2.4 De voorsprong van Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Tijdvak 8

De tijd van burgers en stoommachines

§2.4 De voorsprong van Europa

DOEL

Waarom wilden Europese landen in de 19e eeuw hun eigen wereldrijk stichten?

DOEN

uitleg

Maken §2.4

Afsluiting

Volgende les

Thema tijdvakken 1 en 2

Tijdvak 1

• Jagers en verzamelaars
• Boeren
• Egypte
• De Nijl overstroomt

Tijdvak 8

• 2.2 Van handwerk naar machine
• 2.3 Leven in een industriestad
  
  
• SO 2.2 + 2.3
  
  
• 2.4 De voorsprong van Europa
• 2.5 Nederlanders in Indië
  
• 2.6 Slavernij in Suriname
• Repetitie 2.2 t/m 2.5

Voorsprong van Europa

Van ontdekker naar veroveraar

In Noord/Zuid -Amerika veroverden Europeanen grote gebieden

Doel -> Plantages (grote landbouwbedrijven)

In Afrika en Azië was dat anders

Daar bouwden ze handelsposten

Doel-> Handelswaar kopen, in forten ook soldaten

Amerika

In Noord- en Zuid-Amerika ontstonden grote plantages in het binnenland. Een plantage is een groot landbouwbedrijf in een kolonie, waar slaven werkten en waar meestal maar 1 product werd verbouwd. 

Amerika

In Noord- en Zuid-Amerika ontstonden grote plantages in het binnenland. Een plantage is een groot landbouwbedrijf in een kolonie, waar slaven werkten en waar meestal maar 1 product werd verbouwd. 

Afrika en Azië

In Afrika en Azie was het binnenland niet veroverd. Daar ontstonden aan de kusten handelsposten en forten. Daar kochten ze handelswaar in, bijvoorbeeld slaven. In deze forten waren ook Europese soldaten aanwezig. 

Afrika en Azië

In Afrika en Azie was het binnenland niet veroverd. Daar ontstonden aan de kusten handelsposten en forten. Daar kochten ze handelswaar in, bijvoorbeeld slaven. In deze forten waren ook Europese soldaten aanwezig. 

Kolonies

Vanaf de tijd van Ontdekkers en Hervormers kregen Europese landen steeds meer kolonies.

Dat waren gebieden in een ander werelddeel dat door Europese landen was veroverd. 

Kolonies

Vanaf de tijd van Ontdekkers en Hervormers kregen Europese landen steeds meer kolonies.

Dat waren gebieden in een ander werelddeel dat door Europese landen was veroverd. 

Vanaf de tijd van Ontdekkers en Hervormers kregen Europese landen steeds meer kolonies.

Dat waren gebieden in een ander werelddeel dat door Europese landen was veroverd. 

Opdracht

Kaart Afrika

Verdeel de landen in Afrika met je groepje

Een imperium

Vanaf 1870:

• Steeds meer Europese landen willen een imperium stichten
  
  
• Ze veroverden de binnenlanden om:

De eer van hun land

De welvaart van hun land

• Modern imperialisme

Vanaf 1870 willen steeds meer Europese landen een imperium stichten. Een imperium is een groot en machtig wereldrijk. Een voorbeeld is Groot-Brittannie met al zijn kolonies. 

Deze Europese landen veroverden de binnenlanden om twee redenen:

Als eerste de eer van hun land. Ze wilden laten zien hoeveel macht ze hadden. 

De andere reden is de welvaart van hun land. Ze wilden zoveel mogelijk geld verdienen aan de kolonies. 

Al deze veroveringen tussen 1870 en 1914 noemen we modern imperialisme. 

Ruzie

Bij het veroveren ontstonden regelmatig spanningen tussen de Europese landen. Er kwam bijvoorbeeld ruzie over de verdeling van Afrika. 

Dat zie je nog steeds terug op de kaart. De grenzen in Afrika zijn behoorlijk recht getrokken met een lineaal. 

Ruzie

Bij het veroveren ontstonden regelmatig spanningen tussen de Europese landen. Er kwam bijvoorbeeld ruzie over de verdeling van Afrika. 

Dat zie je nog steeds terug op de kaart. De grenzen in Afrika zijn behoorlijk recht getrokken met een lineaal. 

Rond 1700

Rond 1900

Wat valt op?

Modern imperialisme

Wat zie je hier in deze bron?

1. De VOC plaatst een handelspost in China
2. Europese landen verdelen China
3. De Transatlantische Driehoekshandel
4. Verovering voor grondstoffen (bijv. Chinese zijde voor textiel)

Aan de slag

Maken paragraaf 2.4

Vraag 1 t/m 4

Tijdvak 8

De tijd van burgers en stoommachines

§2.4 De voorsprong van Europa

DOEL

Waarom wilden Europese landen in de 19e eeuw hun eigen wereldrijk stichten?

DOEN

uitleg

Maken §2.4

Afsluiting

Volgende les

Wat zie je hier in deze bron?

1. De VOC plaatst een handelspost in China
2. Europese landen verdelen China
3. De Transatlantische Driehoekshandel
4. Verovering voor grondstoffen (bijv. Chinese zijde voor textiel)

Wat is Modern Imperialisme?

Wanneer was het Modern Imperialisme?

1. 1850-1900
2. 1870-1914
3. 1914-1945
4. 1970-2014

De verovering van grote delen van Afrika en Azië door Europese landen tussen 1870 en 1914

Motieven (redenen/oorzaken) voor modern imperialisme

•Economisch:

•1) Grondstoffen

•2) Afzetmarkt (plaats om spullen te verkopen)

•Politiek:

•3) Machtsvertoon, nationalisme (eigen land het beste)
•Cultureel

•4) Europese superioriteit,  technologische voorsprong

Gevolgen van het 

imperialisme

• Er ontstond een wedloop, een soort race tussen landen 
• Europeanen hadden het idee dat ze voorliepen. Dit leidde tot racisme (missiedrang)
• Winsten werden niet besteed in de kolonien (uitbuiting)
  

Voorsprong

• Verovering ging makkelijk
  
  
• Blank beter dan andere volken: racisme
  
  
• Beschaving doorgeven:

Verspreiding Christelijk geloof

Stichten van scholen

Bouwen van ziekenhuizen 

Het veroveren van de gebieden aan de andere kant van de wereld ging makkelijk. Ook niet zo heel vreemd, de Europeanen hadden veel betere wapens. 

Door dat het zo gemakkelijk ging, kregen de blanke Europeanen het idee dat ze veel beter waren dan andere volken. Hierdoor ontstond racisme. 

De Europeanen vonden dat ze hun beschaving door moesten geven. Daarom werd het christelijke geloof verspreid in de veroverde gebieden, werden er nieuwe scholen gesticht en werden en ziekenhuizen gebouwd. 

Uitbuiting

In de kolonies draaide alles om winst maken. De bevolking kreeg daar helemaal niks van. Zij leden onder racisme, slavernij, uitbuiting en onderdrukking. 

Uitbuiting

In de kolonies draaide alles om winst maken. De bevolking kreeg daar helemaal niks van. Zij leden onder racisme, slavernij, uitbuiting en onderdrukking. 

Nederlands Indië

Ook Nederland had koloniën. De grootste daarvan was Nederlands-Indie, het huidige indonesie. Langs de kust werden handelsposten opgericht, de bekendste is Batavia. Maar, Nederland deed ook mee aan het modern imperialisme. Ze veroverden vele gebieden in het binnenland. Hierbij vielen er veel slachtoffers. 

Nederlands Indië

Ook Nederland had koloniën. De grootste daarvan was Nederlands-Indie, het huidige indonesie. Langs de kust werden handelsposten opgericht, de bekendste is Batavia. Maar, Nederland deed ook mee aan het modern imperialisme. Ze veroverden vele gebieden in het binnenland. Hierbij vielen er veel slachtoffers. 

Welke economische motieven waren er voor het modern imperialisme?

1. grondstoffen en afzetmarkten
2. arbeidskrachten en grondstoffen
3. slaven en afzetmarkten
4. grondstoffen en eindprodukten

Kenmerken Modern Imperialisme

1. Periode 1870-1900 waar niet Europese landen zoveel mogelijk grondgebied in Azië en Afrika willen veroveren
2. Periode 1870-1970 waar Europese landen zoveel mogelijk grondgebied in Azië en Afrika willen veroveren
3. Periode 1870-1900 waar Europese landen zoveel mogelijk grondgebied in Azië en Afrika willen veroveren
4. Periode 1870-1900 waar Europese landen zoveel mogelijk grondgebied in Azië en Australië willen veroveren

Welke van de motieven voor het modern imperialisme komt in deze prent duidelijk tot uiting?

1. Verovering voor afzetmarkten (bijvoorbeeld Cuba)
2. Verovering voor de versteviging van de Amerikaanse macht in de regio
3. Verovering om achterlijke gebieden te beschaven
4. Verovering voor grondstoffen (bijv. Cubaanse tabak)

Begrippen uit deze les

Plantages

Kolonies

Imperium

Modern Imperialisme

Jaartallen uit deze les

1870-1914 Modern Imperialisme

DOEL

Waarom wilden Europese landen in de 19e eeuw hun eigen wereldrijk stichten?

DOEN

uitleg

Maken §2.4

Afsluiting

Volgende les

Huiswerk

§2.4 De voorsprong van Europa