herhaling zinsdelen leerjaar 1

• Nederlands
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

herhaling zinsontleding 

leerjaar 1

Paragraaf 3

Ik ken alle begrippen uit zinsontleding jaar 1

alle onderwerpen uit leerjaar 1

Nederlands

Vragen?

Hebben we alle doelen behaald?

Geen

Zinsdelen

Je bouwt met stukjes informatie een zin. 

Je noemt deze stukjes zinsdelen.

Een zinsdeel kan uit één woord bestaan. Vaak telt een zinsdeel meerdere woorden. 

Zinsdelen (2)

Een zin | bestaat | uit zinsdelen.

Alles wat voor de persoonsvorm staat of kan staan is 1 zinsdeel.

Persoonsvorm

werkwoord die iets zegt over de persoon die het doet. 

Kun je op 3 manieren vinden:

- getalproef

- tijdproef

-zin vragend maken

Onderwerp van een zin

- het onderwerp van een zin is: wie of wat iets doet

- het onderwerp van een zin kan één woord of meerdere woorden zijn

- het kan op verschillende plekken in een zin staan, maar het staat meestal 

   naast de persoonsvorm

- je kunt het onderwerp van een zin vinden door de vraag te stellen:

wie of wat doet iets?

Onderwerp van een zin

BIJVOORBEELD:

Marieke schuift de deuren open.

Vraag: Wie schuift?

Antwoord: Marieke (onderwerp)

Onderwerp van een zin

BIJVOORBEELD:

In het bos staan veel grote bomen.

Vraag: Wat staan?

Antwoord: veel grote bomen (onderwerp)

Werkwoordelijk gezegde (wg)

Het werkwoordelijk gezegde zijn alle werkwoorden in een zin. 

Persoonsvorm, voltooid deelwoord, infinitief. 

Hoe vind je het lijdend voorwerp? 

wie/wat + wwg + onderwerp = lijdend voorwerp. 

Wie of wat

+

wwg

+

lijdend voorwerp

onderwerp

=

Meewerkend voorwerp

In zinnen met een lijdend voorwerp kan ook een meewerkend voorwerp staan.

Het meewerkend voorwerp geeft aan aan of voor wie iets is. 

Meewerkend voorwerp

Een meewerkend voorwerp is iemand die meewerkt met het onderwerp. Het meewerkend voorwerp ontvangt iets.

Leon geeft een cadeau aan Emma.

Let op! Niet iedere zin heeft een meewerkend voorwerp.

Bijwoordelijke bepaling

waar= bijwoordelijke bepaling van plaats

wanneer= bijwoordelijke bepaling van tijd

hoe = bijwoordelijke bepaling van reden

Bijwoordelijke bepaling

We noemen de bijwoordelijke bepaling ook wel de ‘prullenbak’. Alles wat je overhoudt, noem je bijwoordelijke bepaling.

Met Kerstmis | heb | ik | van mijn bejaarde opa mooie cadeautjes | gekregen.

1. Goed
2. Fout

In een zin met een naamwoordelijk gezegde zit een lijdend voorwerp.

1. Ja
2. Nee

Met welk woordsoort begint een lijdend voorwerp nooit?

1. Lidwoord
2. Bijwoord
3. Voorzetsel
4. Telwoord

Mijn oma hebben veel kleinkinderen een bos bloemen gegeven.

1. Onderwerp
2. Lijdend voorwerp
3. Meewerkend voorwerp
4. Bijwoordelijke bepaling

Indische olifanten blijken elkaar te kunnen troosten in verdrietige situaties. 

1. Onderwerp
2. Lijdend voorwerp
3. Meewerkend voorwerp
4. Bijwoordelijke bepaling

Zonder twijfel | is | hij | de beste docent | van de school | geworden.

1. Goed
2. Fout

Na de afspraak | moet | je | de kapper | geld betalen

1. Goed
2. Fout

Ik kan zinsdeelstrepen zetten.

Ja

Nee

Een beetje

Wat kan GEEN lijdend voorwerp zijn?

1. De kat met het gebroken pootje
2. de pan met tomatensoep
3. in de tuin van de buren
4. wij

Een lijdend voorwerp ...

1. ... kan met een voorzetsel beginnen.
2. ... begint nooit met een voorzetsel.