2.3 Lezen - les 6

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Wat gaan we vandaag doen?

• Grammatica - zinsdelen en woordsoorten (10 min.)
• Fragment Jeugdjournaal
• Artikel uit De Stentor

Doelen

• Ik kan uitleggen wat het verschil tussen een enkelvoudige en een samengestelde zin is.
• Ik kan voegwoorden benoemen.
• Ik kan het tussenwerpsel benoemen.

Grammatica zinsdelen

Enkelvoudige zin

Samengestelde zin

Enkelvoudige zin

In een enkelvoudige zin staat altijd één persoonsvorm.

• Hij scoort gemakkelijk.
  
• Ik fiets graag.
  
• Dromerig keek ik tijdens de les wiskunde uit het raam.

Samengestelde zin

In een samengestelde zin staan meerdere persoonsvormen. Een samengestelde zin bestaat uit twee (of meer) enkelvoudige zinnen, bijvoorbeeld twee hoofdzinnen.

• Ik fiets graag, maar mijn vriend gaat altijd met de auto.
• Morgen vertrekken we naar Frankrijk, dus we zijn nu de koffers aan het pakken.
• Natuurlijk begrijp ik het probleem, maar waarom heb je mijn hulp niet gevraagd?

Grammatica zinsdelen

Nevenschikking

Onderschikking

Nevenschikking

Een samengestelde zin van twee hoofdzinnen noemen we nevenschikking.

Tussen de twee hoofdzinnen in een nevenschikking staat een voegwoord: maar, want, en, of, dus.

Haal je het voegwoord weg, dan houd je twee correcte zinnen over.

Ik fiets graag (maar) mijn vriend gaat altijd met de auto.

Zin 1: Ik fiets graag.

Zin 2: Mijn vriend gaat altijd met de auto.

Onderschikking

Bij onderschikking zijn er twee volgordes mogelijk:

1 hoofdzin + bijzin: 

Ik bel je, zodra ik thuis ben.

2 bijzin + hoofdzin: 

Zodra ik thuis ben, bel ik je.

Voegwoorden

Een voegwoord verbindt twee zinsdelen of twee zinnen met elkaar.

Hebben jullie een kat en een hond?

We gaan dit weekend zwemmen of naar de stad.

Voor Engels heb ik veel huiswerk, maar voor wiskunde heb ik niets.

Ik ga meteen beginnen, omdat ik veel huiswerk heb.

Voegwoorden

Hoofdzin / hoofdzin:

maar, en, want, dus, of

Hoofdzin / bijzin (of bijzin / hoofdzin):

omdat, toen, als, hoewel, sinds, dat, of

OF

Hoofdzin / hoofdzin:

We eten vanavond pizza of we gaan naar de MacDonalds.

Hoofdzin / bijzin:

Hij wil graag weten of hij de toets goed heeft gemaakt.

Tussenwerpsel

Een tussenwerpsel is een uiting van een gevoel, een klanknabootsing of een woord om aandacht mee te trekken:

Ach, wat een verdrietig nieuws!

Jongens, ssst, de film begint.

Neem er nog eentje, welja!

Oefenen

2.7 Grammatica zinsdelen

opdracht 1, 4, 8, 9, 12

2.8 Grammatica woordsoorten

opdracht 1, 4, 5a, 10a ,11

Vapen

Nos Jeugdjournaal

De Stentor

Artikel uit De Stentor

11 december 2024

Vapen

"Ouders, pak het af en gooi het weg!"

Wat zou volgens jou een goede oplossing zijn?