3V aaneenschrijven taaltoets

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom!

Pak je leesboek

Deze week lezen we hoofdstuk 4 en 5 uit De jongen op de berg 

Vandaag

• Terugblik hoofd-en bijzinnen 
• Talent 5.9: aaneenschrijven, voornaamwoordelijk bijwoord en samenstellingen

=> Taaltoets: wwspelling, leestekens, samenstellingen, gramm (hoofd-/bijzinnen, etc.) in week 5

 

De arts kwam te laat, omdat hij file had.

1. Hoofdzin + bijzin
2. Bijzin + hoofdzin

De arts kwam te laat, want hij had file en er lag sneeuw op de weg

1. HZ+HZ+BZ
2. HZ+HZ+HZ
3. HZ+BZ+HZ
4. BZ+HZ+BZ

Aaneenschrijven van samenstellingen

Aaneenschrijven of niet?

1. spoorweg overgang
2. spoorwegovergang

Los of aaneenschrijven?
Tweedehands + fietsen + winkel

1. tweedehands fietsenwinkel
2. tweedehandsfietsenwinkel
3. tweedehands fietsen winkel

Los of aaneenschrijven?
Stille + Oceaan + gebied

1. Stille Oceaangebied
2. Stille-Oceaan gebied
3. Stille-Oceaangebied

Aan elkaar

Je schrijft er (hier, daar, waar) + voorzetsel meestal aan elkaar: ernaast, hierlangs, daarvoor, waarin.

• Volgt er daarna nóg een voorzetsel, dan schrijf je dat er ook aan vast: ertussenin, hiertegenover, daarachter, waaroverheen.
  

Los

Je schrijft er, hier, daar, waar + voorzetsel(s) NIET aan elkaar:

• Als het voorzetsel deel is van een splitsbaar werkwoord. Dat voorzetsel mag alléén aan het werkwoord vast geschreven worden.

Hij gaat ervan uit dat ik kom. (werkwoord = uitgaan)

Wie leest er voor? (werkwoord = voorlezen)

• Als het voorzetsel tot een ander zinsdeel behoort.

We reden naar Friesland en hij zat achter in de auto. (in hoort bij het zinsdeel in de auto)

We reden met de auto naar Friesland en hij zat achterin. (in hoort niet bij een ander zinsdeel)

Leg het boek maar boven op de stapel. (op hoort bij het zinsdeel op de stapel)

Leg het boek maar bovenop. (op hoort niet bij een ander zinsdeel)

Leg het boek maar (boven + op)

1. bovenop
2. boven op

Spring maar (achter + op) de fiets.

1. achterop
2. achter op

Ik denk (hier + over + na).

1. hierover na
2. hieroverna
3. hier overna

Leg het boek maar (boven + op) de stapel.

1. bovenop
2. boven op

Ik loop (er + achter + aan).

1. erachter aan
2. erachteraan
3. er achteraan

Samenstellingen met tussen-n en tussen-s

• Tussen-s als je 'm hoort:  'dorpsplein'  dus ook 'dorpsstraat'
  
• Tussen-n als het eerste deel van de samenstelling een zn is met meervoud op -en: fietsenrek, boekenkast
• Geen tussen-n: 
• als het eerste woord geen meervoud heeft: tarwegras, gerstebier
• als het eerste woord een mv heeft op -s of op -en én s: gedachte => gedachtes of gedachten => dus: gedachtesprong ziekte=> ziekten of ziektes => dus: ziektekiem

Samenstellingen met tussen-n en tussen-s (2)

• Geen tussen-n: 
• als het eerste woord een bijv.nw is met versterkende functie: beregezellig, boordevol
• als het eerste deel géén zelfst.nw is: spinnewiel, blindedarm
• als het iets unieks betreft: zonnestraal (we zien maar één zon)
• als het een 'versteende samenstelling' is (een samenstelling waarin we de betekenis van de losse onderdelen niet meer herkennen): bakkebaard, bolleboos, dageraad

omgang + regeling

1. omgangregeling
2. omgangsregeling

beroep + speler

1. beroepspeler
2. beroepsspeler

protest + stem

1. proteststem
2. protestsstem

tarwe + brood

1. tarwebrood
2. tarwenbrood

Aap + rots

1. apenrots
2. aperots

Aap + trots

1. apetrots
2. apentrots

Zelfstandig werken

1. Talent online: opdracht 3 t/m 8 van paragraaf 5.9
2. Oefenen met samenstellingen: https://www.onlineexambuilder.com/nl/doe-de-meerledigesamenstellingtest-tien-vragen/exam-535216?PHPSESSID=new 
3. Klaar? Oefen via Versterk Jezelf met:

• hoofd-en bijzinnen (ga naar hoofdstuk 3 en kies in de rechterkolom de opdracht 'hoofdzin en bijzin', 'onderschikking of nevenschikking' of 'het voegwoord')

Oefenen taaltoets -> volgende les oefentoets! 

Werkwoordspelling (2.9, 3.9 en 4.9): 2.9 Test Jezelf vraag 1 t/m 16

Leestekens (1.9, zonder beletselteken): Test Jezelf vraag 1 t/m 6

Aaneenschrijven (5.9, voornaamwoordelijk bijwoord samenstellingen): Test Jezelf vraag 1 t/m 20 

Hoofd-en-bijzinnen aanwijzen (2.7): Versterk Jezelf met

hoofd-en bijzinnen (ga naar hoofdstuk 3 en kies in de rechterkolom de opdracht 'hoofdzin en bijzin', 'onderschikking of nevenschikking' of 'het voegwoord')