3.1 Organismen in hun omgeving

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

7.5 Eten en ademen bij dieren

Ga rustig zitten en pak je lesboek en schrift alvast voor je.

Welkom!

§3.1 Organismen in hun omgeving

Wat gaan we deze les doen?

• Planning en leerdoelen
• Uitleg §3.1 (deel 1)
• Aan de slag!
• Uitleg §3.4 (deel 2)
• Aan de slag!
• Afsluiten

Leerdoelen

• Je kunt in een ecosysteem biotische en abiotische milieufactoren noemen en in eigen woorden uitleggen.
• Je kunt in eigen woorden uitleggen op welke manier en waarom klimplanten, voorjaarsbloeiers, rozetvormende planten en waterplanten met drijvende bladeren zijn aangepast aan hun omgevingen.
• Je kunt in eigen woorden uitleggen op welke manier en waarom warmbloedige dieren zijn aangepast aan een koude en warme omgeving.

Welke factoren hebben invloed op organismen?

Biotische factoren = invloeden (factoren) uit de levende natuur.

Abiotische factoren = invloeden (factoren) uit de levenloze natuur.

alle biotische + abiotische factoren in een bepaald gebied

noem je samen een ecosysteem.

Leg uit dat voedselketens de overdracht van energie en voedingsstoffen tonen van het ene organisme naar het andere. Bespreek de verschillende schakels in een voedselketen.

Wat?

Klaar?

Hoe?

Hulp?

Tijd?

individueel (alleen)

lezen: bladzijde 133 + 134

maken: opdracht 1 t/m 8 van 3.1

eerst zachtjes overleggen met degene die naast je zit

daarna mij om hulp vragen

15 minuten

Laat de gemaakte opdrachten door mij controleren.

Daarna mag je verder werken aan de opdrachten van 3.1

Aan de slag!

Hoe zijn planten aangepast aan hun ecosysteem?

Aanpassing = een eigenschap van een organisme, waardoor hij goed kan overleven in zijn ecosysteem.

1. klimplanten - leven in donkere bossen

- heeft hechtworteltjes aan stengel, groeit tegen boom omhoog naar het licht

2. voorjaarsbloeiers - leven in donkere bossen

- groeien en bloeien voordat bomen bladeren krijgen

3. rozetvormende planten - leven in dichtbegroeide grasland

- platte bladeren op de grond (ruimte innemen boven en onder de grond)

4. waterplanten met drijvende bladeren - leven in het water

- luchtkanalen door de stengels heen

5. woestijnplanten - leven in warme gebieden

- weinig water verdampen uit bladeren (cactus geen bladeren, maar stekels)

- kleine bladeren met vette waslaag of haren op bladeren

• Organismen verschillen per ecosysteem enorm. Hoe kan dat?

•  Ze proberen hun kans van overleving te vergroten door zich aan te passen.

Hoe zijn dieren aangepast aan kou of hitte?

Zoogdieren en vogels zijn warmbloedig

Isolatie = stilstaande lucht (tussen haren of veren)

Zoogdieren krijgen in de winter een dikkere vacht: een wintervacht

In de zomer hebben dieren een zomervacht

lichaamstemperatuur blijft constant op een bepaalde temperatuur.

Hoe zijn dieren aangepast aan kou of hitte?

overleven in een koude omgeving                  

- Vogels         opgezette veren

- Zoogdieren          wintervacht, korte poten en kleine oren

- Zoogdieren in water         dikke speklaag

Overleven in een hete omgeving

- Zoogdieren           zomervacht, lange poten, grote oren

Schutkleur - aanpassing aan de omgeving

Vogelsnavels

  

Haaksnavel       prooi aan stukken scheuren (roofvogels)

Zeefsnavel       plantjes en diertjes uit water zeven (watervogels)

Pincetsnavel       insecten lospeuteren uit bomen (weide- en tuinvogels)

Kegelsnavel       zaden kraken (tuinvogels)

Vogelpoten

Grijppoten       klauwen met scherpe nagels (roofvogels)

Zwempoten       zwemvliezen tussen de tenen (watervogels)

Steltpoten       lange poten met lange tenen (weidevogels)

                             - makkelijker door ondiep water of hoog gras lopen

Klimpoten       tenen naar voren en achter (tuinvogels)

                             - op en neer lopen langs boomstammen

De poten zijn aangepast aan hun voedsel

de poot van een vogel is aangepast op waar je de vogel vind. zo hebben vogels die veel zwemmen zwemvliezen.

grijppoten        grijppoten                 looppoten             zwempoten          steltpoten

klimpoten

3.1 Organismen in hun omgeving

Hoe zijn dieren aangepast aan hun leefwijze?

Zoogdieren -> plooikiezen, hoektanden, knipkiezen

• plooikiezen > vermalen van planten (planteneters)
• hoektanden > prooi vasthouden (alleseters, vleeseters)
• knipkiezen > vlees in stukken scheuren (vleeseters)

Wat?

Klaar?

Hoe?

Hulp?

Tijd?

individueel (alleen)

lezen: bladzijde 137 + 139

maken: opdracht 9 t/m 19 van 3.1

eerst zachtjes overleggen met degene die naast je zit

daarna mij om hulp vragen

15 minuten

Laat de gemaakte opdrachten door mij controleren.

Daarna mag je verder werken aan de opdrachten van 3.1

Aan de slag!

Afsluiten

• Pak je Plenda
    - dinsdag 4 februari
    - 2e lesuur BIO
    - m: 1 t/m 19 van 3.1
  
  
• Volgende les
    - Uitleg 3.1 (deel 2)
  
  
• Vragen?
  
  
• Opruimen