Basisstof 6: Het hormoonstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Het hormoonstelsel

Leerdoel

 * Je kunt de bouw en functie van het hormoonstelsel beschrijven en je kunt in een afbeelding de belangrijkste hormoonklieren benoemen.

Hormoonstelsel

Hormonen regelen langzame processen:

• groei, 
  
• ontwikkeling, 
  
• stofwisseling  
  
• voortplanting
  

Hormonen

• chemische stof 
• specifieke werking
• regulerende stoffen 
• hormoonklieren  maken hormonen

Verschil hormoonklier/ verteringsklier

Verteringsklier: 

maakt verteringssap

heeft een afvoerbuis om het verteringssap af te voeren

Hormoonklier:

maakt hormonen

Heeft geen afvoerbuis: geeft hormonen af aan het bloed

Hypofyse

1. De hypofyse is een hormoonklier in de hersenen.
   
2. Het maakt het groeihormoon
   
3. De hypofyse beïnvloedt andere hormoonklieren (zoals de geslachtsorganen)
   

Hypofyse: productie van hormonen voor regeling groei, beïnvloeden van andere hormoonklieren 

9.1 

De schildklier

de schildklier

Maakt het schildklierhormoon.

• Regelt de stofwisseling: stimuleert de verbranding in de cellen.
  

Schildklier

• De schildklier maakt schildklierhormoon: 
  
• Schildklierhormoon regelt verbranding in de cellen
  
• Te weinig schildklierhormoon: Je bent koud en moe en wordt dikker.
  
• Te veel schildklierhormoon: Je hebt het warm, bent bewegelijk, valt af.
  

wat gebeurt er wanneer de schildklier te veel schildklierhormoon aanmaakt?

1. de persoon krijgt veel meer honger
2. persoon wordt rusteloos en vermagert
3. de persoon krijgt minder honger
4. de persoon wordt rustig en komt aan

Wat is de functie van de schildklier ?

1. Stofwisseling, Hersengroei , Spijsvertering
2. Stofwisseling, Spijsvertering, Groeien
3. Stofwisseling, Groeien, Ontwikkeling
4. Spierenontwikkeling, Groeien, Hersengroei

De bijnier

• De bijnier ligt boven de nier
  
• De bijnier maakt adrenaline
  
• Adrenaline = paniekhormoon
  

Zorgt voor:

=> snellere hartslag

=> snellere ademhaling

=> meer verbranding

Dus meer energie

Liggen de bijnieren in de borstholte?

1. Ja
2. Nee

Geslachthormonen vrouw

• aangestuurd door  hypofyse
  
• gemaakt in de eierstokken
  
• Zorgen voor de secundaire geslachtsorganen
  
• regelen menstruatie
  

Geslachthormonen man

• aangestuurd door hypofyse
  
• gemaakt in de teelballen
  
• Zorgen voor de secundaire geslachtsorganen (zoals zwaardere spieren)
  
• maakt hormoon: testosteron
  

Eilandjes van Langerhans (insuline en glucagon)

Alvleeskleir --> eilandjes van Langerhans

• Deze maakt de hormonen insuline en  glucagon 
• Deze hormonen hebben invloed op de glucose- concentratie in het bloed
• Glucose <--> glycogeen
  

Eilandjes van Langerhans

• Bloedsuikerspiegel
• Insuline
• Glucagon
• Glycogeen

Als je verliefd wordt, ontstaan in de hypofyse hormonen.

Met welk nummer van de afbeelding is de hypofyse aangegeven?

1. Nummer 1
2. Nummer 2
3. Nummer 3

wat gebeurt er wanneer de schildklier te veel schildklierhormoon aanmaakt?

1. de persoon krijgt veel meer honger
2. persoon wordt rusteloos en vermagert
3. de persoon krijgt minder honger
4. de persoon wordt rustig en komt aan

Door welk hormoon daalt de bloedsuikerspiegel?

1. Glucose
2. Glycogeen
3. Insuline
4. Glucagon

Na het eten gaat de bloedsuikerspiegel

1. omhoog
2. omlaag

Door insuline wordt de bloedsuikerspiegel

1. Hoger
2. Lager

Welke twee hormonen regelen je bloedsuikerspiegel?

1. Glucose en glycogeen
2. Insuline en glycogeen
3. Glucagon en glucose
4. Glucagon en insuline

Bloedsuikerspiegel

Hormoonklieren hebben een afvoerbuis

1. goed
2. fout

Hoe noemen de hormoonklier die andere hormoonklieren regelt?

1. Schildklier
2. Teelballen
3. Bijnieren
4. Hypofyse

Welke klier kan een hormoonklier zijn?

1. klier 1
2. klier 2
3. geen van beiden
4. allebei

Wat is de functie van hormonen?

1. Hormonen verwerken de impulsen die van spieren afkomen
2. Hormonen zorgen voor het voedsel van het hormoonstelsel
3. Hormonen zorgen voor snelle reacties op prikkels
4. Hormonen regelen de werking van organen die er gevoelig voor zijn.

Welk hormoon produceren de zaadballen?

1. Oestrogeen
2. Testosteron
3. Adrenaline
4. Insuline

Adrenaline wordt gemaakt in

1. Alvleesklier
2. Schildklier
3. Hypofyse
4. Bijnieren

In welk van de aangegeven organen wordt adrenaline geproduceerd?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Wat regelen de hormonen uit de alvleesklier (eilandjes van Langerhans)?

1. Adrenaline in je bloed
2. Hoeveelheid suiker in je bloed
3. Geven hormonen af
4. Zorgen voor verbranding

Welke hormoonklier is dit?

1. Kleine hersenen
2. Eilandjes van Langerhands
3. Hypofyse
4. Schildklier

Nr. 2 (bij de keel)
Hormoonklier

1. Hypofyse
2. Eierstok
3. Bijnier
4. Schildklier

Nr. 3
Hormoonklier
Functie

1. Hypofyse invloed op de groei
2. Schildklier invloed op de stofwisseling
3. Bijnier sneller kunnen reageren
4. Alvleesklier invloed op hoeveelheid suiker in het bloed

Waar bevindt zich de schildklier?

1. Boven op de nieren
2. In de voortplantingsorganen
3. In de hals tegen de luchtpijp aan
4. In de alvleesklier

Een leerling krijgt tijdens het houden van een presentatie voor de klas een rode kleur. Zijn hartslag en ademhaling zijn versneld. Al deze effecten worden veroorzaakt door een hormoon.
Welk hormoon veroorzaakt dit?.

1. Adrenaline
2. Schildklierhormoon
3. Insuline
4. Hypofyse hormoon

Sleep de hormoonklieren naar de juiste plek

testikels

hypofyse

schildklier

alvleesklier

bijnieren

1. Het hormoonstelsel regelt processen in het lichaam door hormonen af te geven

2. Het zenuwstelsel regelt processen in het lichaam door impulsen

1. Beide waar
2. Beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

Huiswerk:

dinsdag 29-3: 

blz 35 tm 41 / opdr27 tm 31 en 33 (30 niet)

NO1: alleen opdr 27 en 33

-> Mobiel in mobieltas en ZS aan het werk: 

lezen en dan pas de opdrachten maken!