5.8 Spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

5.8 Spelling

Agenda

Stillezen

Paragraaf 5.8
Zelfstandig werken

Weektaak

03-06-2024

Maken opdrachten 5.8: 

1 t/m 6, 8 t/m 12, 14 t/m 17, 19 en 20

Zelfstandig lezen

5.8 Spelling

In deze paragraaf leer je:

• Hoe je een voltooid deelwoord spelt
• Hoe je bijvoeglijke naamwoorden spelt
• Hoe je trappen van vergelijking maakt
• Tien dicteewoorden

Voltooid Deelwoord

Geeft aan dat de tijd voltooid is. 

Voltooid Deelwoord I

Het voltooid deelwoord is nooit het enige werkwoord in de zin.

Bij een voltooid deelwoord (vd) staat meestal een vorm van hebben, zijn of worden. Het staat vaak achteraan in de zin.

Voorbeeld:
De finale is zojuist begonnen

Voltooid Deelwoord II

Een voltooid deelwoord begint vaak met ge-:

VB: Wat is er gebeurd?
VB: Ik heb heerlijk gegeten.

Het kan ook beginnen met be-, ver-, ont-, er-, of her-:

VB: Hij heeft zijn baas bedankt
VB: Dat gebouw is ontworpen door Rem Koolhaas

Voltooid Deelwoord III

Voltooide deelwoorden van zwakke werkwoorden eindigen op -d of -t
Om te bepalen of het -d of -t wordt kun je twee manieren gebruiken:

1. Het woord langer maken
2. 'T KoFSCHiP X gebruiken. Is de laatste letter van de stam van het werkwoord een -t, -k, -f, -s, -ch, -p, -x dan schrijf je -t. In alle andere gevallen schrijf je -d

Voorbeeld

Voltooide deelwoorden van sterke werkwoorden eindigen meestal op -(e)n:

Slapen - heeft geslapen

Staan - heeft gestaan

Let op! Soms hoor je geen verschil tussen de persoonsvorm en het voltooid deelwoord, maar schrijf je beide vormen wel anders:

De leerling herinnert zich alles. – De leerling heeft zich alles herinnerd.

Marc vertelt een lang verhaal. – Marc heeft een lang verhaal verteld.

Oefeningen

1. Heb jij de kinderen wel ............... (ophalen)

2. Tijdens hun eerste date is hij tegen een lantaarnpaal .............. (botsen)

3. Hij leek ook niet erg............................ (schrikken) te zijn.

4. Het meisje was als een blok voor de jongen .........................(vallen) .

5. Tijdens het eindexamen is de docent Nederlands over een stoelpoot

..................  (struikelen) 

Bijvoeglijk naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord I

Een bijvoeglijk naamwoord hoort altijd bij een zelfstandig naamwoord en voegt een kenmerk toe aan het zelfstandig naamwoord:

de maaltijd - de gezonde maaltijd

het mes - het scherpe mes

Bijvoeglijk naamwoord II

In de meeste gevallen plaats je -e achter het bijvoeglijk naamwoord. Soms is dat niet het geval. Wanneer een onzijdig zelfstandige naamwoord (een het-woord) wordt voorafgegaan door een: een gezonde maaltijd; een scherp mes

Bijvoeglijk naamwoord III

Stoffelijk bijvoeglijke naamwoorden schrijf je met -en:

De wollen sjaal; het rieten dak; de gouden ring

Er zijn uitzonderingen: een aluminium fiets; een plastic pop

Bijvoeglijk naamwoord III

Stoffelijk bijvoeglijke naamwoorden schrijf je met -en:

De wollen sjaal; het rieten dak; de gouden ring

Er zijn uitzonderingen: een aluminium fiets; een plastic pop

Bijvoeglijk naamwoord IV

Het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord:
de gezochte man; de uitgereikte medaille; het bezette pand; de gewonnen wedstrijd

De vuistregel hierbij is: schrijf het voltooid deelwoord zo kort mogelijk. 

Let op: bezette en gewonnen worden met een dubbele letter geschreven vanwege de uitspraak

Oefeningen

1. Waar koop je een (duur) mobieltje?

2. Hij heeft een (goud) armband.

3. Ik vind Fornite een (leuk) spelletje.

4. Ik vind die (hout) tafel heel mooi!

5. Op haar (rood) fiets gaat zij naar school.

Trappen van vergelijking

Trappen van vergelijking I

De trappen van vergelijking worden gebruikt om twee of meer zaken met elkaar te vergelijken. 

Er zijn drie trappen:  

1. De stellende trap
2. De vergrotende trap
3. De overtreffende trap

Trappen van vergelijking II

De stellende trap geeft aan dat zaken gelijk of gelijkwaardig zijn:

1. Hij is net zo vrolijk als ik

Bij de stellende trap gebruik je als

Trappen van vergelijking II

De vergrotende trap geeft aan dat zaken niet gelijk of gelijkwaardig zijn:

Hij is vrolijker dan ik

Bij de vergrotende trap gebruik je dan

Trappen van vergelijking III

Bij de overtreffende trap geef je aan dat de ene zaak alle andere overtreft:

Hij is de vrolijkste van de klas

Trappen van vergelijking III

Bij de overtreffende trap geef je aan dat de ene zaak alle andere overtreft:

Hij is de vrolijkste van de klas

Oefeningen

zijn zus is veel (ouder) ___ (als/dan) ___ ik.

Hij is net zo (sterk) ___ (als/dan) ___ zijn broer.

De toets van vandaag was (moeilijker) ___ (als/dan) ___ die van vorige maand.

Zij is net zo (vriendelijk) ___ (als/dan) ___ haar moeder.

Deze film is minder (spannend) ___ (als/dan) ___ de vorige.

Dit boek is net zo (boeiend) ___ (als/dan) ___ dat boek.

Zijn kamer is veel (netter) ___ (als/dan) ___ die van zijn broer.

Mijn hond is net zo (lief) ___ (als/dan) ___ jouw hond.

Trappen van vergelijking III

Bij de overtreffende trap geef je aan dat de ene zaak alle andere overtreft: 

Dicteewoorden

A4’tje

’s morgens

’s avonds

65+’er

pdf’s

EHBO’er

’s-Hertogenbosch

tv’s

vmbo’er

wc’tje