Hormonen 13.1

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

13.1 De aanmaak van hormonen

Voorkennisvragen:

1. Noem een voorbeeld van een hormoon

2. Op welke manier bereiken hormonen hun bestemming?

3. Waarom reageren cellen in de eierstokken wel op het hormoon FSH maar cellen in de teen niet?

4. Hoe noemen we een proces waarbij een hormoon zijn eigen aanmaak remt? 

Hormonen

Doel en begrippen 13.1 Binas 89A

Je leert hoe hormonen je lichaamsprocessen beïnvloeden

hormoonklieren, endocriene klieren, exocriene klieren, doelwitorganen, hypofyse, hypothalamus, neurohypofyse, adenohypofyse, releasing hormonen, inhibiting hormonen, negatieve terugkoppeling, positieve terugkoppeling

Wat voor type stof is een hormoon?
(nb. steroide = cholesterol-achtige stof en tyrosine = een aminozuur)

1. Een eiwit of een steroïde
2. Een vet of een eiwit
3. Een koolhydraat of eiwit of tyrosine-achtige stof
4. Een eiwit of steroïde of tyrosine-achtige stof

Waar in je lichaam wordt meestal het 'besluit' genomen om meer of minder hormoon te maken?

1. In de hormoonklieren
2. In de grote hersenen
3. In de hersenstam
4. In de hypothalamus

Welk hormoon stimuleert de rijping van eicellen? En welk hormoon stimuleert de secundaire geslachtskenmerken bij de vrouw?

1. - FSH - Testosteron
2. - FSH - Oestradiol
3. - LH - Testosteron
4. - LH - Oestradiol

Wat is de werking van FSH in mannen?

1. Het stimuleert de ontwikkeling van zaadcellen
2. Het stimuleert de secundaire geslachtskenmerken
3. Het remt de secundaire geslachtskenmerken
4. Het stimuleert de aanmaak van testosteron

Zet de hormoonklieren op de juiste plek

Eierstokken

Bijnieren

Eilandjes van Langerhans

Teelballen

Hypofyse

Schildklier

Hormoonklier

Schildklier
Bijnieren
Eilandjes van Langerhans
Eierstokken

Maakt het hormoon...

Hypofyse

Schildklierhormoon

Groeihormoon

Adrenaline

Insuline

Oestrogenen

89 A en B

Als je naar dit plaatje kijkt, wat kan je dan concluderen over de locatie van de productie van hormonen en de locatie van de afgifte?

Hier wordt ADH en Oxytocine geproduceerd

Hier wordt ADH en Oxytocine aan het bloed afgegeven

Als je naar dit plaatje kijkt, wat kan je dan concluderen over de locatie van de productie van hormonen en de locatie van de afgifte?

Hier wordt ADH en Oxytocine geproduceerd

Hier wordt ADH en Oxytocine aan het bloed afgegeven

Terminologie

Endo = binnen

Exo = buiten

Crino = afscheiden

Meer voorbeelden: Endocytose en exocytose, crinogeen

(zoek maar op)

Een hormoonklier is een …1... en een speekselklier is een ...2...

1. 1 = endocriene klier 2 = exocriene klier
2. 1 = endocriene klier 2 = endocriene klier
3. 1 = exocriene klier 2 = endocriene klier
4. 1 = exocriene klier 2 = exocriene klier

Welke van deze klieren is een exocriene klier?

1. Alvleesklier
2. Hypofyse
3. Zweetklier
4. Bijnier

Deze vraag komt eraan:

BINAS tabel 89C 

Wanneer door een tumor in de schildklier automatisch heel veel T3 en T4 wordt gemaakt, daalt of stijgt dan de hoeveelheid TRH (RH=Releasing hormone)? En de hoeveelheid TSH (SH=Stimulating Hormone)?

BINAS tabel 89C
Wanneer door een tumor in de schildklier automatisch heel veel T3 en T4 wordt gemaakt, daalt of stijgt dan de hoeveelheid TRH? En de hoeveelheid TSH?

1. TRH daalt, TSH stijgt
2. TRH en TSH dalen beide
3. TRH stijgt, TSH daalt
4. TRH en TSH stijgen beide

Hoe werken releasing hormonen (RH)?

1. Ze binden aan een receptor op het celmembraan met als gevolg een actie van de cel
2. Ze werken als hulpstoffen, die hun buurcellen tot actie prikkelen.
3. Ze binden dan aan een receptor in het cytoplasma. Het gevormde complex heeft effect op het DNA.
4. Ze stimuleren de hypofyse tot afgifte van neurohormonen.

Welke stelling is onjuist

1. Hormonen worden vervoerd via het bloed
2. Hormonen komen overal in het lichaam bij vrijwel elke cel
3. Alleen de cellen waar het hormoon voor bedoeld is reageert op het hormoon
4. Elke cel heeft een type receptor waarmee hij het signaal van verschillende hormonen kan ontvangen

Wat heb je geleerd deze les?

Hormonen worden gemaakt in               

Hormonen zijn                       of  

Nadat ze gemaakt gaan de hormonen door 

de cellen uit het bloed in.

Alleen bij cellen met de juiste                            kan een hormoon binden.

De binding van het hormoon zorgt voor een  

binnen de cel (andere genexpressie)

exocytose

reactie

hormoonklieren

eiwitten

receptor

vetten

Nu maken par 13.1

verder werken aan je presentatie