4H RS H2B

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Rechtsstaat H2

Grondbeginselen

Na deze les weet je:

• wat de kenmerken van een rechtsstaat zijn. 
• welke waarden bij een rechtsstaat horen. 

Planning

• Klassieke en sociale grondrechten
• Legaliteitsbeginsel 

Welke grondrechten herken jij?

Grondwet

De Nederlandse Grondwet

Orden onderstaande grondrechten.

Klassieke grondrechten

sociale grondrechten

Vrijheid van meningsuiting

Recht op werk

recht op gelijke behandeling

recht op veilig bestaan

recht op gezondheidszorg

godsdienstvrijheid

Legaliteitsbeginsel

Het legaliteitsbeginsel gaat over twee dingen: 

1. Alles wat de overheid doet, moet gebaseerd zijn op de wet. 
2. (de meeste) nieuwe wetten mogen niet met terugwerkende kracht worden toegepast.

A. Elk handelen van de overheid moet een basis hebben in de wet.

De overheid mag bijvoorbeeld alleen belastingen heffen als dat in de wet staat. De burger weet dan altijd waar hij aan toe is. Hij kan het gedrag van de overheid als het ware voorspellen. Dit noemen we de rechtszekerheid van de burger.

B. (De meeste) wetten mogen niet met terugwerkende kracht worden toegepast.

Dit beginsel is met name in het strafrecht terug te vinden. In een rechtsstaat mag namelijk niemand worden veroordeeld voor een handeling die nog niet verboden was op het ogenblik waarop die plaatsvond. 

artikel 16 van de grondwet: ‘Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgegane wettelijke strafbepaling.’

Legalisteitsbeginsel in strafrecht 

1. Strafbaarheid (Artikel 1, lid 1): iets is alleen strafbaar als het in de wet staat.
   
2. Strafmaat: op iedere gedraging staat een maximum straf.
   
3. Ne bis in idem: na een uitspraak kan iemand niet opnieuw worden veroordeeld.
   

Werktijd

Maken online werkboek thema rechtsstaat H2 opdracht 10 en 20 

https: