

De Hollandse Spectator is grotendeels gevuld met

1. poëzie
2. proza
3. essays
4. aforismen

Bij welk verhaal hoort de volgende intro?

Bij welk verhaal hoort de trailer?

1. Gulliver's travel
2. Robinson Crusoe
3. Reize door het Apenland
4. De Pruimeboom

Hiëronymus van Alphen is verantwoordelijk voor het ontstaan van de jeugdliteratuur in Nederland.

1. Waar
2. Niet waar

Welke filosoof was verantwoordelijk voor een 'kindvriendelijke theorie'?

1. John Locke
2. Jean-Jaques Rousseau
3. Voltaire
4. Montesquieu

Welke deugd wordt aangeprezen in het gedicht De pruimeboom?

1. gehoorzaamheid
2. leergierigheid
3. godsdienstigheid
4. eerlijkheid

Ze trouwde met een 52-jarige weduwnaar, een predikant.

1. Betje Wolff
2. Aagje Deken

De historie van mejuffrouw Sara Burgerhart (1782) heeft als genre: de allereerste _____roman.

Uit hoeveel brieven bestaat Sara Burgerhart.

1. ±50
2. ±100
3. ±150
4. ±200

Wolff en Deken waren orangisten.

1. Waar
2. Niet waar

Van wie is de uitspraak: 'Dat is mooi gezegd, maar wij moeten onze tuin bewerken.'

1. Swift
2. Defoe
3. Voltaire
4. Richardson