samengestelde zinnen 2 maart

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2,4

Wat is/zijn de persoonsvorm(en) in deze zin?
Vandaag heb ik lo gehad en daarom ben ik uitgeput.

Lesdoel

Je kunt een samengestelde zin herkennen. 

Je kunt de hoofdzin en de bijzin in een samengestelde zin aanwijzen. 

---- 148

Deze meneer beweert dat een blaffende hond niet bijt.

1. HZ + HZ
2. HZ + BZ
3. BZ + HZ
4. BZ + BZ

Of Nederland snel uit de crisis komt, wachten we maar af.

1. HZ + HZ
2. HZ + BZ
3. BZ + HZ
4. BZ + BZ

Aan de slag!

Maak opdracht 1 en 2  (blz. 148/149)

Klaar? Lees in je boek. 

Wie wil de eerste vragen met mij doen?

Opdracht 2

1. In het nieuwe restaurant stond de ober al op ons te wachten en hij begroette ons hartelijk. 

2. Toen de zomervakantie steeds dichterbij kwam, werden sommige leerlingen minder gemotiveerd. 

3. Als ik jou was, zou ik zeker op tijd komen voor de eerste bijles van de wiskundedocent. 

Opdracht 2

4. Daniël had zich opnieuw verslapen, omdat hij had zitten gamen tot laat in de avond. 

5. Denk je dat deze nieuwe sport een kans maakt om toegelaten te worden op de Olympische Zomerspelen 2020?

6. Honderden jongeren stonden in de rij voor het concert, want het optreden van de plaatselijke band was gratis. 

Ik kan een hoofd- en bijzin herkennen in een samengestelde zin.

Ja

Een beetje

Nee

Hoofd- en bijzinnen

Samengestelde zinnen kunnen uit hoofd- en bijzinnen bestaan. 

De plaats van de persoonsvorm en het soort voegwoord laat zien om wat voor soort zin het gaat.

Hoofdzinnen

• In een hoofdzin staat de persoonsvorm altijd op de eerste of tweede plaats in de zin.
• Samengestelde zinnen met alleen hoofdzinnen zijn met elkaar verbonden door nevenschikkende voegwoorden.

Klaas kan vanmiddag niet komen, want hij moet op zijn zusje passen.

Nevenschikkende voegwoorden

Nevenschikkende voegwoorden kunnen alleen twee hoofdzinnen met elkaar verbinden.

Er zijn vijf nevenschikkende voegwoorden:

dus, en, maar, of, want (leer ze uit je hoofd)

Bijzinnen

• In een bijzin staat de persoonsvorm niet op de eerste op tweede plaats in de zin.
• Bijzinnen kunnen alleen in de zin staan in combinatie met een hoofdzin.
• Een bijzin en een hoofdzin zijn met elkaar verbonden door een onderschikkend voegwoord.

Ik vind het erg vervelend dat jij altijd te laat komt.

Onderschikkende voegwoorden

• Onderschikkende voegwoorden verbinden een hoofdzin en een bijzin met elkaar.
• Onderschikkende voegwoorden kunnen aan het begin of in het midden van de zin staan.
• Er zijn verschillende onderschikkende voegwoorden:

als -aangezien - dat - doordat - hoewel - mits - nadat - terwijl - toen - zodat - omdat  enz.

Onderschikkende voegwoorden

Ik vind dat spel niet leuk, omdat ik altijd verlies.

Terwijl zij aan het wachten was, keek zij rond in huis.

Je mag mee, mits jij je huiswerk af hebt.

Als de hond heel nodig moet plassen, gaat hij blaffen.

In dat café kom ik graag, omdat daar altijd mooie herinneringen bovenkomen.

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

De boer bewerkt het land, zodat daar weer bloemkool kan groeien

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

Volgend jaar ga ik kamperen, of ik ga met de caravan weg

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

Vandaag ga ik niet naar school, want ik voel me niet goed

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

Doordat het de hele week heeft geregend, is wandelen in het bos geen pretje

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

Aan de slag

Maak opdracht 1 t/m 4 (blz. 150/151)

Let op: bij opdracht 1 moet je ook aangeven hoe de samengestelde zin is opgebouwd. 

Klaar? Lees in je boek.