Pijn en pijnstilling

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 1

    Pijn

Doel van de les

De student kan:

• het verschil tussen acute- en chronische pijn beschrijven
• de verschillende oorzaken van pijn kennen
• de medische term voor pijnstilling benoemen
• de werking van de bekendste NSAID’s toelichten
• indicaties en contra-indicaties van verschillende soorten pijnstilling toelichten
• complicaties/bijwerkingen van pijnstilling toelichten 

Waar denk je
aan bij pijn?

Wat kan de oorzaak
zijn van pijn?

Pijn

Pijn: 

• Pijn is een onplezierige sensorische en/of emotionele ervaring .
• Pijn bestaat als jij zegt dat het pijn doet
• Signaalfunctie: er is iets mis!

Pijn: Beïnvloedt door angst voor pijn en dood

Antidepressiva, kalmeringsmiddelen

Pijnmedicatie wordt vaak afgestemd op oorzaak -> ontsteking bijvoorbeeld

Pijn is ....

1. Objectief
2. Subjectief

Pijn volgens duur

Acute pijn: Duidelijke oorzaak, goede reactie op pijnstillers.

Chronische pijn: langer aanwezig of keert steeds terug, diverse behandelmethoden.

Pijn volgens oorzaak

Somatische pijn: Duidelijke oorzaak, goede reactie op pijnstillers.

vb. rugpijn, pijn aan de borst, buikpijn, ...

Nociceptieve pijn: langer aanwezig of keert steeds terug, diverse behandelmethoden.

vb. wonde, ontsteking, ...

Neuropatische pijn: pijn die het gevolg is van een letsel of ziekte ergens in het zenuwstelsel. In het ruggenmerg, hersenen, zenuwwortel, ...

Psychosomatische pijn: een combinatie van lichamelijke kwetsbaarheid die versterkt wordt door psychologische factoren.

vb. langdurige stress, relatieproblemen, grote werkdruk, ...

Wat is:
Pijn bij het snijden in je vinger is

1. Acute pijn
2. Chronische pijn
3. Neuropathische pijn
4. Fantoompijn

Wat is:
Pijn in de gewrichten door reuma?

1. Acute pijn
2. Chronische pijn
3. Neuropathische pijn
4. Fantoom pijn

Wat is:
Plotseling opkomende migraine aanval?

1. Acute pijn
2. Chronische pijn
3. Acute en chronische pijn
4. Neuropathische pijn

Wat is:
Aanraken van de huid geeft een pijnlijke prikkel?

1. Acute pijn
2. Chronische pijn
3. Fantoompijn
4. Neuropathische pijn

Het model van Loeser

Het model van meneer Loeser is een manier 

om alle onderdelen van pijn te beschrijven

Hoe werkt het model van Loeser?

• Het model bestaat uit 4 elkaar omvattende cirkels
• De binnenste cirkel staat voor de reactie van de zintuigen op de pijnprikkel (nociceptie)
• De tweede cirkel staat voor de gewaarwording van de pijn
• De derde cirkel staat voor de pijnbeleving
• De middencirkel staat voor het gedrag dat iemand vertoont

Wat doe je tegen pijn?

Medicatie

Massage

Koude en warmte toepassing

Ontspanningsoefeningen

Aandacht/afleiding

Informatie verstrekken

Pijnstilling

Kun je een voorbeeld noemen van een NSAID pijnstiller?

werking NSAID 

Non steroidal Anti Inflammatory Drug 
Remming van COX, prostaglandinensynth.: ontstekingsproces. 

Prostaglandinen veroorzaken: Oedeem, toename van gevoeligheid voor prikkels, koorts, verkrampen baarmoeder.

Dus... NSAID is Ontstekingsremmend, koortsverlagend en pijnstillend, verminderd vloeien en pijn bij menstruatie

Bijwerkingen NSAID

- verminderde bloedstolling --> Bloedingsrisico én trombose
- hypertensie
- maag-darm klachten (40% gebruikers)
- mindere nierfunctie: water en zout retentie. 

Hoe ouder, hoe meer kans op bijwerkingen. 

OPIOIDEN 

Tramadol
Morfine, nalbufine
Buprenofine - Butrans (transdermaal) 
Fentanyl, remifentanil (parenteraal en transdermaal) 
Oxy - codon - norm - contin 

Opioïd

• Bestanddeel opium van de onrijpe vruchten van de papaver plant
• Hele sterke pijnstillers
• Werkt verdovend en verlicht de pijn
• Van zwak naar sterke werking
• In pillen, pleisters, injecties en via infuus
• Minder sterk werkend voorbeeld tramadol
• Sterk werkende voorbeeld morfine en fentanyl

Werking opioïd

(Pijn) receptoren worden beïnvloed.

Ademhalingscentra 

Aansturing maag en darm, incl endeldarm
Aansturing blaas: volume neemt toe: ontspanning neemt af.

Alternatieven voor medicatie

• Oefentherapie
• Praten met psycholoog of gedragstherapeut
• Complementaire zorg (massage / aromatherapie / mindfulness / meditatie)
•  Acupunctuur of dry-needling
• Zenuwblokkade
• Bestraling
• Wisselligging
• Afleiding

'Bij chronische pijn helpt
paracetamol niet'

1. Feit
2. Fabel

'Pijnstillers moet je alleen innemen als de pijn heel erg is. Anders werken ze na een tijdje niet meer'

1. Feit
2. Fabel

'Opioïden kunnen verslavend zijn'

1. Feit
2. Fabel

'Paracetamol mag je
onbeperkt slikken'

1. Feit
2. Fabel

Wat heb je geleerd over NSAID?

Wat heb je geleerd over opioïden

Noem een bijwerking van
pijnstillende medicatie

Opdracht:

Zoek op van onderstaande medicijnen wat:

• de indicatie is (waarvoor/wanneer wordt het gegeven)
• de werking is
• wat de bijwerkingen/complicaties kunnen er optreden bij normaal en verkeerd gebruik

NSAID

Diclofenac, Aceclofenac, Biofenac (-Fenac)

 Ibuprofen, Nurofen, Brufen, Ketoprofen (-Fen)

 Naproxen (voltaren creme)