10.4 bloed- en orgaandonatie

• Biologie / Verzorging
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen voor de volgende les

• 10.3 afmaken
• nakijken 10.3
• zelfstandig via lesson up 10.4 ziek
• maken 10.4 vraag
  
• Begrippen
  

10.4 Bloed- en orgaandonatie

Wat je leert:
Waarom je boed nodig kunt zijn
Uit welke bestandsdelen bloed bestaat

Van wie bloed kunt ontvangen?

Wanneer een baby een transfusie krijgt

Werking van een orgaantransplantatie

Wanneer ben je bloed nodig?

Door bv veel bloedverlies bij een ongeluk of operatie

Bij sommige ziektes

Bloedtransfusie->bloed kan word weer aangevuld

Bloeddonor->gever van het bloed

Uit welke bestandsdelen bloed bestaat

Rode bloedcellen

Witte bloedcellen

Bloedplaatjes

3 type bloedtransfusies

Rode bloedcellen:

Patienten met veel bloedverlies

Patienten met bloedarmmoede

bloedarmoede: hemoglobinegehalte te laag->hierdoor kan het bloed slecht zuurstof en koolstofdioxide vervoeren-> snel moe, kortademig en duizelig

Bloedplasma:

Patienten met ernstige brandwonden

Patienten met ernstige infecties

Patienten met de ziekte Hemofilie(hierbij stolt het bloed niet goed)

Bloedplaatjes:

Patienten met leukemie (Leukemie is een vezamelnaam voor verschillende soorten beenkanker).

*Groei witte bloedcellen ontregeld->te veel aan witte bloedcellen ->nog niet rijp. Productie andere onderdelenin het gedrang.

*Tekort een bloedplaatjes= leidt tot bloedingen

Van wie bloed kunt ontvangen?

Niet van iedereen->vreemde bloedcellen worden opgeruimt met antistoffen(witte bloedcellen)

Witte bloedcellen reageren op de antigenen

op de rode bloedcellen.

Bloedgroep geeft aan welke antigenen

je hebt.

4 Bloedgroepen

bloedgroep A: zit antigeen A           (anti- B in je bloed)

bloedgroep B zit antigeen B            (anti- A in je bloed)

bloedgroep AB: antigeen A en B    (geen antistoffen)

bloedgroep O: zit geen antigeen    (anti- A en B)

witte bloedcellen maken antistoffen die je zelf niet hebt.

ontvanger van het bloed

mag geen antistoffen hebben tegenhet antigeen op de bloedcellen van de donor

Gebeurt dit wel->

gaat het bloed klonteren.

Rhesusfactor

Het rhesus-antigeen heb je (Rh+) of niet (Rh-).             85% is Rh+

Rh+ kan bloed krijgen van Rh- en Rh+

Rh- alleen van Rh-.

Mensen met Rh- hebben geen rhesusantigeen, maar ook geen antistoffen tegen rhesus.

Wanneer een baby een transfusie krijgt

Rhesuspositief: rode bloedcellen hebben het antigeen

Rhesusnegatief: rode bloedcellen hebben het antigeen niet

Probleem in zwangerschap:

moeder rhesusnegatief

kind rhesuspostief

(maakt antistoffen regen het bloed van het kind)

Wanneer levert de rhesus-factor problemen op bij een zwangerschap?

1. Moeder: rh+ Kind: rh-
2. Moeder: rh+ Kind: rh+
3. Moeder: rh- Kind: rh-
4. Moeder: rh- Kind: rh+

Rhesus positief hebben:

1. WEL antigenen rhesus
2. GEEN antigenen rhesus

Orgaantransplantatie

www.donorwise.nl

Orgaandonor

Iemand die toestemming heeft gegeven dat zijn lichaam na zijn dood gebruikt mag worden voor iemand anders die dat nodig heeft

Maakwerk

Vraag 2 t/m 12, 14 t/m 16 en 18

Vraag 13, 17 NIET

Begrippen 10.1 t/m 10.4