Poëzie klas 1- gedichtenwedstrijd

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Programma

Toets maken

Poëzie + Gedichtwedstrijd

Lezen

Wat vind jij van poëzie?

Schrijf twee woorden op die op elkaar rijmen. Je mag meerdere setjes maken. (vb. dag - lach)

Lesdoelen

Aan het einde van deze les: 

• weet je hoe je een rijmschema moet benoemen
• weet je het verschil tussen poëzie en proza
• weet je wat een strofe, dichtregel en beeldspraak is

Poëzie en gedichten

Poëzie is een vorm van literatuur, net zoals proza (leesboeken). Poëzie is bijzonder, want: 

• het ziet er anders uit; tekst niet op de hele pagina, veel wit om de regels
• korte zinnen, veel herhaling
• vaak "gekke" vormen, lettertypes en woorden
• creatieve teksten, veel figuurlijk taalgebruik (beeldspraak)
• nieuwe, niet bestaande woorden en afbreken 
• vaak rijm                                                    

Gedichten

Poëzie

Verhalen

Proza

gedichten

versjes

rijm

spelen met taal

verhalen

stripboek

zinnen lopen door tot het einde van de bladzijde

meer aandacht voor het verhaal dan voor hóé het geschreven is

zinnen eindigen waar de versregel klaar is

Rijmschema

Een rijmschema is een schematische weergave van de eindrijm in een gedicht. De eindrijm is de laatste klank van een dichtregel. Elke nieuwe klank krijgt een nieuwe letter van het alfabet. 

a

b

a

b

c

d

c

d

e

f

e

f

g

g

 

Al zie ik jouw gezicht elke dag door mijn ogen (a)

Net zo vaak word ik door mijn brein bedrogen. (a)

Morgen is het weer een nieuwe dag met jou (b)

Opnieuw vierentwintig uur waarin ik van je hou. (b)

De avond is steeds weer een droevig moment (c)

Het besef dat je een hele nacht niet bij mij bent. (c)

Valentijn is fijn

maar elke dag

bij het zien van je glimlach

is gelukkig zijn

Valentijn is fijn

ik wil elke dag

gelukkig zijn

bij het zien van je glimlach

Valentijn is fijn

is gelukkig zijn
bij het zien van je glimlach

elke dag

aabb

abba

abab

Figuurlijk taalgebruik

Sommige woorden kun je op twee manieren gebruiken: letterlijk en figuurlijk. 

Letterlijk taalgebruik: de kapper zit met zijn handen in mijn haar.

Figuurlijk taalgebruik: ik zit met mijn handen in het haar.

 Figuurlijk taalgebruik in gedichten is meestal verrassend.                                                  

Welke zin is figuurlijk taalgebruik?

1. Veronique draagt een gouden ring.
2. Hij scoorde ringloos in de basket.
3. Door hem ben ik nu de sigaar.
4. Hij rookte stiekem een sigaar.

Wat bedoelen we met:
Door hem ben ik nu de sigaar.

1. Door hem ben ik gaan roken.
2. Door hem ben ik in de problemen gekomen.

Bedenk zelf een vorm van figuurlijk taalgebruik (beeldspraak).

Strofe

Een gedicht bestaat uit versregels. Versregels staan soms in groepjes. Zo'n groepje versregels noem je strofe. Tussen twee strofen staat een witregel.  

De strofen in een gedicht zijn soms even lang, maar dat hoeft niet. 

 Elke strofe vertelt een eigen stukje van de inhoud. Er zijn geen vaste regels voor die inhoud.                                                

Uit hoeveel strofes bestaat het gedicht?

1. 3
2. 4
3. 5
4. 6

Dichtwedstrijd

Schrijf een gedicht over jouw leven in deze bizarre tijd met corona. Bedenk hoe je rijm en beeldspraak in je gedicht verwerkt. Maak goed gebruik van strofes en denk na over de vorm. Mail je gedicht naar je docent. 

Wil je meedoen met de wedstrijd, mail dan ook naar                                  -->