H.2.1 Introductie cellen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 2:

Cel en leven

paragraaf 2.1

Lesdoelen

• De organisatieniveaus van de biologie kennen.
  
• Kunnen uitleggen wat stamcellen zijn en welke speciale rol 
    zij vervullen.
  
• Kunnen beredeneren wat de verhouding oppervlak/inhoud
    betekent voor celgrootte of warmteverlies van organismen

Bespreek na het kijken van de video de volgende vraag met een klasgenoot:
Neem als voorbeeld het ademhalingsstelsel. Benoem:
1)een orgaan dat bij dat stelsel hoort
2)een weefseltype in dat orgaan
3)het celtype van dat weefsel.

Welk type cellen zie je in de afbeelding?

1. eicel
2. zaadcellen
3. huidcellen
4. spiercellen

Je huid is

1. een orgaanstelsel
2. een orgaan
3. weefsel
4. een weefseltype

Selecteer het juiste antwoord

Een orgaan bestaat uit dezelfde / verschillende typen weefsel

1. dezelfde
2. verschillende

Selecteer het juiste antwoord


Een weefsel bestaat uit dezelfde / verschillende typen cellen

1. dezelfde
2. verschillende

Het hele grote en het hele kleine kunnen we niet met het blote oog zien. We komen wel een heel eind met instrumenten. 

Rode bloedcellen zijn ongeveer 0,00001 m groot ofwel 0,01 mm. Bacteriën zijn nog eens tienmaal zo klein. Men gebruikt voor deze kleine afmetingen meestal de eenheden micrometer (afgekort μm = 10-6 meter) en nanometer (afgekort nm = 10-9 meter).

Celbiologie

(onderbouw)

4 soorten cellen

Waar herken je ze aan?

Organisatieniveau

• Hiërarchisch niveau van complexe structuren
• Klein --> Groot
• In het boek gaat het over suikerziekte... 

Organisatieniveau (klein naar groot)

Insuline (molecuul) --> Betacellen in eilandjes van langerhans (cellen) --> alvleesklier (orgaan) --> Men voelt zich ziek (organisme)

Zet de organisatieniveau's in de juiste volgorde

Weefsel

Organel

Cel

Molecuul

Populatie

Orgaan

organisme

orgaanstelsel

levensge-

meenschap

ecosysteem

Correcte volgorde

1. Molecuul

2. Organel

3. Cel

4. Weefsel

5. Orgaan

6. Orgaanstelsel

7. Organisme

8. Populatie

9. levensgemeen-schap

10. ecosysteem

Emergente eigenschap

Een eigenschap die niet valt af te leiden aan afzonderlijke onderdelen...

• Een spier is een orgaan
• Een spier kan samentrekken
• Een spier kan niet springen

Om te kunnen springen, wat gebeurt er dan in het lichaam?...

Emergente eigenschap

Een organisme kan springen omdat...

• Bloedstroming in bloedvaten in de spieren
• Zenuwen
• Zintuigen

In suikerziekte onderscheiden wij een hyper en hypo

Hyper: Veel suikers in het bloed

Hypo: weinig suikers in het bloed --> eten van suikers

Mensen met een hyper...

• Insuline spuiten...
• Transplantatie ( een hele alvleesklier)...
• Stamcellen... (cellen van 'eilandjes van
    Langerhans')

Stamcellen

• Stamcellen brengen
    nieuwe cellen voort
• Stamcellen zijn on-
    gedifferentieerde cellen.
• Voorbeelden: toplaag van
    darmen, ons huid,
    bloedcellen (beenmerg)