Zinnen ontleden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Deze les

- programma periode 3

- hoe zat  het ook alweer? Zinsontleding!

- Start Cursus 5 (zinsdelen)

- online maken: §1 ZD herhaling leerjaar 1 HV

- foto-opdracht 

- nieuwsquiz

Periode 3

1. nieuw leesboek (literaire mindmap)

2. grammatica: zinsontleding (SO, telt 1x mee)

Cursus 5 Zinsdelen - par. 3, 5 en 6.

3. Formuleren: schrijfdossier (telt 2x mee)

Cursus 6 Formuleren

Ga op zoek naar een nieuw boek!

Zinsontleding 

Wat zijn zinsdelen?

Wat zijn zinsdelen?

• Een zin bestaat uit zinsdelen.
• Een zinsdeel kan bestaan uit één woord, maar ook uit een paar woorden die bij elkaar horen.
• Belangrijk: de persoonsvorm is altijd een zinsdeel!

Welke zinsdelen benoem je?

En hoe vind je die?

Welke zinsdelen benoem je?

En hoe vind je die?

- persoonsvorm (zet de zin in een andere tijd om de PV te vinden)

- werkwoordelijk gezegde (alle werkwoorden in de zin)

- onderwerp (wie + persoonsvorm?)

- lijdend voorwerp (wie/wat + onderwerp + gezegde?)

- meewerkend voorwerp (aan/voor wie/wat + ond. + gezegde + lijdend vw?)

- bijwoordelijke bepaling (tijd, plaats, restwoordjes)

Dus... de stappen van zinsontleding

1. Persoonsvorm
2. Zin in zinsdelen verdelen
3. Werkwoordelijk gezegde
4. Onderwerp
5. Lijdend voorwerp
   
6. Meewerkend voorwerp
7. Bijwoordelijke bepaling

Verdeel in zinsdelen en benoem de zinsdelen.

Gisteren gaf ik mijn moeder een mooie bos bloemen.

Nu doen

- zinsontleding nog moeilijk? Oortjes mee? --> bekijk de video (link op Magister)

- kan je aan de slag? --> maak ONLINE:

Cursus 5

§1 ZD Herhaling leerjaar 1 hv

(zorg dat je dit de volgende les af hebt)

Klaar? 

Nieuw boek halen of lezen!

Maak foto('s)

- beeld een zin uit met daarin alle soorten zindelen

- aan de hand van de foto('s) moet te zien zijn welke zin er uitgebeeld is

- zet de foto op de volgende website:

https://padlet.com/jennekedrent/grammaticaH2B

(staat ook op Magister)

Maak foto('s)

- beeld een zin uit met daarin alle soorten zindelen

- aan de hand van de foto('s) moet te zien zijn welke zin er uitgebeeld is

- zet de foto op de volgende website:

https://padlet.com/jennekedrent/klasH2A

(staat ook op Magister)

https://www.youtube.com/watch?v=TLH6Hx-6LCA

create.kahoot.it

Deze les

1. opgave SO grammatica zinsontleding

2. herhaling vorige les

3. uitleg naamwoordelijk gezegde

4. oefenen

Ontleed de volgende zinnen:

Roxanne heeft een selfie met Fred van Leer gemaakt.

De zon geeft ons energie.

Opgave SO grammatica (zinsontleding)

Datum:

19 februari

Werkwoordelijk gezegde

Alle werkwoorden

(iets) DOEN

Naamwoordelijk gezegde

Alle werkwoorden 

+

een naamwoordelijk deel

(iets) ZIJN

Werkwoordelijk gezegde

Hij blijft op school

blijft = alle werkwoorden

Hij blijft iets doen.

Naamwoordelijk gezegde

Hij blijft voetballer

?

Werkwoordelijk gezegde (WWG)

Hij blijft op school

blijft = alle werkwoorden

(Hij blijft iets doen).

Naamwoordelijk gezegde (NWG)

Hij blijft voetballer

blijft = werkwoord

(Hij blijft 'iets' (zijn)

Blijft voetballer  = naamwoordelijk gezegde

Het nwg bestaat dus uit alle werkwoorden én een naamwoord (bijvoeglijk of een zelfstandig naamwoord)

Naamwoordelijk gezegde

Heeft in ieder geval één koppelwerkwoord!

Koppelwerkwoord????

ZWW (zelfstandig werkwoord)

- geeft een duidelijke handeling aan in de zin (wat iemand doet)

Ik voetbal.

HWW (hulpwerkwoord)

- geen eigen betekenis

- biedt hulp aan gezegde

- nooit alleen in de zin

Ik heb gevoetbald.

KWW (koppelwerkwoord)

- kan alleen in de zin staan of samen met HWW

- NWG bevat een koppelwerkwoord

Vorm van:

zijn, worden, blijven, blijken, lijken en schijnen

(ZWaBBeLS)

Dit is een koppelwerkwoord als:

- het de betekenis in de zin heeft van ' iets' zijn.

- het aan het onderwerp een eigenschap koppelt (onderwerp = 'iets')

Hij blijft voetballer

Zij wordt later arts 

De leraar blijkt lang ziek 

Werkwoordelijk gezegde

 alle werkwoorden

Er wordt iets gedaan (doen)

De taart wordt gebakken

Naamwoordelijk gezegde

- alle werkwoorden

- één daarvan is koppelwerkwoord

(vorm van ZWaBBeLS)

- naamwoordelijk deel (is een bijvoeglijk naamwoord of zelfstandig naamwoord)

- naamwoordelijk deel is een 'eigenschap' en 'iets' 

- als je een naamwoordelijk gezegde hebt gevonden, zit er geen lijdend voorwerp in de zin

Mijn tante wordt een oude taart.

Dus in een naamwoordelijk gezegde...

1. doet het onderwerp iets
2. wil het onderwerp iets
3. is het onderwerp iets
4. staan alleen werkwoorden

Wat is een naamwoordelijk gezegde?

1. Hij heeft gegeten.
2. Hij heeft een zusje gekregen.
3. Hij heeft corona.
4. Hij is een vrolijke Frans.

werkwoordelijk gezegde

naamwoordelijk gezegde

Ik was in mijn dromen een piraat.

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

Jesper is naar het circus geweest. 

Dus... de stappen van zinsontleding

1. Persoonsvorm
2. Zin in zinsdelen verdelen
3. Werkwoordelijk gezegde of naamwoordelijk gezegde
4. Onderwerp
5. Lijdend voorwerp (alleen bij een werkwoordelijk gezegde!)
   
6. Meewerkend voorwerp
7. Bijwoordelijke bepaling

Nu doen:

Naamwoordelijk gezegde nog niet helemaal duidelijk?  --> bekijk de uitleg-PowerPoint op Magister (met oortjes).

Oefenen? --> maak §3 Naamwoordelijk gezegde (online of uit boek), 

maak daarna §1 ZD herhaling leerjaar 1 HV af (online).