VVT les 4 diabetes en complicaties

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

 Diabetes & Verschijnselen+ complicaties

VVT = les 4

Les doelen

• Studenten weten wat diabetes inhoud (oorzaken/symptomen/complicaties en behandeling)
  
• Student weet het verschil tussen een hyper en hypo 
• Studenten kan de complicaties op korte en lange termijn bij diabetes opnoemen. 

Les programma

• Herhaling over de pancreas. 
• Welke types diabetes zijn er.
• Verschijnselen bij hypo en hyper.
• Complicatie op korte /  lange termijn.
• Verpleegkundige interventies.
• Opdracht in les +  magister+ huiswerk Thiemen.

Huiswerk af ?

2a NKRS8YVK 

2b CN1DG6IG

Mis nog studenten 

Wat is de pancreas?

1. Lever
2. Galblaas
3. Alvleesklier

De pancreas is een orgaan met

1. Endocriene functie
2. Exocriene functie
3. Endo- exocriene functie
4. Digestieve functie

In de pancreas wordt het hormoon glucagon aangemaakt

1. Juist
2. onjuist

In de pancreas liggen de eilandjes van Langerhans. Welke 2 hormonen worden hier gemaakt?

1. Insuline en glucagon
2. insuline en glucose
3. Oxytocine en glucageen
4. Melatonine en TSH

Insuline wordt door de pancreas afgegeven d.m.v.

1. interne secretie
2. externe secretie

Wat is de functie van de exocriene pancreas?

1. Maken insuline en glucagon
2. Maken lipase, amylase en pepsine
3. Maken lipase, amylase en trypsine
4. Maken insuline en glycogeen

twee hoofdfuncties

Exocriene functies en endocriene functies

1. Exocriene functie:

• De exocriene functie (uitwendige uitscheiding) speelt een belangrijke rol bij de vertering van het voedsel. 
• De alvleesklier produceert pancreassappen (spijsverteringsenzymen) dat via kleine afvoerbuisjes die samenkomen tot één grote afvoerbuis (pancreasbuis) wordt afgevoerd naar de twaalfvingerige darm. 
• De pancreasbuis mondt uit in de twaalfvingerige darm, ongeveer 10 cm voorbij de sluitspier van de maag. 
• Vlak voordat de pancreasbuis in de twaalfvingerige darm uitmondt, verenigt deze zich met de galafvoergang.
  

2.  Endocriene functie

• De endocriene (inwendige afscheiding) functie speelt een belangrijke rol bij het regelen van de bloedsuikerspiegel.

Eilandjes van Langerhans

• In de alvleesklier zit ook klierweefsel zonder afvoerbuisjes.
• Dit zijn de ‘Eilandjes van Langerhans’ die o.a. het hormoon  β (bèta)  insuline en α( alfa)glucagon produceren. Dit gebeurt door Alfa en bèta cellen. 
• Deze kliertjes geven hun hormonen direct aan het bloed af. Beiden hormonen zijn van belang om de glucose op peil te houden. 

Hoe krijg je diabetes?

• Ruim 800.000 mensen hebben diabetes!

• 9 op de 10 heeft type 2.

• Ongezonde leefstijl
  
• Verminderde lichaamsbeweging
  
• Overgewicht
  
• Erfelijkheid/ aanleg
  
• wie kan er uitleggen hoe dat zit in de pancreas?

Type 1

• 1 op de 10 mensen heeft type 1
  
• Lichaam (alvleesklier) maakt helemaal zelf geen insuline meer aan.
  
• Afweersysteem vernielt cellen die insuline aanmaken.
  
• Bloed glucose spiegel stijgt
• glucose wordt niet opgenomen in de lever en spiercellen
• Geen brandstof aanwezig waardoor de stofwisseling totaal verstoord is  geraakt.
• Onvoldoende verbranding van vetten
• zure afvalstoffen komen in het bloed terecht ( metabole acidose) 
• Geur van aceton  

1. 
   

Type 2 

• Ouderdomsdiabetes in de volksmond
  
• 9 op de 10 mensen
• Lichaam (alvleesklier) maakt gedeeltelijk geen insuline meer aan.
  
• Teveel suiker in het bloed.
  
• Meestal zijn aangepaste leefstijlgewoonten voldoende
• Meestal is alleen medicatie voldoende, soms is  insuline spuiten noodzakelijk.
  

Zwangerschapsdiabetes 

• Dit ontstaat tijdens de zwangerschap komt voor bij 1 op 20
• Dit ontstaat door de hormonale verandering ( endocrine stelsel)
• Na de zwangerschap hersteld het bloed glucose zich naar normaal
• Complicatie is een te groot kind voor de bevalling.
• Grote kans van het ontwikkelen van diabetes type 2

Diagnose diabetes 

• Bij nuchter bloedsuiker niet boven  6mmol/l zijn
  
• Niet nuchter mag het niet boven de 11mmol/l zijn
  
• HbA1c= de bloed glucose waarden van 8 tot 12 weken
• Is deze waarde 6.5%(48 mmol/mol) dan heb je diabetes

HBa1c =de glucose waarde 8a12 weken

Hoge/lage bloedsuiker

Meten is weten!

Hyper = te hoog

Hypo = te laag

Hyper (hoog)

• veel urineren
• veel dorst hebben en houden
  
• vermoeid zijn 
• plotselinge humeurigheid, snel boos worden
• misselijk zijn of overgeven
  
• alles voelt vervelend
  

Hypo (laag)

• zweten
  
• trillen
  
• duizelig zijn
  
• plotseling wisselend humeur (opeens boos worden bijvoorbeeld) ongeconcentreerd zijn
  
• hoofdpijn
  
• moe zijn
  
• hongerig zijn
  

Een normale bloedsuikerwaarde is tussen de:

1. 2 en 6 mmol/l
2. 3 en 7 mmol/l
3. 4 en 8 mmol/l
4. 5 en 10 mmol/l

Bij diabetes type 2 wordt er ...

1. ... geen insuline aangemaakt.
2. ...te weinig insuline aangemaakt en/of reageert het lichaam er niet meer goed op.
3. ... wel insuline aangemaakt, maar wordt weer afgebroken.

Bij een te lage bloedsuikerwaarde spreken we van een hypo, dus onder de 4 mmol/l.

Waaraan kun je dit herkennen?

1. Moeilijk ademen, uitdroging en overgeven
2. Dorst, veel plassen en onrustig.
3. Sufheid, honger, slecht zien, hoofdpijn en bleek

Bij een ernstige hypo zie je:

• - sufheid
• - bewustzijnsverlies
• - uiteindelijk coma

Bij een te hoge bloedsuikerwaarde spreken we van een hyper, dus boven de 9 mmol/l.

Waaraan kun je dit herkennen?

1. Trillen, duizelig en zweten
2. Moeheid, dorst en vaak plassen
3. Onrustig, slecht zien, concentratieverlies

Symptomen van een ernstig verhoogde bloedsuiker zijn:

• steeds zwakker worden

• sufheid (of zelfs coma)

• moeilijk ademen (snel en/of diep)

• uitdroging

• overgeven

Hoe kun je een hypoglykemie behandelen?
Meerdere antwoorden mogelijk

1. Client laten eten
2. glucagon geven per injectie
3. Insuline per injectie geven
4. infuus aanleggen met glucose oplossing

Behandeling Diabetes

• Genezing nog (niet) mogelijk!

• Gezond eten
• Behandeling met medicijnen
• Behandeling met insuline
• Waarom moet de bloed suiker stabiel zijn ?

Complicaties D.M.

Arteriosclerose ​

Retinopathie 

Nefropathie​

Neuropathie​

Diabetes voet

Verhoogde infectiekans​

verpleegkundige interventies 

•  Afwijkende glucose  a 2 uur  blds prikken en de afspraak van de arts diabetes vpk opvolgen. 
• Interventies zijn gericht op het voorkomen van complicaties op korte en lange termijn.

Opdracht 1

1. Zoek  op wat de complicaties(oorzaak, gevolg, behandeling) zijn van diabetes op korte en lange termijn en werk deze goed uit in jou  ( cliendo groep).
2. Wat kan jij doen om deze complicaties eventueel te kunnen voorkomen of hoe kun je deze complicaties behandelen.
   
3. Maak hier een presentatie over.

Volgende les per groep presenteren 10 min/groep

Opdracht in de les en h/werk

Presentatie maken 

Thiemen Meulenhoff

Maken thema 6 

Complicaties bij diabetes 

vraag 1 tot 4

Huiswerk mee vraag 5a tot 8 

Les doelen herhaling 

• Wat is  diabetes en wat is de oorzaak ?
• Wat is het verschil tussen en hypo en hyper ?
• Wat zijn complicaties op korte en lange termijn?
• Wat is de behandeling bij diabetes?

Tips en tops

Voor je buurvrouw/man

Voor jezelf

Voor de docent

Einde les

Zijn er vragen?

Hebben we de leerdoelen behaald?

Volgende dia!!