par 3 De sociale verhoudingen in Nederland feniks

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

De industriele samenleving in Nederland

par 3: De sociale verhoudingen in Nederland

Leerdoelen

Aan het einde van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen 

-hoe de sociale verhoudingen in NL veranderden door de industriële revolutie 

-wat de sociale kwestie inhield en welke oplossingen hiervoor werden bedacht door liberalen, socialisten en communisten

-welke invloed de oorlog had op de Nederlandse economie en de arbeiders

-welke invloed de economische wereldcrisis had op de Nederlandse economie en de arbeiders

-wat de aanpassingspolitiek inhield.

quizlet.com

Leerplichtwet

• Werd wél gecontroleerd
• Voor alle kinderen verplicht
• Lonen werden hoger dus kinderen hoefden niet meer bij te dragen aan het gezinsinkomen

Arbeiders gaan samen voor hun rechten opkomen. Samen sta je sterk. 

Adam Smith: liberalisme

- Bekendste econoom uit de 18e eeuw

- Grondlegger economisch liberalisme

- Schreef boek "The wealth of nations"

- de overheid moest zich zo min mogelijk met de handel      en nijverheid moet bemoeien. Laissez faire. 

- Wet van vraag en aanbod      

Adam Smith hoort bij de Verlichting: discussies over ideale samenlevingen, gebruik je eigen verstand (i.p.v. tradities en geloof blind te vertouwen)  

- Franse Revolutie: Vrijheid, gelijkheid en broederschap(liberté, égalité, fraternité) 

- In groeiende industriesteden: ieder voor zich en God voor allen ->gevolg van het politieke beleid (vrijheid, gelijkheid en broederschap zie je niet terug)  

Gevolgen voor 19e eeuw: ontstaan van de sociale kwestie. 

Liberalen

• het liberalisme was oorspronkelijk een manier van denken
• streven naar vrijheid op zoveel mogelijk gebieden, zo min mogelijk regels en wetten (nachtwakersstaat)
  
• Vooral de rijkere burgers (ondernemers) waren liberaal

Liberalisme

liber-vrij,  liberté-vrijheid

Vragen: Wat verstaan we onder welbegrepen eigenbelang?

Wat merkten arbeiders van verlichte ideeën als vrijheid en gelijkheid? Leg uit.

Censuskiesrecht

Alleen zij die een minimumbedrag aan belasting betaalden, kregen het recht om te stemmen, rijke mensen dus.

Zij stemden vooral op de liberalen.

Marxisme

• Karl Marx (1818-1883)

• 1848 Communistisch manifest

• Onrechtvaardige klassenstrijd tussen rijke en arme burgers

(bourgeosie-proletariaat)

Marx voorspelde vijf fasen van de revolutie:

1. Concentratie- en cummulatiefase
2. Verelendung
3. Revolutie
4. Dictatuur van het proletariaat, overgangsfase, strakke leiding
   
5. Communistische heilstaat
   

• Karl Marx schreef zijn ideeën op in Het Communistisch Manifest en later in Das Kapital
  

• Toen Marx in 1883 stierf was er nog nergens een revolutie van arbeiders geweest en bestond het communisme alleen op papier

• Op zijn graf in Londen staat: "Arbeiders aller landen verenigt U"

Communisten en socialisten / sociaal-democraten krijgen

 een meningsverschil over hoe de heilstaat te bereiken:

Verelendung kwam niet uit: arbeiders kregen het dankzij invoering van sociale wetten iets beter in plaats van slechter.

-Communisten houden vast aan Marx: willen revolutie.

-Socialisten/ sociaal democraten willen algemeen kiesrecht, en dan via het parlement sociale wetten invoeren waardoor arbeiders het beter krijgen.

Bij welke stoming hoort de tekenaar? Leg uit!

Welke symbolen worden gebruikt?

stemrecht is voor iedereen, boven de 18 jaar en met de Nederlandse nationaliteit... ben jij het daarmee eens? Kijk naar het volgende fragment...

Leerdoelen

Aan het einde van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen 

-hoe de sociale verhoudingen in NL veranderden door de industriële revolutie 

-wat de sociale kwestie inhield en welke oplossingen hiervoor werden bedacht door liberalen, socialisten en communisten 

-welke invloed de oorlog had op de Nederlandse economie en de arbeiders

-welke invloed de economische wereldcrisis had op de Nederlandse economie en de arbeiders

-wat de aanpassingspolitiek inhield.