Schildklier afwijking: ziekte van Graves

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Lesdoelen

Aan het eind van de les kun je uitleggen:

• Welke functie de schildklier heeft.
•  Wat er gebeurt als dit orgaan te hard of niet hard genoeg werkt. 
  
• Wat de ziekte van Graves is.
• Wat voor een gevolgen de ziekte heeft voor Pien en wat dit betekent voor jouw verpleegkundig handelen.

Wat weten jullie over de schildklier?

Functie Schildklier

De schildklier wordt aangestuurd door de hersenen (hypofyse) en produceert belangrijke hormonen:

Thyroxine (T4) en tri-joodthyroxine (T3). 

Schildklierhormonen zijn belangrijk voor de groei, de energiehuishouding en de stofwisseling.

Jodium

Om het schildklierhormoon te kunnen aanmaken, heeft de schildklier jodium nodig. Jodium komt uit de voeding in het bloed en wordt door de schildklier uit het bloed opgenomen. 

Dagelijks ca. 150 microgram jodium  nodig (vanaf 9 jaar). 

Zit in brood, melk, vis en eieren.

In een snee brood zit bijv. 24 microgram jodium.

Schildklieraandoeningen

HYPERTHYREOIDIE

- Snelle pols/hartkloppingen 

- Last vd warmte 

- Sterke transpiratie 

- Tremoren 

- Diarree 

- Druk en opgejaagd, nerveus, - verward, huilerig 

- Gewichtsafname (ondanks goed eten) 

- Soms sterk uitpuilende ogen en struma (ziekte v Graves-Basedow) 

HYPOTHYREOIDIE

- Trage pols 

- Dik 

- Bleek/pafferig gelaat 

- Droge huid 

- Kouwelijk, traag, apatisch, weinig actie 

- Vermoeidheid, verwardheid, depressie 

- In later stadium myxoedeem (zwellen van de huid m.n. scheenbeen)

- Struma en uitpuilende ogen zijn mogelijk. Komt wel minder vaak voor. 

Te weinig schildklierhormoon

 (hypothyreoïdi) 

behandeling = medicatie  (schildklierhormoon – levothyroxine)

Te veel schildklierhormoon

( hyperthyreoïdi)

• behandeling = medicatie (remmen de schildklier)
• radioactief jodium
• operatie - deel of geheel verwijderen (algehele narcose, 1,5 tot 3 uur) 

Extra informatie 

https://www.mst.nl/p/faq/bij-schildklier-enkelzijdig-struma/

https://www.youtube.com/watch?v=4zn9YiwUxsg 'schildklieroperatie 5.49min.'

https://www.lumc.nl/over-het-lumc/afdelingen/heelkunde/diagnoses-en-behandelingen/schildklieroperatie/ (patiëntenfolder)

Ziekte van Graves

• De ziekte van Graves is de meest voorkomende oorzaak (70-80%) van een te snel werkende schildklier (hyperthyreoïdie). 
• De oorzaak is een autoimmuunziekte = een aandoening waarbij het afweersysteem schildklierstimulerende antilichamen maakt, waardoor de schildklier te snel gaat werken.

Symptomen ziekte van Graves:

• Snel warm, 
• Hoge bloeddruk, 
• Trillen, 
• Afvallen, 
• Diarree, 
• Zweten,
• Uitpuilende ogen
• Struma

Onderzoek ziekte van Graves

Anamnese

Lichamelijk onderzoek

Bloedonderzoek

Aanvullend onderzoek

• echografie
  
• scintigrafie
  
• schildklierpunctie (biopsie)

De schildklier zwelt op.  

De ogen puilen uit.

Onderzoek schildlier 

Behandeling ziekte van Graves

3 soorten behandelingen:

• Medicijnen die de schildklier remmen.
• Een deel van het schildklierweefsel onwerkzaam maken met een dosis radioactief jodium dat heel selectief in de schildklier wordt opgenomen. 
• Operatie (deels of geheel verwijderen schildklier).

Zijn de doelen behaald?

Wat is een schildklier?

Wat is de functie ervan?

Waar zit jodium in? ​

Hoeveel jodium heb je nodig? ​

Wat betekend hypothyreoïde en wat betekend hyperthyreoïde?

Wat houdt de ziekte van Graves in?

Oorzaak, onderzoek, symptomen, behandeling?

Werk de volgende vragen uit:

1. Welke verschijnselen (symptomen) van de ziekte van Graves zie je bij Pien?
2. Welke medicatie krijgt Pien i.v.m. haar ziekte, wat is de werking en na hoeveel tijd is daar een effect van merkbaar?
3. Welke medicatie moet mogelijk niet meer worden gegeven i.v.m. een verschijnsel t.g.v. de ziekte?
4. Welke verpleegkundige aandachtspunten zijn belangrijk i.v.m. haar ziekte? Denk daarbij aan de symptomen. 

Uitwerking vragen

1. Vaak moe, 4 kilo afgevallen in vier maanden tijd, verslikken, zweten, rode kleur (probeert haar trui uit te trekken) en  dunne defecatie.
2. Carbimazol remt de aanmaak van schildklierhormoon in de schildklier, waardoor de klachten verminderen of verdwijnen.  Na zes tot acht weken kan de arts beoordelen of de dosering moet worden veranderd. Na twee tot vier maanden is de werking van dit middel maximaal. Meestal duurt de behandeling daarna een jaar tot anderhalf jaar.

Vervolg uitwerking vragen

3. Forlax = laxeermiddel (kreeg Pien vanwege haar obstipatie). I.v.m. haar dunne defecatie (door de ziekte van Graves) moet de Forlax tijdelijk worden gestopt.

4.  Bloeddruk, gewicht, temperatuur (niet te warm kleden), voldoende intake van vocht en voeding (i.v.m. zweten en afvallen).