Grammatica: redekundig ontleden (zinsdelen)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo, havo
• Leerjaar 1,2

Zinsontleding

Redekundig ontleden (zinsdelen)

Persoonsvorm

Leg uit hoe je de persoonsvorm in een zin kunt vinden.

Geef de persoonsvorm van de volgende zinnen.

Waarom wandelt Elise de avondvierdaagse?

Sam is vandaag tot 14:05 naar school geweest.

Wie heeft er een pizza gegeten?

Soms rijdt mijn broertje door een rood verkeerslicht.

Onderwerp

Hoe kun je het onderwerp in de zin vinden?

Wat is het onderwerp?
'Samen met jan ben ik wezen zwemmen.'

1. Jan
2. Ik
3. Samen met Jan
4. Er zit geen onderwerp in deze zin.

Wat is het onderwerp?
Susan gaf Lies een cadeautje.

1. Lies
2. een cadeautje
3. Susan
4. Er zit geen onderwerp in deze zin.

Wat is het onderwerp?
De bal vloog door het raam.

1. De bal
2. Het raam
3. Vloog
4. Er zit geen onderwerp in deze zin.

Werkwoordelijk gezegde

Wat is het werkwoordelijke gezegde?

Wat is het werkwoordelijk deel?

Wat is het werkwoordelijk gezegde?
'Ik ben aan het voetballen.'

Wat is het werkwoordelijk gezegde?
'Ik eet een banaan.'

Wat is het werkwoordelijk gezegde?
'Josefien heeft een fiets gestolen.'

Naamwoordelijk gezegde

Wat is een naamwoordelijk gezegde?

Wanneer staat er een naamwoordelijk deel in de zin?

Hoe kun je het naamwoordelijk
deel vinden?

Wat is het naamwoordelijke deel?
Katje is een blondine.

1. Katja
2. is
3. een blondine
4. blondine

Wat is het naamwoordelijke deel?
Rob bleek de sterkste wielrenner te zijn.

1. te zijn
2. Rob
3. de sterkste wielrenner
4. bleek

Wat is het naamwoordelijke deel?
Amy blijft boos vanavond.

1. vanavond
2. boos
3. blijft
4. Amy

Lijdend voorwerp

Hoe kun je het lijdend voorwerp vinden?

Wat is het lijdend voorwerp?
'De jongens gooiden sneeuwballen op het schoolplein.'

1. De jongens
2. sneeuwballen
3. het schoolplein
4. Er is geen lijdend voorwerp

Wat is het lijdend voorwerp?
'Razend gooide de leraar een krijtje door het lokaal.'

1. Razend
2. de leraar
3. een krijtje
4. het lokaal

Wat is het lijdend voorwerp?
'Peter heeft gisteren zijn scooterrijbewijs gehaald.'

1. Peter
2. gisteren
3. zijn scooterrijbewijs
4. Er is geen lijdend voorwerp

Het meewerkend voorwerp

Welke vraag kun je stellen om het meewerkend voorwerp te vinden?

Wat is het meewerkend voorwerp?
Johan gaf zijn vriendin een nieuw horloge.

1. Johan
2. een nieuw horloge
3. zijn vriendin
4. gaf

Wat is het meewerkend voorwerp?
Bram schonk een glas cola voor Rik in.

1. Bram
2. voor Rik
3. Rik
4. een glas cola

Wat is het meewerkend voorwerp?
De boekhandelaar heeft hem dat boek voor niets gegeven.

1. hem
2. De boekhandelaar
3. voor niets
4. dat boek

Voorzetsel voorwerp

Wat is een voorzetsel voorwerp?

Wat is het voorzetsel voorwerp?
De leerlingen hopen op uitval.

1. hopen
2. De leerlingen
3. op uitval.
4. hopen op

Wat is het voorzetsel voorwerp?
Mijn broertje is bang voor muizen.

1. voor muizen.
2. bang
3. muizen
4. Mijn broertje

De bijwoordelijke bepaling

Op welke vragen geeft de bijwoordelijke bepaling antwoord?

Wat is de bijwoordelijke bepaling?
Gisteren heb ik aan Willem moeten denken.

1. Ik
2. aan Willem
3. gisteren
4. moeten denken

Wat is de bijwoordelijke bepaling?
Tijdens de pauze renden de brugklassers schreeuwend door de aula.