H1 NN 2-basis Taalverzorging 1 Grammatica PV OW

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

Taalverzorging grammatica Zinsdelen

Leerdoelen

De persoonsvorm en het onderwerp in een korte zin kunnen vinden. 

De theorie

- persoonsvorm

- onderwerp

GRAMMATICA ZINSDELEN

zinsdelen

Een zin kun je in verschillende stukjes verdelen. 

Deze stukjes noemen we zinsdelen. 

Een persoonsvorm is zo'n zinsdeel.

De persoonsvorm

• Kenmerken persoonsvorm
• Hoe vind je de persoonsvorm?
  

De persoonsvorm (pv)

• De persoonsvorm is altijd een werkwoord.
• Elke zin heeft altijd één persoonsvorm.
• Staat er maar één werkwoord in de zin? Dan is dat automatisch de persoonsvorm.
• Staan er meer werkwoorden in de zin? Dan kun je één van de volgende 3 proeven gebruiken om de PV te vinden: 

Persoonsvorm vinden

De persoonsvorm in de zin zoeken:

1. TIJDPROEF: Verander de tijd in de zin (tegenwoordig of verleden). Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.
2. GETALPROEF: Verander het onderwerp (vaak de personen) in de zin (enkelvoud of meervoud). Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.
3. VRAAGPROEF: Maak van de zin een vraagzin. De persoonsvorm komt dan voorop te staan  

Wat is de persoonsvorm altijd?

1. Een zelfstandig naamwoord
2. Een werkwoord
3. Een lidwoord

Hoe kun je de persoonsvorm vinden in een zin?

1. De zin vragend maken. De pv komt dan vooraan te staan.
2. De zin van getal veranderen (ik-->wij). de pv verandert mee.
3. De zin van tijd veranderen. De pv verandert mee.
4. Anders

Alle kinderen vinden de persoonsvorm in deze zin.
De persoonsvorm is:

1. kinderen
2. vinden
3. persoonsvorm
4. deze

Wat is de persoonsvorm?

Het heeft niet zo kunnen zijn.

1. Het
2. zijn
3. kunnen
4. heeft

Wat is de persoonsvorm in:
Ik was in het winkelcentrum.

Kan ik iets voor jou doen?

De persoonsvorm is: …

Wat is de persoonsvorm in:
Zij heeft kauwgom in haar haar.

Wat is de persoonsvorm in deze zin:
Hij heeft gisteren lekker gegeten.

Wat is de persoonsvorm van de volgende zin?
Doe ook de tijdproef om de persoonsvorm te vinden. Je moet de persoonsvorm opschrijven, maar ook de zin met de tijdsproef.

' Het schaap wordt geschoren.'

Moet je meer oefenen?

Heb je meer oefeningen nodig om de persoonsvorm te zoeken in een zin? Gebruik dan de volgende 2 websites.

www.jufmelis.nl

www.cambiumned.nl

Het onderwerp

Bijna elke zin heeft een onderwerp.

Het onderwerp hoort bij de persoonsvorm. Kijk maar:

Mieke loopt vandaag naar huis.

Vandaag loopt Mieke naar huis. 

Naar huis loopt Mieke vandaag.

Loopt Mieke vandaag naar huis?

Het onderwerp vinden

Je kunt het onderwerp vinden door deze vraag:

Wie of wat + persoonsvorm?

Het antwoord op deze vraag = het onderwerp.

Isha is gisteren tot 11:30 uur naar school geweest.

Wie is? 

Antwoord: Isha is ...

Wat is de regel om het onderwerp van een zin te vinden?

1. wie/wat = onderwerp
2. wat = onderwerp
3. wie/wat +pv = onderwerp
4. Je hebt geen regel nodig

Wat is het onderwerp?

Marina legt het onderwerp uit.

1. Marina
2. legt
3. het onderwerp
4. uit

Wat is het onderwerp?

Ik kan nu het onderwerp uit een zin halen.

1. Ik
2. kan
3. het onderwerp
4. een zin

Wat is het onderwerp?

Caro legt het onderwerp uit.

1. Caro
2. legt
3. het onderwerp
4. uit

Wat is het onderwerp?

Als thema kozen ze pooldieren.

1. thema
2. pooldieren
3. kozen
4. ze

Wat is het onderwerp:
De brugklas leert het onderwerp vinden.

1. De brugklas
2. leert
3. het onderwerp
4. vinden

Wat is het onderwerp?

Ik leer nu de Engelse taal.

1. Ik
2. leer
3. het onderwerp
4. vinden

Hoe vind je het onderwerp in de zin?

1. door de zin vragend te maken?
2. Wie of wat + persoonsvorm?
3. Wie of wat + onderwerp + gezegde?

Wat is het onderwerp?

De docent vindt dit een heel leuk onderwerp.

Wat is het onderwerp in deze vraagzin:

Wat vind jij van dit onderwerp, eigenlijk?

Noteer het onderwerp en leg uit waarom dit het onderwerp is:
Wie gaat naar school?

Moet je meer oefenen?

Heb je meer oefeningen nodig om de persoonsvorm te zoeken in een zin? Gebruik dan de volgende website.

www.jufmelis.nl

Moet je meer oefenen?

Heb je meer oefeningen nodig om de persoonsvorm te zoeken in een zin? Gebruik dan de volgende website.

www.jufmelis.nl

oefenen

Nu oefen je nog even al de 2 zinsdelen samen

- de persoonsvorm (PV)

- het onderwerp (O / OND / OW)

Sleep de blauwe zinsdelen naar de juiste plek. 

Let op: soms staan er twee zinsdelen in één vak.

ond

de persoonsvorm

Hij

had

de moed

al

opgegeven.

Onderwerp

Persoonsvorm

Dit zinsdeel geeft aan wie of wat iets doet.

Dit zinsdeel verandert mee als je de zin van tijd verandert.

Typ de zin over en verdeel de zin in zinsdelen. Benoem ook de PV en het OND.

Premier Rutte heeft nieuwe coronamaatregelen afgekondigd.

Maken

Digitaal lesboek

opdracht 1 t/m 7

Leren voor de toets

- Je weet wat zinsdelen zijn.

Je weet wat een persoonsvorm in een zin is.

Je kunt de PV in een zin vinden via de tijdproef, getalproef en vraagproef.

- Je weet wat het onderwerp in een zin is. 

- Je weet hoe je het onderwerp in een zin kunt vinden.